İsrail'de erken seçim: Aşırı sağ partilerin desteğini alan Netanyahu 5. kez başbakanlığa aday

1996-1999 arası Başbakanlık yapan Netanyahu ise, ikinci kez 2009'da oturduğu koltuğu, 2013 ve 2015 seçimlerinde de korudu.

Yeniden seçimden zaferle çıkar ve çoğunluğu sağlayarak koalisyon hükümetini kurarsa, kısa bir süre sonra Gurion'un rekorunu kırmış olacak.

İsrail'de hiçbir parti tek başına iktidar olmadı

İsrail'de seçim barajı yüzde 3,25. Bu sebeple birçok parti barajı geçebiliyor ve mecliste çoğunlukla 10'un üzerinde parti temsil ediliyor.

120 sandalyeli mecliste hükümeti kurmak ve güvenoyu alabilmek için en az 61 milletvekilinin desteği gerekiyor.

2015'teki seçimin ardından, Netanyahu'nun 30 sandalye kazanan Likud partisiyle birlikte toplam 5 sağ parti bir araya gelmiş ve bu şekilde 61 sandalyeye ulaşılabilmişti.

Netanyahu aşırı sağ partilerle işbirliği yapıyor

2015 seçimleri sonrası 4 partiyle birlikte koalisyon yaparak hükümeti oluşturan Netanyahu, "şahin" olarak adlandırılan eski savunma bakanı Avigdor Lieberman'ın sağ partisi Evimiz İsrail'in koalisyondan kasım ayında çekilmesi sonrası erken seçime gitmek zorunda kaldı.

Netanyahu, anketlere göre yine birinci parti olarak görülse de, Yahudi Evi, Yahudi Gücü ve Milli Birlik partilerinin oluşturduğu "Sağ Birlik" ittifakıyla işbirliği yapacağını duyurdu.

Sağ Birlik'in yüzde 3,25'lik barajı geçmesi halinde, yine anketlere göre, mecliste 4 sandalye alabileceği belirtiliyor. Netanyahu, 61 sandalyeye ulaşmayı bu şekilde kolaylaştırmayı planlıyor.

İsrail medyası, Sağ Birlik'in "sol bir hükümet kurulmasını engellemek için" kabul ettiğini duyurduğu ittifak karşılığında Netanyahu'nun birlikteki partilere 2 bakanlık sözü verdiğini yazdı.

Aşırı radikal sağ partilerden oluşan bu birlik, partilerin seçim barajını geçebilmesi için oluşturulmuştu.

Yahudi Gücü partisi, 1994'te "ırkçılığı teşvik ettiği gerekçesiyle" kapatılan Kach partisinin devamı niteliğinde. Şimdiki lideri Michael Ben-Ari'nin de, 17 Mart'ta alınan Yüksek Mahkeme kararıyla seçime katılması yasaklandı.

AFP

Muhalif partiler de ittifak kurdu

En güçlü iki merkez sol parti de, Netanyahu'ya karşı ittifak kurdu.

2015 seçimlerinde "Siyonist Birliği" adı altında ittifak yapan partilerden biri olan Gelecek Var (Yesh Atid) partisi, eski genelkurmay başkanı Benny Gantz'ın kurduğu İsrail Direniyor partisiyle birlikte Mavi-Beyaz İttifakı'nı oluşturdu.

Benny Gantz, hem Filistinlilerle barış yapma fırsatını değerlendireceğini söylüyor hem de güvenliği ön plana çıkartacağını ilan ediyor. Genelkurmay başkanı olduğu dönemde iki kez, 2012 ve 2014'te Gazze'de büyük çaplı operasyonlar düzenleyen Gantz, seçimde Netanyahu'nun en büyük rakibi olarak görülüyor.

Gantz, ülkedeki merkez sol ve sağı birleştirme ve kutuplaşmaya son verme iddiasında.

Siyonist Birliği ittifakındaki partilerden diğeri bu kez seçime katılmama kararı aldı ancak lideri Moşe Yaalon, yeni kurulan Mavi-Beyaz İttifakı'na katıldı.

Yair Lapid liderliğindeki Yesh Atid partisi, 2015 seçimlerinde Netanyahu'nun Likud partisinden sonra tek başına en fazla oyu alan parti olmuştu.

