Karaciğer yağlanmasına dikkat!
Karaciğerde yağ birikmesinin nedenleri nelerdir? Karaciğer yağlanmasının belirtileri nelerdir? Karaciğer yağlanmasının nedenleri nelerdir? Karaciğer yağlanması nasıl tedavi edilir? Genel Cerrahi-Meme-Tiroid ve Onkolojik Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Mehmet Emin Güneş yazdı
Ülkemizde neredeyse her üç kişiden birinde görülen, hepatosteatoz adı verilen karaciğer yağlanması, karaciğer dokusunda yağ birikimi sonucu olur. Vücudun kimya fabrikası olarak adlandırılan karaciğer hücrelerinde, vücut çok fazla yağ ürettiğinde veya besinlerle alınan yağı yeterince metabolize edemediğinde fazlaca birikir ve çok ciddi karaciğer hastalıklarına neden olur. Peki karaciğerde yağ birikmesinin nedenleri nelerdir?
Karaciğer ne işe yarar?
Vücudun en büyük organlarından olan karaciğer, yediklerimizi canlılığın devamı için metabolizma denilen sürece uygun besin maddelerine çevirir. Örneğin yağların eritilmesi için safra yapar, kan pıhtılaşma faktörlerini üretir, vitaminleri depolar, hormon üretir, kandaki toksik maddeleri temizler, demir, vitamin, şeker, yağ gibi enerji kaynaklarını depolar. Kandaki zararlı maddeleri süzer, ilaçların bir kısmını metabolize eder.
Normalde karaciğerde belli miktarda yağ bulunması normaldir. Ancak bu miktarın aşılması, geri dönüşü olmayan karaciğer yetmezliğine kadar giden karaciğer harabiyetine neden olur bu da karaciğerin hem yapısal hem de fonksiyonel olarak bozulmasına yol açar.
Karaciğer yağlanmasının belirtileri nelerdir?
Karaciğer yağlanması erken evrede genellikle belirti vermez. En önemli belirti, karaciğerin bulunduğu karın sağ üst tarafında şiddetli ağrı ve halsizliktir. Bunun dışında,
-Aşırı yorgunluk,
-İştah kaybı,
-Kilo kaybı,
-Gözlerde ve ciltte sararma,
-Karın ağrısı,
-Hazımsızlık hissi, karında şişme,
-Burun kanaması,
-Vücutta morluklar,
-Bacaklarda şişme,
-Cinsel isteksizlik,
-Erkeklerde meme büyümesi,
-Ciltte lekenmeler, kaşıntı
-Ciltte küçük ağsı damarlanmalar görülür.
Karaciğer yağlanmasının nedenleri nelerdir?
Karaciğer yağlanmasının en önemli nedeni alkoldür. Bunun dışında,
-Obezite,
-Alkol, sigara kullanımı,
-Diyabet,
-Yüksek insülin direnci,
-Kanda yüksek yağ ve kolesterol seviyeleri,
-Geçirilen hepatitler (hepatit B, hepatit C gibi)
-Uzun süre kullanılan ilaçların yan etkileri,
-Toksik içeriği yüksek besin tüketimi,
-Hareketsiz yaşam tarzı,
-Gebelik.
Karaciğer yağlanması genellikle orta yaş ve üzeri bireylerde görülse de maalesef günümüzde alkol ve toksik beslenme nedeniyle yağlanma daha genç yaşlarda başlamaktadır. Yağlanan karaciğerlerinde onda birinde karaciğer fonksiyonlarında bozulma meydana gelmektedir.
Karaciğer yağlanması çeşitleri nelerdir?
Karaciğer yağlanması oluş sebebine göre genelde ikiye ayrılır. Alkolik ve nonalkolik. Her ikiside zamanla karaciğer hücrelerinde fibrosiz denilen değişime neden olur ve karaciğerde harabiyet meydana getirerek karaciğer sirozuna yol açarlar.
Tanı nasıl konur?
Kan tahlilleri en önemli göstergedir. Kan yağ ve kolesterol seviyeleri, karaciğer fonksiyonlarının sağlıklı olup olmadığını gösteren karaciğer fonksiyon testleri, hepatit testleri ve enzimlerin normalden yüksek olması tanıda çok önemlidir. Karaciğere yönelik ultrason, tomografi, MR ve biyopsi kesin tanı koydurucudur.
Karaciğer yağlanması nasıl tedavi edilir?
Yaşam tarzında yapılacak değişiklikler tedavinin ilk kuralıdır. Alkol kullanımı tamamen sınırlandırılmalı veya tamamen kesilmeli, insülin direncine neden olacak beslenme alışkanlıklarından vazgeçilmeli, obezite ile mücadele edilmeli, etkin, kalıcı bir diyet diyetisyen ve hekim kontrolünde sürdürülmeli, düzenli egzersiz ve kan şekeri kontrolleri yaptırılmalıdır. Bisküvi, pasta, krema, gofret, cips gibi toksik yiyeceklerden ve gerek şekerli gerek tatlandırılmış gazlı içeceklerden uzak durulmalı, salam sosis gibi işlenmiş et tüketiminden kaçınılmalı, yeşil sebze, meyve ve zeytinyağının hakim olduğu akdeniz usulü beslenme tarzına geçilmelidir.
Sağlıkla kalın.
