Rusya-Ukrayna savaşı otomotiv sektörüne nasıl yansıyacak?

Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesi piyasalarda şok etkisi yaratırken, gelişmelerin son 1 yıldır çip krizi ile boğuşan küresel otomotiv endüstrisinde yeni krizler yaratma ihtimali bulunuyor.

Başta petrol ve doğalgaz olmak üzere birçok hammadde kaynağına ev sahipliği yapan Rusya, otomotiv endüstrisi için kritik öneme sahip paladyum ve nikel gibi metallerin de dünyadaki en büyük tedarikçileri arasında bulunuyor.

Öyle ki, Rusya, elektrikli otomobillerde kullanılan lityum-iyon pillerdeki nikelin dünyadaki üçüncü büyük tedarikçisi konumunda. Ayrıca, içten yanmalı motora sahip araçlarda yer alan katalitik konvertörlerdeki paladyumun yüzde 40'ını da tüm dünyaya Rusya sağlıyor. 2020’de dünyada 210 ton paladyum üretilirken, bunun 91 tonunu Rusya tek başına üstlenmiş durumda.

Rusya, otomotiv endüstrisine sağladığı hammaddeler haricinde, önemli bir otomotiv üretim üssü ve pazarı olarak da biliniyor. Stellantis, Volkswagen, Toyota, Hyundai ve Renault gibi global otomotiv kuruluşları uzun yıllardır Rusya'da üretim yapıyor.

Rus Otomobil Üreticileri Birliği verilerinden yola çıkarak ülkedeki otomotiv satış ve üretim adetlerine bakacak olursak, Rusya otomotiv pazarı 2021'de yüzde 4.3 büyüyerek yılı 1.67 milyon araç satışı ile kapatmıştı.

Ülkedeki toplam otomotiv üretimi ise geçen yıl yüzde 9.1 oranında artarak 1.56 milyon adede yükselmişti. Bu sonuçlar ile Rusya'nın Almanya, Fransa, İngiltere ve İtalya hariç tüm Avrupa ülkelerinden daha büyük bir pazara ev sahipliği yaptığı söylenebilir.

'ALTERNATİF TEDARİKÇİ BULAMAYAN ARAÇ ÜRETEMEYEBİLİR'

Rusya'nın otomotiv endüstrisi için kritik rolüne bakılarak, yaşanan savaş sürecinin sektör açısından yeni bir tehdit haline gelebileceği anlaşılıyor.

Bu kapsamda, başta ABD Başkanı Joe Biden olmak üzere, Batılı liderlerin ardı ardına Rusya'ya ekonomik yaptırımlar açıklamasına Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in karşılık vermesi halinde, otomotivde yeni hammadde krizlerinin yaşanması sürpriz olmayacaktır.

ABD merkezli yayın organı NBC News'e açıklamalarda bulunan araştırma şirketi Guidehouse Insights analisti Sam Abuelsamid, Putin'in dünyaya hammadde tedarikini bırakması halinde, otomotiv sektörünün yeni arayışlara girmek zorunda kalacağı uyarısında bulundu.

Gelişmelerin otomotiv üretimini olumsuz etkileyebileceğini vurgulayan Abuelsamid, "Böyle bir durumda, otomobil üreticileri ya alternatif tedarikçiler bulmak zorunda kalacak ya da içten yanmalı motorlara sahip araçlar üretemeyecek" açıklaması ile sektörde patlak verme ihtimali bulunan yeni krizin ne kadar yıkıcı olabileceğini gözler önüne serdi.

Güney Afrika ve Zimbabwe gibi ülkelerde de paladyum üretiminin gerçekleşmesi, bu 2 Afrika ülkesinin yaşanacak bir tedarik sorununa çözüm olabileceğini umudunu doğruyor. Fakat, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali ile paladyumun fiyatının 2 bin 500 dolara dayanmasının, yeni bir otomobilde 150 dolarlık maliyet artışı yaratması bekleniyor.

Bu tutarın SUV ve daha büyük ölçekli araçlarda ise 200 dolara kadar çıkabileceği belirtiliyor. Rusya'nın Batının yaptırımlarına karşılık vermesi halinde nikelde de benzer gelişmelerin yaşanma ihtimali bulunuyor.

ÇİN'İN TAVRI MERAK KONUSU

Sektördeki bir diğer büyük endişe ise, Rusya'ya uygulanacak yaptırımlara, ülkenin müttefiki Çin'in de karşılık verme ihtimali.

Guidehouse Insights analisti Sam Abuelsamid, Çin'in Rusya'nın yanında durarak Batı ülkelerine karşı yaptırım uygulaması halinde, devre kartları ve elektrikli araçlar için gerekli olan lityum gibi hammaddeler de dahil olmak üzere birçok parçanın tedarikinde yeni krizlerin başlayabileceğine dikkat çekiyor.

Madalyonun öbür yüzünde ise, Rusya'da üretim yapan otomotiv firmalarının hammadde bulamama riski var. Rusya'daki otomotiv üreticilerinin bantlardan indirdiği araçlardaki parçaların en az yüzde 25'inin ülke dışından tedarik edilmesi nedeniyle, batının Rusya'ya yaptırım uygulaması halinde ülkedeki otomotiv üretiminin belirli bir süre için durma noktasına gelebileceği aktarılıyor.

Sonuç olarak, her ne kadar Rusya-Ukrayna savaşının etkilerini konuşmak için henüz erken olsa da, Rusya'nın küresel otomotiv sektörü için önemli bir tedarikçi olması ve ülkede milyonlarca dolarlık otomotiv yatırımının bulunması, küresel otomotiv endüstrisinin gelişmeleri endişe ile takip etmesi için haklı bir sebep olarak karşımıza çıkıyor.