Kramp nedir? Kramp neden olur?
Vücutta bulunan herhangi bir kasın kasılması kendi hareketleriniz ile yapılmadığı süre içerisinde sinirler kasılmayı tetikler ve kramp bu şekilde ortaya çıkar. Peki kramp nedir? Kramp oluşmasının nedenleri nelerdir?
Kramplar daha çok kasların hareket etmesi sonucunda ortaya çıkan kasılmaların bir benzer şeklidir; ancak kramp olduğu zaman istem dışı olarak kasılmanın şiddetli bir şekilde ağrılı ve uzun süre devam etmesi ile ortaya çıkan bir durum oluşmaktadır. Vücutta bulunan herhangi bir kasın kasılması kendi hareketleriniz ile yapılmadığı süre içerisinde sinirler kasılmayı tetikler ve kramp bu şekilde ortaya çıkar. Normal hareketler yaparken ortaya çıkan kasılmalar sonrası beynimiz gevşeme sinyalini oluştururken kramplarda bu gevşeme sinyali net bir şekilde ortaya çıkmaz ve kasın gevşemesi sağlanamaz. Krampın oluştuğu kasta sertleşme gözle görülür bir şekilde ortaya çıkar ve hissedilir. Krampların genelde birkaç saniye sürmesinin yanında 15 dakikaya kadar uzayabilmesi ihtimali; hatta daha uzun süre kasılmaların olma ihtimali de bulunmaktadır. Bazı durumlarda krampın çözülmeden tekrar aynı yere üst üste kramp girmesi de mümkün olabilmektedir. Krampların birçok kişinin başına gelebilmesi ve farklı nedenlerle ortaya çıkabilmesi açısından birçok türü bulunmaktadır. Yetişkin kişilerde daha sık rastlanmış olan kramp şikayetlerinde yaşın ilerlemesiyle artışın daha fazla olduğu görülür. Vücudumuzda hareket sağlayan ve her iskelet kasına kramp girme ihtimali bulunur ancak ayak ve bacaklarda daha çok yaygın olan kramplar birtakım nedenlerden dolayı ortaya çıkabilmektedir.
Krampların nedenleri nelerdir?
Yaralanmalar: Kramplar bazı durumlarda yaralanma sonucunda ortaya çıkabilmektedir. Bir kemiğin kırılması ya da savunma mekanizmasının devreye girmesiyle kramplar ortaya çıkabilir. Genelde hareketi en aza indirerek yaralanmış bölge korunmaya çalışılır. Ayrıca kas yaralanmaları zarar gören birtakım kaslarda kramp oluşmasına neden yaratabilmektedir.
Aşırı kas yorgunluğu: Kasların çok fazla kullanılması ile bazı durumlarda kramplar ortaya çıkabilir. Özellikle meslek icabı yoğun bir çalışma içerisinde olan ya da spor gibi birtakım kas yorgunluğu yaşatan durumdaki kişilerde kramplar sık ortaya çıkar. Genelde aktivite sırasında ya da sonrasında ortaya çıkabilen bu kramplar aşırı yorgunluk hissi ve ağrı oluşmasıyla ortaya çıkar ve bu işaretler görmezden gelinmemeli gerekli olan enerjinin tekrar sağlanması için dinlenilmesi şart olmalıdır. Özellikle yemek yedikten sonrasında yüzülmemesi de bu mantığa dayanan bir etki yaratır. Kaslardan çekilerek midede depolanmış olan kan yüzme esnasında kramp oluşmasına neden yaratabilmektedir.
Bazı durumlarda aynı aynı pozisyonunda oturuyor olmak ya da farklı pozisyonlarda uzun süre oturmak yatmak ya da bir hareketi sık olarak tekrarlamak kas yorgunluğu ve kramp nedeni olarak ortaya çıkabilmektedir.
Bazen yorgunluk olarak değil fazla hareket sonrasında vücuttan atılan terin fazla olması ve suyun eksilmesi de krampların nedeni olarak belirtilmektedir. İlerlemiş yaşlardaki kişilerde yorucu fiziksel egzersizler sonrası kramp riski daha fazla ortaya çıkmaktadır.
