Pandemide, endoskopi ünitelerinde enfeksiyon kontrol önlemleri

Sağlık Bakanlığınca, endoskopi ünitelerinde yeni tip koronavirüs (Kovid-19) sürecinde isteğe bağlı tüm işlemlerin ertelenmesi, hasta randevularının işlemden önce en az süre bekletilecek şekilde düzenlemesi, endoskopi öncesi, endoskopi odası ve endoskopi sonrası için ayrı alanlar tahsis edilmesi gerektiği bildirildi.

Pandemi döneminde endoskopi ünitelerinde uygulanacak enfeksiyon kontrol önlemleri güncellendi.

Bakanlık tarafından hazırlanan önlemlerde, Kovid-19'un damlacık yoluyla ve ayrıca hasta bireylerin öksürme, hapşırma yoluyla ortaya saçtıkları damlacıklara, diğer kişilerin temas etmesiyle bulaştığı hatırlatıldı.

Edoskopik işlemlerin riskli olmakla birlikte özellikle bükülmez bir tüp aracılığıyla doğrudan soluk borusunu ve büyük bronşları muayene etmeye yarayan teknik olarak tanımlanan bronkoskopi ve ağız, yemek borusu, mide, karaciğer, safra kesesi, pankreas, on iki parmak bağırsağı, ince ve kalın bağırsaktan oluşan gastrointestinal sistem endoskopilerinin yüksek riskli işlemler olarak kabul edildiğine vurgu yapıldı.

İsteğe bağlı ya da koşulları belirlenmiş (elektif) işlemlerin ertelenmesi gerektiğine dikkat çekilerek, endoskopi ünitelerinde alınması gereken önlemler, şöyle sıralandı:

"- Tüm personele, Kovid-19 belirtileri ve korunma yöntemleri hakkında periyodik eğitimler verilmeli ve verilen eğitimler kayıt altına alınmalı.

- Eğitimler, Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan ve yayımlanan rehber ve diğer materyaller ile uyumlu olmalı.

- Endoskopi üniteleri hasta randevuları, işlemden önce en az süre bekletecek şekilde düzenlemeli.

- Kovid-19 hastaları beklemeden işlem odasına alınmalı.

- Mümkün ise Kovid-19 hastaları için ayrı bir bekleme salonu oluşturulmalı. Endoskopi ünitesine gelen tüm hasta ve yakınları bekleme alanında hastanın her yönüne en az 1 metre olacak şekilde yerleştirilmeli.

- Ulaşılabilir yerlere alkol bazlı el antiseptikleri konulmalı. Tüm sağlık çalışanları, hasta ve hasta yakınları endoskopi ünitesine girmeden önce solunum yolu enfeksiyonları açısından sorgulanmalı.

- Endoskopiye gelen her hasta ile hastayı ilk karşılayan ve sorgulayan sağlık personelinde tıbbi maske olmalı ve arada en az 1 metre mesafe korunmalı. Sağlık personeli mümkün ise ek olarak yüz koruyucu kullanmalı.

- Tüm endoskopi çalışanlarının kendilerinde ve ailelerinde Kovid-19 enfeksiyon belirti ve bulgularını izlemesi ve saptandığında da bunu bildirmeleri istenmeli.

- Hasta ve temaslı sağlık çalışanının takibi, Sağlık Bakanlığının Kovid-19 Rehberine göre yapılmalı. Sağlık çalışanında Kovid-19 pozitifliği saptanması durumunda, diğer personelin yönetimi Teması Olan Sağlık Çalışanlarının Değerlendirilmesi algoritmasına göre ilgili bölüm tarafından planlanmalı. Hasta personel ile yakın temaslılar saptanıp İl Sağlık Müdürlüğünce takip edilmeli. Klinik ise bu süreçte hizmetine devam eder.

- Hasta dışında bakıcı, refakatçi endoskopi ünitesine alınmamalı.

- Hasta üniteye gelirken, mümkünse işlem boyunca ve işlem sonunda servise ve eve giderken tıbbi maske takmalı.

- Kovid-19 hastaları için endoskopi öncesi, endoskopi odası ve endoskopi sonrası için ayrı alanlar tahsis edilmeli."

- "Mobil telefon, bilgisayar klavyesi, pens gibi şeyler ortak kullanılmamalı"

Endoskopi ünitesinin yerleşimine uygun olarak kişisel koruyucu ekipman giyme-çıkarma alanlarının da belirlenmesi, uygun yerlere el hijyeni için alkol bazlı antiseptikler yerleştirilmesinin uygun olduğu, hasta ve yakınlarının Kovid-19 belirtileri ve korunma yöntemleri hakkında bilgilendirmesi, bu bilgileri içeren posterleri merkezin görünür yerlerinde bulundurması gerektiği ifade edildi.

Personelin mobil telefon, bilgisayar klavyesi, pens gibi şeyleri ortak kullanmaması, saat, bilezik, yüzük takılarını çıkarması istendi. Diğer önlemler şöyle:

"- Kovid-19 hastalarının kullandığı tuvaletler mümkünse ayrılmalı. Mümkün değilse hastanın kullanımından sonra uygun temizlik ve dezenfeksiyon işlemleri yapılmalı.

- Tüm bekleme alanlarında sık ve düzenli temizlik ve dezenfeksiyon işlemleri yapılmalı. Hasta ayrıldıktan sonra mutlaka temizlik ve dezenfeksiyon gerçekleştirilmeli. Temizlik ve dezenfeksiyon özellikle elle sık temas edilen yerlere (elektrik düğmeleri, kapı kolları) yoğunlaştırılmalı.

Su ve deterjan ile temizlik yapıldıktan sonra dezenfeksiyon işlemi yapılmalı. Dezenfektanın temizlenen yüzeyde en az 1 dakika kalması sağlanmalı."

- "Kovid-19'lu hasta işlem sonrası hemen servise veya evine gönderilmeli"

Endoskopi işlemlerinin de en az sayıda sağlık çalışanıyla yapılmasının önemine dikkat çekildi.

İşlem sırasında Kovid-19 hastalarının endoskopi işleminin mümkün ise negatif basınçlı bir odada yapılması gerektiği, böyle bir oda yok ise bu hastalara ayrılmış iyi havalanan odaların kullanılması ve endoskopi odasındaki tüm personelin N95/FFP2 maske, su geçirmez önlük, eldiven, gözlük-yüz koruyucu, bone, ayakkabı koruyucu galoştan oluşan kişisel koruyucu ekipman giyilmesi gerektiği ifade edildi.

İşlem sonrasında ise Kovid-19 hastasının işlem odasında ayılmasını takiben, hemen servise veya evine gönderilmesi gerektiğinin altı çizildi.

Tüm atıkların ve tek kullanımlık endoskopik cihazların tıbbi atık kutusuna atılması gerektiği belirtilerek, "Her hasta sonrası endoskopi yapılan alan-oda temizlenmeli ve dezenfekte edilmeli. Her hasta sonrası gerekli süre bırakılarak işlem gerçekleştirilmelidir. Temizlik yapan personel tıbbi maske, önlük, eldiven, gözlük-yüz koruyucu, önlük, bone ve ayak koruyucu giymeli. Endoskopi ve ekipmanların temizliğini yapan personel de N95/FFP2 maske, su

geçirmez önlük, eldiven, gözlük/yüz koruyucu, bone, ayak koruyucu giymeli." uyarısında bulundu.