Türkiye'de 4,6 milyon diyabetli var!

Aydın İl Halk Sağlığı Müdürü Dr. Şenol Okur, diyabetlilerin yüzde 32’sinin hastalığının farkında olmadığını ancak Türkiye’de 4,6 milyon civarında diyabet hastası bulunduğunu belirtti.

Diyabet riskinizi test edin

Kaç yaşındasınız? - - 40'dan küçük : 0 puan - - 40 – 49 : 1 puan - - 50 – 59 : 2 puan - - 60'dan büyük : 3 puan

Cinsiyetiniz - - Erkek : 1 puan - - Kadın : 0 puan

3)Kadınlar için soru: - - Daha önce gebelikte 'Gebelik - Şekeri' tanısı aldınız mı? - - Evet : 1 puan - - Hayır : 0 puan

4) Anne, baba ya da kardeşleriniz arasında diyabeti olan var mı? - - Evet : 1 puan - - Hayır : 0 puan

5)Hipertansiyonunuz var mı? - - Evet : 1 puan - - Hayır : 0 puan

6)Fiziksel olarak aktif misiniz? - - Evet : 0 puan - - Hayır :1 puan

7) Vücut kitle indeksiniz - - 24.9 : 0 puan - - 25.0 – 29.9 : 1 puan - - 30 – 39.9 : 2 puan - - 40 : 3 puan

Değerlendirme - - Uygulanan test sonrası toplam puanın 5 veya daha fazla olması tip 2 diyabet riskinizin artmış olduğu anlamına gelir. Bu durumda yüksek diyabet riskiniz olması açısından değerlendirme için doktorunuza başvurmanız önerilir.

Diyabetin, insülin hormonunun yokluğu veya yetersiz olması durumunda kan şekerinin hücre dışında ve kanda yükselmesi ile ortaya çıkan bir hastalık olduğuna işaret eden Dr. Şenol Okur, günlük yaşamda gerekli aktiviteleri sürdürebilmek için glukoz adı verilen bir tür şekere ihtiyaç olduğunu söyledi.

Okur; diyabetin Tip 2 diyabet (toplumda daha sık görülen form), Tip I diyabet (daha çok çocuk ve gençlerde görülen form), gebelikte ortaya çıkan diyabet ve başka hastalıklar sonucu gelişen diyabet olmak üzere dört türü olduğunu ifade etti.

Tip 1 diyabetli kişilerin genellikle insülin üretmemekte olduğunu belirten Okur, “Dışarıdan insülin kullanmak zorundadırlar. Başka türlü yaşamaları imkansızdır. Tip 1 diyabet herhangi bir yaşta da çıkabilir, fakat genellikle çocuklarda ve genç erişkinlerde oluşur. Eğer Tip 1 diyabetli kişiler insülin bulamazlarsa diyabet komasına girerler. Uluslararası Diyabet Federasyonu, dünyada en az 17 milyon kişide Tip 1 diyabet olduğunu tespit etmiştir. Tip 2 diyabetli kişilerde, insülin üretimi azdır veya onu yeterince kullanamamaktadırlar.

Genellikle insülin enjeksiyonu gereksinimleri yoktur. Yalnızca diyet veya oral tabletlerile tedavi olabilirler. Tip 2 diyabet, 45 yaşından büyük şişman kişilerde en yaygındır. Tip 2 diyabet en yaygın diyabet tipidir, tüm diyabetlilerin yüzde90-95’ini oluştururlar. Uluslararası Diyabet Federasyonu, dünyada en az 170 milyon kişide Tip 2 diyabetli olduğunu tahmin etmektedir” dedi.

Yaşam tarzındaki hızlı değişim ile birlikte gelişmiş ve gelişmekte olan toplumların tümünde özellikle tip 2 diyabet vakalarının hızla artmakta olduğuna dikkat çeken Okur, “Gelişmekte olan ülkelerde, özellikle de bu ülkelerden gelişmiş ülkelere göç eden topluluklarda diyabet hastalığı artışından bahsedilmektedir. 2009 yılı sonu itibarı ile tüm dünyadaki diyabet nüfusu 285 milyon iken bu sayının 2030 yılında 438 milyona ulaşması beklenmektedir. Bunun başlıca nedenleri nüfus artışı, yaşlanma ve kentleşmenin getirdiği yaşam tarzı değişimi sonucu obezite ve fiziksel aktivitenin azalmasıdır.

DİYABETİN BELİRTİLERİ

Diyabetin belirtileri çok su içme, sık sık idrara çıkma, çok yeme, kilo kaybı, görme bulanıklığı, aşırı kaşıntı, tekrarlayan enfeksiyon, mantar enfeksiyonudur. Diyabet açısından risk altında olan kişiler; yakın aile bireylerinde diyabet öyküsü olanlar, kalp-damar hastalığı bulunanlar, obez kişiler, hipertansiyon hastaları, kan yağları yüksek olan kişiler, gebelikte diyabet geçirenler, düşük veya ölü doğum yapanlar, iri bebek doğuranlar, 45 yaş üstü kişilerdir.

DİYABETLE ORTAYA ÇIKAN SAĞLIK SORUNLARI

Diyabetin ortaya çıkardığı sağlık sorunları; böbrek bozuklukları, kalp-damar bozuklukları, beyin damarı bozuklukları, göz bozuklukları, kemik kaybı, cinsel sorunlar, sinir hasarı, diyabetik ayak şeklinde tanımlanabilir. Diyabetten korunmak için sürekli ve düzenli fiziksel aktivite yapmak gerekir. Fiziksel aktivite kişiye özgü olmalı, düz zeminde yapılmalı, aynı tempoda sürdürülmeli, uygun hava şartlarında yapılmalı, yemekten 1-3 saat sonra planlanmalı, özellikle akşam yemeğinden sonra egzersiz yapılmamalıdır” diye konuştu.

Diyabetin göz ardı edilemeyecek bir rahatsızlık olduğuna değinen Okur, şunları söyledi:

“Günümüzde, diyabet ve onunla aynı risk faktörlerini paylaşan bulaşıcı olmayan kronik hastalıklar önemli bir sağlık sorunu oluşturmaktadır. Her yıl dünyada 8 ile 14 milyon insan, diyabet ve kardiyovasküler hastalıklar, kanser ve kronik solunum yolu hastalıkları gibi diğer kronik hastalıklar nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Ülkemizde 2 milyon üzerinde tip 2 diyabetli ve 2,6 milyon civarında bozulmuş glikoz toleransı olan hasta yaşamaktadır ve yapılan çalışmalar yaşayan diyabetlilerin yüzde 32’sinin hastalığının farkında olmadığını ortaya koymuştur. Diyabet belirtilerinden şüpheleniyorsanız en kısa zamanda bağlı bulunduğunuz aile hekiminize başvurmanız gerekmektedir”

İHA