Son zamanların trendi buz banyoları sağlıklı mı yoksa sadece bir abartıdan mı ibaret? Uzman doktor açıkladı!

Bunlar harika onaylar gibi görünüyor, ancak ünlülerin sağlık uzmanı olmadığını hepimiz biliyoruz. Buz banyolarının işe yarayıp yaramadığını, ne işe yaradığını ve güvenli bir şekilde nasıl deneneceğini öğrenmek için Cleveland Clinic Ortopedik Cerrahi Departmanında spor hekimliği doktoru olan Dr. Dominic King, TODAY'e konuştu.

BUZ BANYOLARI VÜCUDA NE YAPAR?

Adından da anlaşılacağı gibi buz banyoları, vücudun kısa bir süre için buzlu soğuk su banyosuna daldırılmasını içerir. King, TODAY'e verdiği demeçte, buz banyoları veya "soğuk su daldırmaları" yeni değil, ancak son yıllarda popülariteye dahil oldular.

King, bir buz banyosu sırasında vücuda olanların nispeten basit olduğunu söyledi. King, "Buz veya soğuk uygulanan bölgeye kan akışında kan damarlarınızda daralma oluyor. Yani, eğer tüm vücudunuzsa, vücudunuzdaki bu kan damarlarında daralma olacak, ısınızın çoğunun tutulduğu merkez bölgenizden uzağa, bacaklarınıza ve kollarınıza odaklanacaksınız." dedi.

Kan damarları daraldığında, kan bu bölgelere o kadar hızlı akmaz. Genel olarak konuşursak, daha az kan akışı, iltihaplanmanın azalması anlamına gelir, en azından geçici olarak.

BUZ BANYOLARININ FAYDALARI VAR MIDIR?

King, buz banyolarının tipik olarak sporcular tarafından antrenmanlardan sonra ağrıyan kasları rahatlatmak ve iyileşmeyi iyileştirmek için kullanıldığını söyledi. Ancak kanıtlar tartışıldı. King, tarihsel olarak, buz banyolarının etkilerinin arkasındaki bilimin "oldukça karışık" olduğunu ve hatta bazı çalışmaların buz banyolarının bir plasebo olduğunu öne sürdüğünü söyledi.

Bununla birlikte, Şubat 2022'de Spor Tıbbı dergisinde yayınlanan yakın tarihli bir sistematik inceleme King'in belirttiği gibi en yüksek araştırma düzeyinin aksini öne sürdü. King, "Yüksek yoğunluklu egzersizden, özellikle HIIT egzersizlerinden sonra soğuk suya dalmanın etkili bir iyileşme aracı olduğunu gösterdi" dedi. Çalışmada, yüksek yoğunluklu egzersizden sonra buz banyolarını kullanan kişilerin kendilerini daha iyi hissettiklerini, kas güçlerini artırdıklarını ve ağrılarını iyileştirdiklerini belirtti.

Araştırmacılar ayrıca, yorucu egzersizden sonra kas hücreleri hasar gördüğünde kan dolaşımına salınan bir enzim olan kreatin kinaz için olumlu sonuçlar gözlemlediler.

King bu nedenle, buz banyolarının yüksek yoğunluklu egzersiz yapan insanlar için bazı faydalar sağlayabileceğini gösteren araştırmalar var, dedi ancak insanların soğuk suya dalmalarının da zihinsel ve işlevsel nedenleri olduğunu sözlerine ekledi.

Buz banyoları ağrı ve iltihaplanmayı azaltabilir

King, "Ağrı reseptörlerini uyuşturabilir ve iltihaplanmayı azaltabilir, bu nedenle onu neredeyse ilaçsız bir anestetik gibi düşünebilirsiniz" dedi. Romatoid artrit gibi iltihaplı rahatsızlıkları olan hastalar, soğuk suya dalmanın şişliği veya alevlenmelerden veya egzersizden sonraki rahatsızlığı azaltmaya yardımcı olduğunu görebilir.

Vücut ısısını düşürürler

Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, buz banyoları vücudunuzu çok hızlı soğutabilir. Bazı durumlarda, bu hayat kurtarıcı olabilir. "Tarihsel olarak, tıpta [buz banyolarını] sıcak çarpması gibi şeyleri tedavi etmek için kullandık. King, maraton kenarlarında buzla dolu küvetlerin olmasının yaygın olduğunu da sözlerine ekledi. King, "Bir sürü koşucu alacağız... vücut sıcaklıkları 105, 106, 107... ve vücut sıcaklıklarını çok hızlı bir şekilde düşürmeniz gerekiyor." dedi. King, sıcak çarpmasını tedavi etmek için buz banyoları kullanılsa da, "bir hastalıktan kaynaklanan ateşi düşürmek için buz banyosuna güvenmiyoruz" dedi. King, "Ateşiniz olduğunda yapmanız gereken en önemli şey ateşin nereden geldiğini anlamaktır, bu bir enfeksiyon ya da hayatı tehdit eden başka bir durum olabilir" diyen King, bir sağlık kuruluşuna görünmeniz gerektiğini de sözlerine ekledi.

