H3N2'den sonra yeni kabus!

Grip İnfluenza virüsüne bağlı olarak çoğunlukla Ekim sonundan Mart ayına kadar ve en fazla Ocak ayında gözleniyor. Belirtiler çok hızlı ortaya çıkıyor. Hafif boğaz ağrısı, 38-39 derece ateş, yaygın kas kemik ağrıları, aşırı yorgunluk, titreme, burun akıntısı, başağrısı, öksürük, göğsünde sıkıntı, virüsün cinsine göre bazen kusma ve ishal de gelişebiliyor. 2-5 gün kadar şiddetli seyrediyor, 7-10 gün içinde düzelebilse de 2-4 hafta kadar sürebiliyor. Zatürre ve sinüzitte neden olabiliyor.

Her yıl gripten dünyada 500bin kişi hayatını kaybediyor. A tipi bir influenza virüsü olan H3N2 ülkemizde geçen yıla göre 2 hafta kadar daha erken Aralık ayının 2. haftasından itibaren artan bir şeklide yayıldı. Bu havanın soğukluğuyla ilgili beklenen bir durum. Bunun yeni bir virüs olmadığı ve piyasadaki aşının da bu virüse karşı bağışıklık sağladığı biliniyor.

Sanıldığının aksine artış devam etmiyor bilakis bu haftadan itibaren vaka sayısında düşüş başladı denilebilir. Grip benzeri bulgular nedeniyle alınan numunelerin önceki hafta yüzde 52'sinde H3N2 saptanırken geçen hafta bu oran yüzde 32'ye geriledi. Aralık ayında ise yüzde 20'lerdeydi. Aralık ayında 100bin kişiden 150-200 kişide grip olduğu tahmin edilirken Ocak ayında bu rakam 320-330 civarına ulaştı ve geçen hafta yavaşça azalmaya başladı.

İlginç olan Avrupa ve Türkiye'de grip saptanan numunelerin yüzde 90 üzerinde H3N2 sorumlu iken Kuzey Avrupa'da (ABD) yüzde 80'ni A tipi H1N1 (eski adı domuz virüsü) oluşturuyor, grip benzeri şikayeti olanlardan alınan numunelerin sadece yüzde 20'sinde grip saptanıyor. Çin'de ise hem her iki A tipi H1N1 ve H3N2 hem de B tipi virüs birlikte görülüyor. Çin'den veya ABD'den H1N1 ülkemize ulaşırsa yeni bir salgın gelişmesi mümkün görünüyor olsa da şu ana kadar böyle bir salgın gelişmiş değil.

Risk grubunda olanların (Müzmin akciğer, karaciğer, kalp yetersizliği, şeker, böbrek hastaları) aşıdan fayda görebileceği düşünülüyorsa da şimdi yapılacak aşının 2-4 haftadan önce yeterli koruyuculuk sağlayamayacağı da bir gerçek. Yaşlılarda ve kilolularda aşının bağışıklık sağlayıcı etksi daha zayıf ve geç olabiliyor. Aşı her yıl biz yazı yaşarken kışa giren Güney yarımkürede yayılan en önemli güncel 3 virüsü toplayarak geliştiriliyor. Kuzeye kış geldiğinde virüs çok hızlı değişim göstermediyse aşı faydalı olabiliyor.

Geçen yıla ait ABD verilerine göre aşının tüm yaş gruplarında yüzde 56 , 65 yaş üzerindekilerde ancak yüzde 9 etkili olabildiği bildiriliyor. Gribe bağlı ölümlerin yüzde 90'ının ise 65 yaş üzerindekiler olduğu saptanıyor. Bu yaş grubunda aşının dozunun 4 kata kadar çıkartılmasının faydalı olabileceği düşünülüyor. Fazla kilolu kişilerde de yaşlılardaki gibi aşının etkisi daha az oluyor. Halen bu oranlara göre 1 kişiyi gripten korumak için 100 kişiye aşı yapılması gerektiği hesap ediliyor. Aşı uygulamasından 2 ila 4 hafta kadar sonra koruyuculuğu ortaya çıkıyor. Hiç grip geçirmeyenlerde koruyucu savunma hücrelerinin bir cinsinin fazla olduğu saplandığından bu yolla tüm virüslere etkili olabilecek kalıcı bir aşı geliştirilmeye çalışılıyor.

NASIL YAYILIYOR?

Genellikle kişiden kişiye doğrudan temasla ya da hapşırma ve öksürükle havaya saçılmış bir süre havada asılı kalmış virüslerin, burun ve ağızdan nefesle alınmasıyla bulaşıyor. Ayrıca virüs bulaşmış eşyalara dokunduktan sonra gözümüze burun ve ağzımıza elimizle kolayca taşınıyor. Bir hapşırmayla saatte 350 km hızla yaklaşık 400bin adet damlacık havaya saçılıyor, virüsler havada 4 saate kadar ve eşyalar üzerinde 48 saate kadar canlı kalabiliyor.

NE ZAMAN VE KİMLER DOKTORA BAŞVURMALI?

