Büyük Marmara depremi geliyor mu?

Özlem YILMAZ (AHT)

Tekirdağ’ın Marmara Ereğlisi açıklarında dün saat 06.13’te 4.7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. İstanbul, Edirne, Tekirdağ ve Kırklareli’nde hissedilen depremde can ve mal kaybı yaşanmadı. Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, depremin denizin 9.6 kilometre derinliğinde meydana geldiğini açıkladı. Saat 06.13’te yaşanan 4.7 büyüklüğündeki depremin ardından 2 artçı deprem daha yaşandı. İlk depremden 8 dakika sonra 06.21’de 4.0 büyüklüğünde, saat 06.25’te de 2.8 büyüklüğünde artçı depremler meydana geldi. Marmara Ereğlisi’ndeki deprem uzmanlar tarafından da farklı yorumlandı. Prof. Dr. Okan Tüysüz, “Büyük depremin ayak seslerini duyuyoruz” derken, Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, “En deli fay bu. Büyük deprem yaratmaz” yorumunda bulundu. Prof. Dr. Ahmet Ercan ise 2045’ten önce deprem beklemediklerini söyledi. Uzmanlara, Marmara Ereğlisi depreminin, büyük depremin öncüsü olup olmadığını sorduk. İşte görüşler...

'Büyük depremin ayak seslerini duyuyoruz'

İstanbul Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Okan TÜYSÜZ:

Marmara Denizi ve içinden geçen Kuzey Anadolu Fayı, 1999 depreminden sonra, deprem beklentimiz olan bölgelerden birisi. Bu fay,İzmit Körfezi’nden çıktıktan sonra Adalar önünden geçerek doğuya doğru uzanıyor ve bugün üzerinde deprem gerçekleşen bölgeden geçtikten sonra karaya çıkıyor. Bu bölgede büyükbir depremin olma beklentisi defalarca dile getirildi. Bu açıdan, bugünkü depremin işaret ettiği önemli bir şey, fayın aktif olduğu ve önemli bir deprem üretme potansiyeline sahip olduğudur. Yapılacak şey Marmara çevresinde 7’nin üzerinde bir depreme hazırlıktır. Büyük bir depremin ayak seslerini veya öncülerini duyuyoruz gibi ama ne kadar zaman sonraki depremin habercisidir bunu bilemeyiz. Bu orta büyüklükte bir deprem ama bunun oluştuğu fayın üzerindeki deprem beklentimiz hâlâ sürüyor.

'Bu en deli fay, büyük deprem üretmez'

Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Şener ÜŞÜMEZSOY:

Tekirdağ’daki olay şu: 1912’de kırılan bir fayımız var. Bu fay Tekirdağ’dan geliyor, Gaziköy’den geçip Silivri çukuruna geliyor. Bu fayda kırılma nedeniyle bu yüzyılda önemli bir deprem olmaz. Ancak Silivri çukuruyla Ereğli çukuru arasındaki bölgede, en aktif fay yer alıyor. 1912’de kırılmasına karşılık bu fay üzerinde yetersiz atılım nedeniyle bu tür depremler olabilir. Bu deprem, orta sırtta Marmara Adası’yla Ereğli arasında yer alıyor. En deli faydır bu. Bu fay 1912’de kırılmıştı. Ancak içinde kalan stres 4 veya 5 büyüklüğünde depremler yaratabilir. Bunlar 6.3’ü geçmez.

'Büyük depremin öncüsü kabul edilir'

Yıldız Teknik Üniversitesi Doğa Bilimleri Araştırma Merkezi Başkanı Prof. Dr. Şükrü ERSOY:

Marmara’da meydana gelen depremler, büyük Marmara depreminin öncüsü olarak kabul edilebilir. Yaşanan depremler sonrası “Bölgedeki enerji azaldı” düşüncesiyle rahatlama yanlış olur. Nasıl Bolu’daki 4.8 depremi tehlikeli olabilecek bir yerse, aynı şekilde Tekirdağ açıklarındaki 4.7 büyüklüğündeki deprem aynı tehlikededir. Çünkü her iki noktada da belli bir gerilim var. Son depremin, yaşanması muhtemel büyük depremin şiddetini azalttığı yönündeki inanış da doğru değil. Bu depremler buraların enerjisini almıyor. Büyük deprem, Marmara’nın içinde gerçekleşecek. Kuzey Anadolu Fay Zonu’nun devamı olan pek çok fay parçası var. Bu fay, tek parça mı, yoksa çok parçalı mı kırılacak, bilmiyoruz. Marmara’da yaşanan depremler, rahatlamanın tam tersine bölgenin canlı ve aktif olduğunu ortaya koyuyor.

'Vatandaşlar depreme hazırlıklı olmalı'

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Ulusal Deprem İzleme Merkezi Müdürü Dr. Doğan KALAFAT:

Depremin meydana geldiği yer Kuzey Anadolu Fay Zonu’nun Marmara Denizi’nden geçen kuzey kolu içerisinde yer almaktadır ve zonun içerisinde tali bir fay parçasının kırılması sonucu meydana gelmiştir. Kuzey Anadolu Fay Zonu’nun kuzey kolu İzmit Körfezi-Adalar açıklarından Marmara Denizi’nden geçerek Mürefte-Şarköy’e bağlanmakta ve oradan Saroz Körfezi’ne uzanmaktadır. Marmara Denizi ve çevresi, birinci derece deprem bölgesi içerisindedir. Bölgede yaşayan vatandaşlarımızın depreme karşı her zaman hazırlıklı olması, depreme dayanıklı binalarda oturmaları, olası afetlere karşı alınacak en güvenli tedbir olacaktır.

'Bu deprem sürpriz değil'

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğan PERİNÇEK:

Tekirdağ, Bozcaada ve Gökçeada’da geçtiğimiz haziran ayından itibaren büyük oranlı depremler yaşandı. Bölgede sürekli bir hareketlilik görüyoruz. Bu depremler birbirini etkiliyor, birbirini tetikliyor. Tetikleme bazen 2-3 ayda bir olabiliyor, bazen bir yıla çıkabiliyor. 4.7 ile ana depremi yaşadık. Hemen arkasından 4.0 ile 2.3 ve 2.7 var. Şu anda da artçı depremleri yaşıyoruz. Bu deprem bir sürpriz değil. Bundan sonra da bölgede belli aralıklarla depremler yaşayacağız.

'2045’ten önce olmaz'

Jeofizik Mühendisi Prof. Dr. Ahmet ERCAN:

Marmara Ereğlisi’ndeki deprem ve artçıları, jeofizik bilimcilere beklenen Marmara depremi için ön bilgilendirme yaptı. Bilimsel çalışmalarıma göre deprem, kapının önünde değil... 1999’daki depremde boşalan gerilim beklenenden 3 kat fazla olmuştur. Bu, Marmara’da aşırı dinginliğe neden olmuştur. O nedenle Marmara’nın yeni bir deprem üretip yerin kırılma direncini yenmesi için henüz kendini toparlayamadığı kanısındayım. Beklenen deprem, beni şaşırtmazsa 2045’ten önce olmaz.

'Öncü değil ama uyarı haklı'

İstanbul Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği BölümüÖğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Oğuz GÜNDOĞDU:

Okan Bey, ‘Büyük depremin ayak seslerini duyuyoruz’ diyerek yanlış bir şey söylemiyor. Ancak yanlış anlaşılabilecek birşey söylüyor. Kendisi uyarı anlamında bir saptama yapmış. Hocaya katılıyorum, uyarıda haklı. Büyük deprem yaklaşıyor, amacımız, kentsel dönüşümlere hız verilmesi