Buz banyoları odaklanma ve meditasyona yardımcı olabilir

King'in hastalardan duyduğu buz banyolarının bir diğer faydası da odaklanmaya yardımcı olmasıdır. King, "İnsanlar bazen bunu neredeyse bir antrenman sonrası meditasyonu olarak yapıyorlar, bu yüzden bu onların iyileşmeye odaklanmalarına ve kalp atışlarını yavaşlatmalarına yardımcı oluyor" dedi.

Rahatlamanıza ve daha iyi uyumanıza yardımcı olabilirler. King, soğuk suya daldırmanın zorlu bir antrenmandan sonra daha rahat hissetmenize de yardımcı olabileceğini söyledi. "Bazı insanlar bunun aslında daha iyi uyumalarına yardımcı olduğunu belirtiyor, bu yüzden gerçekten ısındıktan, gerçekten terledikten ve (buz banyosu) yaptıktan sonra kendilerini dinlenmiş hissediyorlar" diye ekledi.

EVDE BUZ BANYOSU NASIL YAPILIR?

Evde buz banyosu yapmak için bir küvete veya daldırmalı küvete, suya, buza ve bir termometreye ihtiyacınız olacak. King, "Başlamadan önce, hangi (küvet) kullanıyorsanız kullanın, güvenli bir şekilde girip çıkabileceğinizden emin olun" dedi ve şunları ekledi;

İlk olarak, küveti soğuk suyla doldurun (yaklaşık 60 derece Fahrenheit) ve kaplarınızı veya buz torbalarınızı yakınınızda hazır bulundurun. Sonra, küvete girin ve ardından tolere edebileceğinizden emin olarak yavaşça buzu ekleyin. Yaklaşık beş dakika suda bekleterek başlayabilirsiniz, ancak 10 dakikayı geçmemeli ve su 53 derece Fahrenheit veya 11.6 santigrat dereceden daha soğuk olmamalıdır.

King, suyun çok soğuk olması cilt veya dokulara zarar verme riskini artırdığını da sözlerine ekledi. Bu nedenle bir termometre kullanmak ve içeri girdikten sonra buzu eklemek çok önemlidir.

İlk seferinizse King, 68 derece fahrenheit veya 20 santigrat derece suyla başlamanızı ve yalnızca beş dakika içinde kalmanızı önerir.

Yeni başlayanlar için başka bir seçenek de, soğuk bir duş almayı denemek veya normal duşunuzu suya dalmadan önce soğuk suyla bitirmek. King, "Bundan hoşlanmıyorsanız ve vücudunuz bundan hoşlanmıyorsa, soğuk suya dalmak ve buz banyoları size göre olmayabilir" dedi.

King, yoğun antrenmanlardan sonra ihtiyaç duyulduğunda veya düzenli antrenman yapıyorsanız haftada bir veya iki kez buz banyolarının kullanılabileceğini belirtti. Akılda tutulması gereken bir şey, bunu daha sık yapan sporcular için bu işlerinin bir parçası, dedi King ve onlara yardım eden koca bir ekipleri var.

BUZ BANYOSU YAPMANIN RİSKLERİ VAR MI?

Buz banyoları genellikle güvenli kabul edilse de herkes için önerilmez. King, "Her şeyden önce, önceden doktorunuza danışmanız gereken tıbbi durumlar var çünkü buz banyolarının olumsuz ve potansiyel olarak tehlikeli etkileri olabilir" diyen King, bunun soğuk suyun kan damarlarını daraltmasıyla ilgili olduğunu da sözlerine ekledi.

King, bu koşulların kalp hastalığı, yüksek tansiyon, diyabet, periferik nöropati, zayıf dolaşım, venöz staz ve soğuk aglütinin hastalığını içerdiğini söyledi.

Önceden var olan bu koşullardan herhangi birine sahip olmasanız bile, buz banyoları hakkında herhangi bir endişeniz varsa önceden doktorunuza danışmanız her zaman iyi bir fikirdir. King, özellikle küçük çocuklar olmak üzere buz banyosu kullanan çocuklara karşı uyarıda bulundu.

King ayrıca, insanların altta yatan bir yaralanmadan kaynaklanan ağrıyı uyuşturmak için buz banyoları kullanmadıklarından da emin olmaları gerektiğini söyledi. King, "Gerçekten bir kırığınız veya yaralı bir bağınız veya tendonunuz varsa ve bunu acıyı bastırmak için kullanıyorsanız, bu büyük bir hayır-hayır" dedi ve bir spor görmeniz gerektiğini de sözlerine ekledi.