Yollarda bisikletlere yer var mı?

Özlem YILMAZ - Atakan ŞEN / AHT

ODTÜ İnşaat Mühendisliği öğrencisi Meril Çiğdem Durmuş’un 8 Temmuz’da Ankara Angora Bulvarı’nda bisikletle ilerlerken arkadan gelen bir aracın çarpması sonucu hayatını kaybetmesi üzerine yüzlerce bisikletçinin eylem yapması, trafikteki bisikletlileri gündeme taşıdı. Son olarak İzmir Konak Meydanı’nda toplanan 40 kişilik bisikletli grup, “Bisiklete Saygı Turu” gerçekleştirdi. “Yollarda bisikletlere yer var mı?” sorusu polemik konusu oldu. İşte uzmanların farklı görüşleri...

İTÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ergun GEDİZLİOĞLU:

'Bisiklet yolun yapmak çok kolay'

Bisiklet yolu deyince bizim yöneticilerimiz veya halkımız apayrı bir yol yapmak sanıyor. Bizim trafik yasamıza göre de, tüm dünyada da bisiklet, bir trafik elemanı olarak kabul edilir. Trafiğe katıldığınızda yaya da olsanız, bisikletli de olsanız, otomobilli de olsanız kurallara uymak zorundasınız. Bisikletli bir kavşaktan geçiyorsa ona yol verilir.

Batı’da bisiklet yolu var ama masrafsız. Asfaltın kenarına çizgi çiziyorlar, bisiklet yolu oluyor. Sürücülere kurallara uymayı öğretsek, yol kenarına 1 metrelik bir çizgi çizip ayırsak rahatlıkla uygulanır ama yapılamıyor.

Bisikletliler Derneği Kurucu Üyesi Orhan KURAL:

'İstenen seviyeye henüz gelemedik'

Yollarda bisiklete ve bisikletlilere yer yok maalesef. Bir şehrin kalitesi, bisiklet yollarının uzunluğuyla ölçülür. Barcelona bu şehirlerden biridir. Tüm Avrupa’da, tüm Amerika’da bisiklet yolları yapılmış durumdadır. Bisiklet, dünyanın bir numaralı ve çağdaş ulaşım aracıdır. Sanki bizde bisiklet güçsüzlükmüş gibi araçlar üzerine sürülüyor, hiçbir şekilde bisikletliye saygı duymuyorlar. Bu konuda istenilen seviyeye gelemedik. Bisikleti, bir çeşit medeniyet ölçüsü olarak kabul ediyorum.

İstanbul’da tepeler var belki ama Türkiye’nin çok düz şehirleri de var. Okullara, fabrikalara bisiklet park yeri yapılmalı. İşe bisikletle gelen işçilere prim verilmesi lazım. Bisiklet birçok ülkede otomobile kıyasla önceliğe sahip. Çin’de arabalar bekler, bisikletliler geçer.

Kuzey Avrupa ülkelerinde otobüs ve trende bisikletler için özel yerler yapıldı. Her yerde bisikletlilere saygı gösteriliyor. Bisiklete binmek kazayı azaltıyor, trafiği rahatlatıyor, hava kirliliğini önlüyor, aynı zamanda sağlıklı bir toplum yetişmesini sağlıyor.

İzmir Bisiklet Derneği Başkanı Murat KARACA:

‘Düzenleme ve eğitim şart’

Ülkemizde geçmişten bu yana bisiklet bir ‘karne hediyesi’ olarak yer aldı. Ama artık Batı’daki örnekleriyle beraber ülkemizde de alternatif ulaşım aracı olarak kulanılıyor. Karayolları Kanunu’nda bisikletle ilgili sadece 6-7 madde görürsünüz, bunlar da çok basite indirgenmiştir.

Bisiklet kullanım oranının da her geçen yıl artmasıyla birlikte artık ölümle sonuçlanan kazalar yaşıyoruz. Bisikleti trafikteki diğer motorlu araçlarla birlikte tanımlamak gerekiyor. Ortaöğretimden başlayarak öğrencilere bisiklet eğitimi vermek çok önemli.

Şehir Plancıları Odası Başkanı Tayfun KAHRAMAN:

‘Teşvik edilmesi gerekiyor’

İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından daha önce bir proje yapıldı ve İstanbul’da bildiğim kadarıyla 500 kilometrelik bir bisiklet güzergâhı kullanıma açıldı. Ancak devamı gelmedi. Her modern kentte olması gerektiği gibi İstanbul’da da ayrı şeritlendirilmelerin yapılması şart ve bisikletin kent içindeki ulaşımda desteklenmesi, teşvik edilmesi gerekiyor.

Paris’te tercihli yolların kent içinde organize edildiğini ve sadece toplu taşıma araçları ile bisiketliler tarafından kullanıldığını görüyoruz.

ODTÜ Dağcılık ve Kış Sporları Kulübü Üyesi Güven ALTUNKAYA:

‘Bisikletliler ciddiye alınmıyor’

Kentlerde yayalar yok sayılıyor. Kaldırımlar araçlarla işgal ediliyor, bisikletliler ciddiye alınmıyor. Eve veya işyerine 2 dakika erken ulaşmak için aşırı hız yapılıyor, araç koltukları boş tutulup trafik felç ediliyor. Şehirler gürültüye ve dumana boğuluyor ve insanlar petrole bağımlı hale getiriliyor.

Toplu taşıma araçları geliştirilmiyor. Bisikletlilerse saygı görmüyor, trafikte çeşitli saldırılara ve engellemelere maruz kalıyorlar. 2012’de polisin sorumluluk bölgesindeki trafik kazalarında 41 bisikletli hayatını kaybetti, 4 bin 865 bisikletliyse yaralandı. Kent içinde bisikletlilerin haklarının tanınmasını ve kabul edilmesini istiyoruz.

Radyo Trafik Editörü ve Spikeri Betül HAKYEMEZ:

‘Sevgi-saygı olmadıkça çözüm yok’

Bizim temel problemimiz trafikte insanların birbirine saygı ve sevgi duymaması. Bisiklet yolu da yapsanız, sürekli ihlal söz konusu. Emniyet şeridi bile ihlal edildiğine göre kafalarda değişiklik oluşturmadan istediğiniz kadar yol yapın çözümü bulabileceğimizi sanmıyorum. Trafikte herkes birbirine anlayış, hoşgörü, sevgi ve saygı duymalı. Bunun için psikolojik birtakım çalışmalar yapılmalı.

İstanbul’da bisiklet yolu Bağdat Caddesi’nde yapıldı, bu kez insanlar “Yolumuzu daralttılar, trafik sıkıştı” diyerek şikâyet etmeye başladılar. Altyapı, sevgi ve saygı olmadan bisiklet yolu yapsanız da sorun çözülmez.