Susuz kalma elektrolit eksilmesi: Bunun yanı sıra vücudun susuz kalması da kramp oluşmasında etken olan faktörler arasında yer alır. Bir spor yaparken ya da yoğun bir aktivite sonrasında aşırı terleme sonucunda vücutta su eksikliği kramp nedeni olarak yer alır. Genelde egzersiz sonrası kaybedilen sıvıların takviye edilmesi ve bol su içilmesi krampları önleyici bir yöntem olarak yer almalıdır. Daha çok sıcak havalarda ortaya çıkan ve sıcak çarpmasının bir anlık belirtisi olarak yer alan kramplar idrar söktürücü ilaç kullanan ve gün içinde az sıvı alan kişilerde ve özellikle yaşlılarda krampları tetikleyici nedenler arasında yer alır. Bunun yanı sıra sodyum eksikliği de kramp nedeni olarak ortaya çıkabileceği uzmanlar tarafından belirtilmektedir. Sodyum özellikle kasların düzgün çalışması açısından gerekli olan bir mineraldir. Sodyumun vücuttaki seviyesinde düşme olması genellikle su kaybının bir etkisi olarak ortaya çıkar.
Magnezyum, kalsiyum ve potasyum eksikliği: Ayrıca kanda bulunan magnezyum, potasyum ve kalsiyum gibi minerallerin düşüklüğü hem sinir uçlarında hem de sinirlerin etkilenmiş olduğu kasların uyarılmasını da artış yaratır. Hamilelerde ve yaşlılarda daha sık görülen krem şikayetlerine zemin hazırlayan en önemli nedenlerden birisi kalsiyum ve magnezyum eksikliği olmaktadır. Genelde hamilelerde beslenme yoluyla takviye edilmesi sağlanamayan bir durum yaratan bu eksiklik bunların dışında idrar söktürücü ilaçlar çok uzun ve derin nefes alma durumları, yetersiz beslenme, aşırı şekilde kusma, D vitamini eksikliği, tiroit bezlerinin az çalışması gibi birtakım nedenler yüzünden ve kramplar ortaya çıkmaktadır.
İlaçlar: Kullanılan bazı ilaçların yan etkileri ve kramp nedeni olarak etken olabilecek faktörü içerisinde barındırır. Özellikle idrar söktüren ilaçlar, doğum kontrol hapları, tansiyon ilaçları, kolesterol düşürücü ilaçlar ve ayrıca diyaliz tedavisinde kullanılan bir takım ilaçlar bu duruma neden yaratmaktadır.
Kramplar daha çok dinlenme sırasında ve en çok gece ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle gece krampları olarak adlandırılan bu kramplar tehlike oluşturmadığı halde ağrılı ve uyku bölünmesi açısından rahatsız edici bir hal oluşturabilmektedir. Gece krampları gece içerisinde birkaç kez ya da haftada birkaç kez olmak üzere sık sık tekrarlanabilir. Gece kramplarının kesin nedeni henüz tespit edilmemiş ancak çoğu kez kramplar kas yorgunluğu ya da sinirlerle ilgili bir probleme bağlanmıştır. Bunun yanı sıra genetik faktörlerin de etkili olabileceği yönünde açıklamalar bulunmaktadır. Ayrıca gece krampları şikayeti olması durumunda başka bir sorunun nedeni olarak da ortaya çıkabilir. Sinir hasarı, dolaşım bozuklukları, periyodik bacak hareket bozuklukları, istem dışı kasılmalar, huzursuz bacak sendromu, distoni benzeri rahatsızlıklar gece kramplarının oluşmasına etken olabilecek durumlardır ancak normal kramplarla karıştırılmaması gerekmektedir.
Gece krampları ile ortaya çıkabilecek durum ve rahatsızlıklar
Bel fıtığı, alkolizm, Adison hastalığı, hamilelik, diyabet, kronik böbrek yetmezliği, multiple Skleroz hastalığı, miyopati (bir kas hastalığı), kan dolaşım bozukluğu, Parkinson, osteoartrit, nöropati sinir sıkışmaları, Periferik arter hastalığı, spinal stenoz, siroz, sinir sıkışmaları, uzun süre yaşanan ishal, tiroid hastalıkları ve varisler uzun süreler boyunca oturmak, kötü oturma pozisyonları, vitamin eksiklikleri ve (B1,B5, B6 vitaminleri) bu duruma etken olabilmektedir.
Öncelikle gece kramplarıyla karşılaşılması durumunda mutlaka bir hekim tarafından kapsamlı muayene edilmesi gerekmektedir. Hastalık diğer şikayetlerle ortaya çıkıyorsa bunlar da dikkate alınarak ona göre bir önlem alınmaktadır. Ayrıca bir takım ilaçlar ya da egzersizler sonrasında ortaya çıkıyorsa bu durumun sonucunda dinlemelerin yapılması ve ilaçların doktor kontrolünde kullanılması gerekmektedir.