#resim#651421#- AFP

Netanyahu'ya yolsuzluk soruşturması açıldı

1996'da ilk kez başbakan seçildiğinde de hakkında yolsuzluk yaptığı iddiaları olan Netanyahu hakkında, o dönem başsavcını "Yeterli delil yok" demesiyle soruşturma açılmamıştı.

Bu kez hakkında yolsuzluk suçlamalarına yönelik 3 farklı iddianame var.

Başsavcı, seçimden sonra Netanyahu'yu dinleyeceğini açıkladı.

Seçmenlerin beşte biri Filistinli

5 milyon 800 binin üzerindeki seçmenin yaklaşık beşte biri Filistinliler.

2015'teki seçimde ilk kez birleşik bir liste oluşturan ve oyların yüzde 10'unu alan Arap partileri, bu kez iki farklı ittifak halinde seçime giriyor.

Daha milliyetçi ve dini görüşleriyle öne çıkan Balad ve Raam partileri ile sol görüşteki Hadash ve Taal partileri seçimde ikili ittifaklar halinde yarışacak.

#resim#651424#- Getty Images

Yeni bir sağ parti kuruldu

Netanyahu'nun 2015'te koalisyonu birlikte kurduğu partilerden Yahudi Evi, şimdi Sağ Birlik isimli aşırı ırkçı ittifakın bir parçası. Birliğin altında yeniden Netanyahu'yla koalisyon kurmak üzere uzlaşma sağladı.

Ancak Yahudi Evi'nden ayrılan eski Eğitim Bakanı Naftali Bennett de, Aralık 2018'de, yan erken seçim kararı alındıktan hemen sonra "Yeni Sağ" isimli bir parti kurdu. 2 milletvekili de onunla birlikte Yeni Sağ partisine geçti. Bu partinin de seçimde sandalye sayısını artırması bekleniyor.

Bennett, dindar ve laik Yahudileri bir araya getirme iddiasında. Filistin devletinin kurulmasına karşı çıkan ve Batı Şeria'nın bir kısmının ilhak edilmesi gerektiğini savunan Bennett, Likud'dan uzaklaşan sağ seçmenin oyunu almayı planlıyor.

Netanyahu, 'Batı Şeria'yı ilhak' açıklaması yaptı

Sağ ve aşırı ırkçı partilerin anketlere göre oyunu artırdığı bu seçimden hemen önce Netanyahu, bir kısmı işgal altında olan ve Yahudi yerleşimcilerin yerleştirildiği Batı Şeria'nın ilhak edilmesini vaat etti.

Katılığı bir televizyon programında konu ile ilgili soruları yanıtlayan Binyamin Netanyahu, İsrail egemenliğini neden yerleşimler ekseninde genişletmediğinin sorulması üzerine, "Eğer bana bir sonraki aşamaya geçip geçmeyeceğimi soruyorsanız, cevabım evet. Bir sonraki aşamaya geçeceğiz" dedi.

Netanyahu devamında da, "İsrail egemenliğini genişleteceğim ve bunu yaparken de büyük küçük yerleşim ayrımı yapmayacağım" şeklinde konuştu.

Lieberman'ın partisi Evimiz İsrail tek başına yarışıyor

Eski Savunma Bakanı Avigdor Lieberman'ın aşırı sağ partisi Evimiz İsrail, bu seçimde de 2015'te olduğu gibi tek başına seçime giriyor.

2015'te oyların üzde 5,10'unu alarak 6 milletvekili çıkaran parti, koalisyon hükümetine girmişti. Ancak 2018 sonunda Hamas'la yaşanan anlaşmazlık sonrası ateşkes ilan edilince Netanyahu'yu "zayıflıkla" suçlayarak koalisyondan ayrılmış ve erken seçime giden yolu açmıştı.

Lieberman'ın, eski koalisyon ortağı Netanyahu'nun kazanması halinde yeniden koalisyona girme olasılığı da halen var.

Parlamentoda 16 parti var

Katılım oranının yüzde 72,36 olduğu 2015 seçimlerinde barajı tek başına geçen 8 parti ve toplam 6 partiden oluşan 2 ittifak vardı.

Parlamentoya giren iki siyasi partiden kopan milletvekilleri, kendi partilerini de kurunca, parlamentoda 16 parti temsil edilmeye başladı.

Sağ partiler

Merkez Sol partiler

Ultra-Ortodoks Yahudi partileri

Arap Partileri