Diş dolgularınız sizi hasta ediyor olabilir mi?
Halk arasında 'gümüş dolgu' olarak bilinen amalgam dolgular başka metaller ile karıştırılarak kullanılsa da cıva içeriyor ve bu dolguların Alzheimer, Parkinson gibi hastalıklar ile ilişkili olduğu düşünülüyor. Güvenli olduğu söylense de beyne yakınlığı düşünüldüğünde ağız içindeki amalgam dolgular ciddi tehlike içeriyor. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Dalı'ndan Prof. Dr. Derya Uludüz yazdı
Cıvayı hepiniz duymuşsunuzdur, az bir miktarda kullanıldığında dahi oldukça zehirli bir metal. Cıvanın tüm dünyada en çok kullanıldığı yer ise diş tedavileri. Halk arasında ’gümüş dolgu’ olarak bilinen amalgam dolgular başka metaller ile karıştırılarak kullanılsa da cıva içeriyor ve bu dolguların Alzheimer, Parkinson gibi hastalıklar ile ilişkili olduğu düşünülüyor. Güvenli olduğu söylense de beyne yakınlığı düşünüldüğünde ağız içindeki amalgam dolgular ciddi tehlike içeriyor. Bu tehlikelerin en başında da nörolojik ve solunum yolu hastalıkları geliyor.
NE KADAR KULLANILIYOR?
- 1991 yılında Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) amalgam dolguların en büyük cıva tüketim yüzdesine sahip olduğunu doğruladı.
- İnsan vücudunda oluşan cıva birikiminin yüzde 60 ile 95‘inden amalgam dolguların sorumlu olduğunu gösteren otopsi çalışmaları var.
CIVA SAĞLIĞIMIZA NELER YAPIYOR?
Cıva Alzheimer, Parkinson ve ALS gibi nörolojik hastalıklar açısından ciddi risk yaratıyor. Dolgular ile cıvaya maruziyetin beyinde bu ağır metalin birikmesine neden olduğu düşünülüyor. Yeni Zelanda'da yapılan bir araştırmada, amalgam dolgular ile halk arasında kısaca MS olarak bilinen hastalık arasında bağlantı olduğu ortaya çıktı. Tayvan'da yapılan başka bir araştırma ise amalgam dolgusu olan kişilerde Alzheimer riskinin daha yüksek olduğunu gösterdi. Ayrıca diş dolgusunun hamilelerde de bebeğin beyin gelişimini etkileyebildiği düşünülüyor. Ayrıca sıvı halde bulunan tek ağır metal olan cıva, beyni olası yabancı maddelerden koruyan kan beyin bariyerini aşarak nöronlara ve hücrenin enerji üretim merkezi olan mitokondriye geçebiliyor. Bütün bunlar bize amalgam dolgulardaki cıvanın tehlikesinin ne boyutta olduğu hakkında önemli ipuçları veriyor. Amalgam dolguları bizim için şüpheli hale getiren bir diğer nokta da bu dolguların kullanımının artmasıyla bahsettiğimiz nörolojik hastalıklarda artışın eş zamanlı görülmesi.
Cıva toksisitesinin diğer başka sorunlara da neden olduğunu söylemek doğru olacak:Sinirlilik, anksiyete, zihinsel karışıklık, depresyon, huzursuzluk, hafıza sorunları, kaslarda zayıflama, diş eti kanamaları, kronik ishal veya kabızlık, kalpte ritm bozuklukları ve tansiyon sorunları, açıklanamayan yüksek kolesterol, alerjik hastalıklar.
DOLGULARDA CIVA NASIL KULLANILIYOR?
Cıva kimyasal özellikleri nedeniyle düş çürümelerini geciktiriyor. Amalgam dolguların yüzde 50'sinde metal alaşımı (gümüş, bakır ve kalay karışımı) varken diğer yüzde 50'sinde ise cıva var. Diş dolgularında toz alaşımlar, sıvı halde bulunan bir ağır metal olan cıva ile karıştırılıyor ve daha sonra sertleşip şekillendirilerek macun halinde diş içine koyuluyor. Bu karışım hem ucuz, hem uzun ömürlü, güçlü ve dayanıklı olduğu için diğer tüm dolgu türlerine göre kırılma olasılığı daha az.
CIVA İÇEREN AMALGAM DOLGUNUZ VARSA NE YAPMALISINIZ?
Öncelikle gümüş dolgular yerine kompozit dolgu (beyaz dolgu) tercih edin veya diş hekiminizle görüşerek cıva içermeyen dolgu seçeneğini gözden geçirin. Kompozit dolgular diş rengine uygun bir renk sağlıyor ayrıca güçlü ve dayanıklı bir malzeme. Yani amalgam dolgunun sunduğu avantajlardan daha fazlasını sunuyor.
Eğer hali hazırda amalgam dolgunuz varsa da bir an önce çıkarttırın. Çünkü cıva içeren amalgam dolgular vücutta ne kadar uzun süre kalırsa risk de o kadar artıyor.
Cıva içeren amalgam dolgunuz varsa ve çıkarttıramıyorsanız da cıva buharının salınımını teşvik eden sıcak içeceklerden ve sakızdan kaçının. Ayrıca eğer dolgunuz varsa diş telleri gibi tedaviler süresince de dikkat edilmesi gerekiyor.
Son olarak, vücutta özellikle de beyinde biriken cıva için şelaton ve detoksifikasyon uygulamaları fayda sağlayabilir. Çok önemli iki madde olan C vitamini ve glutatyon, cıva detoksifikasyonuna yardımcı olur.
