SOPA'sız da sopalıyor

ABD'nin korsanla mücadele yasası SOPA'ya karşı direniş cephesi, site karartarak ve koro halinde "Bu sansürdür" diye haykırarak zafer kazandı. Tasarılar rölantiye alındı. Aslında SOPA'ya çok da ihtiyaç yok. ABD, yasa çıkmadan MegaUpload'u çete suçundan kapattı, elebaşını da ta Yeni Zelanda'da tutuklattı. Bu arada SOPA'yı protesto için site karartmak bilgi edinme özgürlüğüne darbe olmasın sakın!

Einstein, "Üçüncü dünya savaşında hangi silahlar kullanılacak bilmem ama, dördüncüsü sopalarla olacak" demişti. Üstat, 3. savaşın nükleer olacağını ve uygarlığın tamamen yok olacağını kastetmişti. Haliyle 4. savaşta teknoloji ürünü silah olmayacaktı.

İçimden bir his, üçüncü savaşın "nükleer" ve fakat sanal âlemde olabileceğini söylüyordu. İnternet kararacak, bu da atom bombası olacaktı. Geçen hafta ilk muharebe patlak verdi. Wikipedia, "nükleer seçeneğe" başvurdu, siteyi bir günlüğüne kararttı. İngilizce konuşan alemde çocuklar ev ödevi yapaken hayli bocaladı.

Amaç; Amerikan Temsilciler Meclisi'ndeki İnternet Korsanlığıyla Mücadele Yasası SOPA ve Senato'daki Fikri Mülkiyeti Koruma Yasası PIPA'yı protesto etmekti. Google, Yahoo!, Amazon ve eBay gibi devler de ayağa kalktı. Çünkü bu iki tasarı, ifade özgürlüğünü kısıtlayıcı bir sansür girişiminden başka birşey değildi.

Hemen akabinde bir nükleer bomba da ABD Adalet Bakanlığı attı; Hong Kong merkezli dosya paylaşım sitesi Megaupload'u kapattı, domain'lerine ve 50 milyon dolarlık malvarlığına el koydu. Siteyi kuran tuhaf Alman Kim Dotcom hakkında "ulusrarası online korsanlık için örgütlü suç çetesi" kurmaktan dava açtı. Telif hakkı sahiplerine yarım milyar dolarlık zarar vermek ve 175 milyon dolar haksız kazanç sağlamakla suçlayıp, Yeni Zelanda'da tutuklattı. Adamın Auckland'daki 30 milyon dolarlık malikanesinden Rolls Royce, Maserati ve Lamborghini'ler ile 8 milyon dolar nakit çıktı.

BÖYLE ARAP BAHARI DA OLMAZ

Yine karartma günü çarşambaya dönelim... İnternet camiası SOPA protestosuyla çalkalanırken, Kongre hâlâ Amerika'nın yaratıcı gücünü uluslararası platformda korumaya soyunduğunu ileri sürüyordu.

Normalde ABD'nin yasama organına pek ilişmeyen AB'den bile kınama geliyordu. AB'nin dijital komiseri Neelie Kroes, Twitter mesajında sansürü eleştiriyor "Aşırı hız da yasak ama bu yüzden otoyollara kasis yapmıyoruz" diyordu.

Peki bu yasalar çıkarsa ne olacak? ABD Adalet Bakanlığı ve telif hakkı sahipleri, korsan içeriğe yer veren yabancı siteleri dava edebilecek. Bu sitelere reklam verilmesi ve kredi kartı şirketleriyle PayPal'ın "korsanlarla" iş yapması engellenebilecek, arama motorları bu sitelere link veremeyecek, servis sağlayıcılar korsan sitelere erişimi bloke edebilecek.

Dahası da var. Bu yasalar proxy sunucuları da tıkayabilir ki, Arap Baharı'nda protestocular, internet erişimi engellenince o yolları kullanarak sosyal medya üzerinden örgütlenmişti. Aracı sunucular korsan içerik için de kullanıldığından kapatılabilir.

İşte bütün bu tehlikeler dile getirilince Beyaz Saray, "ifade özürlüğünü, internetin yaratıcı dinamiklerini kısıtlayan hiçbir yasaya destek vermeyiz" dedi. Kongre de hemen çark etti. İki kanadı da oylamaları süresiz erteledi. Orta yol bulununcaya kadar

ÖZGÜR ALEMDEKİ TEHLİKE

Amerikan sinema endüstrisi korsanlık yüzünden yılda 5.5. milyar dolar zarara uğradığını iddia ediyor. Kongre üzerindeki baskı grubu olarak Amerikan Sinema Filmleri Derneği (MPAA) "öcü" konumunda. Ancak dernek başkanı eski senatör Chris Dodd'un lafı da direnişçileri can evinden vuruyor: "Wikipedia'nın siteyi karartması da elindeki gücü suiistimal değil mi? Kullanıcıların bilgi edinme hakkını elinden almıyor mu?"

Gerçi Wikipedia kâr amacı güden bir şirket değil, tamamen gönüllü bilgi yayma esasına dayanıyor. Ancak yine de "nükleer" seçeneğe başvurmuş olması, sadece otoritenin değil, bizzat internetin de sansürcü olabileceğini, bilgiyi rehin alabileceğini gösteriyor.

Eylem gününde Google logosunu kararttı. Tamamen karartsa, en sevgili arama motorundan mahrum kalan dünya nasıl allak bullak olur düşünsenize. Atom bombası düşmüş gibi olmaz mı?

Ayşe Özek Karasu / HT Pazar