Türkiye-Güney Afrika iş birliğinde eğitilen kadın girişimciler, dünya pazarına açılmayı hedefliyor

Güney Afrika İstatistik Kurumu verilerine göre, ülkede kadınların ekonomiye katılımı 1990'ların ortasından beri düzenli olarak artış gösterse de Güney Afrikalı kadınlar yaklaşık yüzde 49'luk işsizlik oranıyla, ülke genelinde görülen yüksek işsizlikten en çok etkilenen kesim olmaya devam ediyor.

TİKA ile SEDA'nın ülkenin 3 eyaletinde ortaklaşa yürüttüğü, kadın girişimcilerin desteklenmesine yönelik eğitim programı ise eylülde 40'tan fazla Güney Afrikalı kadın girişimcinin iş kapasitelerini geliştirmeyi amaçlıyor.

Bu programda, iş hukukundan sosyal medya kullanımına farklı alanlarda eğitim gören kadın girişimcilerden Theodosia Bambo, Khumbuza Bavu ve Thuso Matau, girişimcilik hikayelerini ve geleceğe dair planlarını, AA muhabirine anlattı.

- "Türk doktorlarını da giydirmek isterim"

Medikal giysi üreticisi Bambo, girişimcilik serüveninin, memleketi Limpopo eyaletindeki hastanelerden gelen medikal giysi talebindeki artışı fark etmesiyle başladığını belirterek, "Arabamın bagajında taşıdığım ürünleri pazarlardım, işin toptancısıydım." dedi.

Bambo, ülkenin güneybatısında bulunan ve medikal giyim piyasasının merkezi olan Cape Town'un, yaşadığı kuzeydoğu eyaleti Limpopo'ya olan uzaklığı nedeniyle sipariş gecikmeleri olduğunu ve bu nedenle üretime geçme kararı aldırdığını söyledi.

Erkek egemen bir sektörde üretici haline gelebilmenin hiç de kolay olmadığı dile getiren Bambo, şimdiden 6 hastaneye hizmet verdiğini ifade etti.

Bambo, "Hedefim Güney Afrika genelinde her hastanede doktorların üzerinde ürünlerimi görmek. Gelecekte yurt dışına da açılmayı planlıyorum. Türk doktorlarını da giydirmek isterim." dedi.

- "Güney Afrika'da kadın girişimci olmak kolay değil"

Kişisel bakım ürünleri sektöründe faaliyet gösteren Bavu, iş hayatına, eşinden ayrıldıktan sonra karşılaştığı maddi sıkıntılar nedeniyle sokaklarda yiyecek satarak atıldığını ifade ederek, "Ama bir yandan da nasıl bir iş kurmam gerektiği konusunda kafa yoruyordum. Sonunda doğal kişisel bakım ürünleri satmaya karar verdim." dedi.

Bavu, eski bir ev hanımı olarak başlangıçta çeşitli zorluklarla karşılaştığını anlatarak, şunları kaydetti:

"Güney Afrika’da kadın girişimci olmak kolay değil ama yine de ekonomide daha fazla yer edinmemiz gerekiyor. Eğer kadınlar birbirlerine daha fazla destek olurlarsa, ülkemizde iş dünyası kadınlara da açılır. Sektörde kadınlar için de çok sayıda fırsat olduğunu söyleyebilirim."

Yakın gelecekte kendi ürünlerini üreteceği bir fabrika kurmayı ve yurt dışına açılmayı planladığını aktaran Bavu, "Ayrıca kadınları daha çok destekleyebilmeyi ve onlara yeni iş imkanları yaratmayı hedefliyorum." ifadesini kullandı.

Temizlik malzemeleri üreticisi Motau da 2016'da yaşadığı maddi bunalımdan kurtulmak için girdiği sektörde, artık imalatçı konumuna yükseldiğini belirtti.

Motau, kendi ürettiği bulaşık jeli ürünlerinin gerekli testleri başarıyla geçmiş olmasından büyük kıvanç duyduğunu dile getirerek, "Gururla belirtmeliyim ki tamamen Güney Afrika markası." dedi.

Yüksek suç oranlarının görüldüğü bir dönemde, bir iş kadını olarak taşıdığı güvenlik endişelerine değinen Motau, "Bazen iş için dışarı çıktığımızda, eve sağ salim dönüp dönemeyeceğinizi bile kestiremiyoruz." şeklinde konuştu.

Motau, karşılaşılan bütün güçlüklere rağmen, Güney Afrika'da devletin kadın girişimcilere daima destek olmasından duyduğu memnuniyeti dile getirerek, iş kapasitesini artırmaya yönelik eğitim desteğinden dolayı Türkiye'ye müteşekkir olduğunu söyledi.

- "Bu konuda Türkiye'nin desteğine minnettarız"

TİKA Pretorya Ofisi Koordinatörü Mükremin Çakır, kadın girişimcilerin desteklenmesi konusunda, SEDA ile aynı vizyona sahip olduklarını kaydederek, "Kadınlar güçlendiğinde, ailelerin kalkındığını, toplumun daha güvenli olduğunu, yoksulluğun azaldığını ve ekonominin geliştiğini görüyoruz." dedi.

Çakır, Güney Afrika ekonomisinde önemli bir yere sahip kadın girişimcilerin durumunun, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgın sürecinde kötüleştiğine dikkati çekerek, "Gauteng, Northwest ve Free State ülkenin üç farklı eyaletinde yürüttüğümüz bu programı, Güney Afrikalı kadın girişimcilerin desteklenmesi için düzenledik." diye konuştu.

SEDA Pretorya Ofisi Müdürü Caren Coetzee de katılımcılara iş hukuku, ürün maliyeti, sosyal medya kullanımı, fotoğrafçılık ve kapasite geliştirme konularında eğitim verildiği bilgisini paylaşarak, "Bu program aynı zamanda kadın girişimcilerimize birbirlerini tanımaları ve birbirlerinde öğrenmeleri için eşsiz bir fırsat sunuyor. Bu konuda Türkiye'nin desteğine minnettarız." dedi.