Şikayetlerin azalacağına artması ve 10 günü geçmesi, ateşin düştükten 2 gün sonra tekrar yükselmesi
38 dereceyi geçen yüksek ateş
Göğüs ağrısı
Astım benzeri nefes darlığı
Yeşilimsi ve fazla miktarda balgam
Aşırı halsizlik ve iştahsızlık
Kulak ağrısı
Yaşlı veya 2 yaş altı olanlar
Bağışıklık zayıflatıcı tedavi gören kanser veya organ nakli hastaları Müzmin akciğer, karaciğer, kalp yetersizliği, şeker, böbrek hastaları ve gebeler.

NASIL KORUNURUZ?

Hijyen kurallarına uyulması, özellikle yemek hazırlamadan yemeden önce soğuk algınlığı şüphesi olan kişiyle temas edilince burun temizliğinden sonra ortak lavabo kullanımdan sonra ellerin mümkünse sıcak su ve sabunla özenle yıkanması gerekiyor. Evde diş fırçalarının ayrı kaplarda tutulması, işyerlerinde ortak kullanım alanlarında, merdiven trabzanı, kapı kolu gibi virüs barındıracak noktaların kağıt peçete ile tutularak açılması cep telefonu, bilgisayar klavyesi gibi eşyaların alkol veya sabunla sık sık temizlenmesi öneriliyor.

Probiyotik yani faydalı bakteri içeren doğal yoğurt, sarımsak, soğan, sirke ev yapımı turşu, boza, kefir, bol taze sebze ve C vitamini içeren narenciye tüketimi öneriliyor. Şekerli unlu gıdalar, şekerli meşrubatlar virüslere karşı bağışıklık sisteminin mücadelesini zorlaştırdığı için tüketilmemesi gerek!

Günde 30 dk kadar hızlı yürüyüş, 4-5 dk kültür-fizik egzersiz yapılması bağışıklık sistemini 24 saat kadar güçlendirici etki gösteriyor. D vitamini ihtiyacımızın büyük çoğunluğu güneşe bağımlı olduğundan sağlıklı güneşlenme ve eksikliği durumunda hekime danışarak takviyesi öneriliyor. Düzenli 7 saat kadar uyku bağışıklık sistemini güçlü tutuyor.

NASIL TEDAVİ EDİLEBİLİR?

Tam bir tedavisi yok ancak süreyi kısaltmak mümkün. Grip durumunda riskli kişilerde ilk 24-48 saat içinde antiviral ilaç kullanımı, belirtilerde hafifleme ve iyileşme süresinde 1,5 gün kadar kısalma sağlayabiliyor.
Gripte istirahat çok önemli, bağışıklık sistemimizin virüsle daha etkili mücadelesine olanak sağlayarak iyileşme süresini kısaltıyor, toplum içinde yayılımını azaltıyor. Soğuk algınlığında ise fazla halsizliği olmayanların hafif egzersize devam etmeleri, bağışıklık hücrelerinin dolaşımını hızlandırıp iyileşmeyi kolaylaştırabiyor.

Ağrı kesici, ateş düşürücüler tedavi değil şikayetleri azaltıcı etki gösteriyor olsa da virüslere karşı savunmayı zayıflatabiliyor. Ilık duş alınması faydalı oluyor. Burun akıntısı fazlaysa akıntı giderici veya alerji ilaçları kısmen rahatlama sağlasa da aslında dışarıya virüs atılmasını engelliyor. Bu nedenle uzun süreli kullanılmaması gerekiyor. Buruna sık sık tuzlu su çekerek yıkamak virüslerin uzaklaştırılmasını kolaylaştırıyor.

Bol sıvı tüketilmesi ve gerekirse burun akıntısını ve balgamı yumuşatarak virüsün atılmasını kolaylaştıran ilaçlar kullanılabilir. Öksürük baskılayıcıların da virüslerin atılmasını azaltacağından mecbur kalmadan kullanılmaması önemli!

Alkol ve kahvenin solunum yollarında kurutucu etki yapmasından dolayı tüketilmemesi veya tüketilirse de her bir fincan karşılığı bir bardak su içilmesi gerekiyor.

Antibiyotikler ise virüslere etkisiz olduğundan kullanılmaması gerekiyor ve hatta ileride tedaviye dirençli ve uzun süren enfeksiyonlara neden olabiliyor.

DOĞAL TEDAVİ YÖNTEMLERİ NELER?

Hekiminize danışmak kaydıyla; D vitamini eksikliğiniz varsa hemen ve uygun dozda takviyesi faydalı olabiliyor. D vitamini, bağışıklık sistemimizin 20’ye yakın anti mikrobik madde üretimini sağlıyor.

Çinko ile selenyum, kabuklu kuruyemişler ve hayvansal proteinler az tüketiyorsanız eksik olabileceğinden, takviyesi faydalı olabiliyor.

Zencefil, kuşburnu, ıhlamur, nane-limon, tarçın çayları iyileşmeye yardımcı olabiliyor. Ve özellikle tavuk suyu çorba gerçekten işe yarıyor.