Rize'de aynı ailede koronavirüsten 9 ölümün sorumlusu genler mi?
Rize'de aynı aileden dokuz kişi koronavirüs sebebiyle yaşamını yitirdi. Covid aşısı sayesinde 10 ay boyunca hastalanmayan Genç ailesi, geçtiğimiz günlerde bir ferdini daha kaybetti. Hastalığın yeniden ortaya çıkmasıyla aile 'Genlerimiz araştırılsın' çağrısını yineleyince Sağlık Bakanlığı harekete geçti. Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ergin Çiftçi, ailenin mutlaka incelenmeleri gerektiğini söyleyerek, "Yapılan araştırmalarda 'hastalığı neden daha ağır geçiriyorlar' sorusunun yanıtı bulunduğunda bu soruna karşı nasıl bir yaklaşım geliştirilmesi gerektiği de ortaya çıkacaktır" dedi
Rize'nin Güneysu ilçesinde 15 ayda, aynı aileden dokuz kişi koronavirüs nedeniyle hayatını kaybetti.
En son, babası, ağabeyi, iki halası ve dört kuzenini kaybeden evli ve 1 çocuk annesi Şenay Genç Yalçınkaya (36), koronavirüs nedeniyle hayata gözlerini yummuştu.
SAĞLIK BAKANLIĞI HAREKETE GEÇTİ
Geçtiğimiz yıl haziran ayında ailenin 25 ferdi aşılanmıştı ve bu sayede yaklaşık 10 ay boyunca Genç ailesine hastalık uğramamıştı. En son Şenay Genç Yalçınkaya'nın Covid yüzünden hayatını kaybetmesi, Genç ailesinin aynı korkuları yeniden yaşamasına yol açtı. Aile üyelerinden Ali Genç (63), aileden geriye 5 kişi kaldıklarını söyleyerek, dana önce de yaptıkları 'genlerimiz araştırılsın' çağrısını yineledi. DHA'nın haberine göre Sağlık Bakanlığı, Genç ailesinin genetik araştırması için harekete geçti.
SEBEBİ GENETİK FAKTÖRLER OLABİLİR
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ergin Çiftçi, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, bir ailede dokuz kişinin Covid'den hayatını kaybetmesinin, genetik faktörlerden kaynaklanabileceğini söyledi.
"ENFEKSİYONA KARŞI DAHA DUYARLI DA DAHA DİRENÇLİ DE OLABİLİRİZ"
Prof. Dr. Çiftçi, "Genetiğimiz çok önemlidir. Boyumuzun, saçımızın, gözümüzün ne renk olacağını, yakalanacağımız hastalıkları bile genetik belirli bir oranda etkiliyor. Enfeksiyon hastalıkları tarih boyunca görülmüştür ve insanlığı şekillendiren bir etken olmuştur. Ağır hastalıklar ortaya çıktığında hastalığa daha duyarlı olan kişiler hayatlarını kaybetmiştir. Bunda genetik mirasın aktarılmasının da etkisinin olabileceğini düşünüyoruz. Öte yandan hastalığa karşı dezavantajlı olan bir grubun aksine genetik açıdan daha avantajlı kişiler de var. Mesela Covid bizim meteorumuz olabilir mi diye tartışıyoruz; tıpkı dinozorların ortadan kalktığı gibi insanlık da Covid'le yok olabilir mi? Ancak bunun olmayacağını düşünüyoruz. Bazı insanlar hastalığa daha yatkın ve dirençlidir. Bu sayede de hasta olmayacaklar, hayatta kalacaklar ve sonuçta yaşamını sürdüren insanlığı temsil edecektir. Sonuç olarak bizler enfeksiyonlara karşı daha duyarlı da daha dirençli de olabiliriz" dedi.
SALGININ BAŞINDAN BERİ RİSK GRUBUNDA OLMAYANLARIN COVID'DEN NEDEN ÖLDÜĞÜ ARAŞTIRILIYOR
Dünyanın şu an büyük bir pandemiyle yaşadığını söyleyen Prof. Dr. Çiftçi, "Küresel vaka sayısı yaklaşık 429 milyon. Covid'den hayatını kaybeden kişi sayısı ise 5 milyon 911 bin 081. Dünyanın her yerinde ölüm var ama sonuçta kaybedilenlerin çoğunun yaşlı ve altta hastalığı olan kişiler olduğunu biliyoruz. Ölümlerin tek sebebinin genetik olmadığını biliyoruz. Bağışıklık sistemimiz ve onunla ilgili bazı klinik özelliklerimiz zaman içerisinde yaşlanmayla birlikte bizi daha dezavantajlı bir duruma düşürüyor. Yaşlı olmayan ve altta yatan hastalığı bulunmayanların neden Covid'den hayatlarını kaybettikleri ise salgının başından beri araştırılıyor. Rockefeller Enstitüsü'nden Doktor Jean-Laurent Casanova, salgının başında bu vakaların paylaşılmasıyla ilgili bir çağrı yaptı" diye konuştu.
RİSK GRUBUNDA OLMAYAN BAZI KİŞİLERDE GENETİK HASTALIKLAR BULUNDU
Prof. Dr. Çiftçi, sözlerini şöyle sürdürdü: "Bu merkez tüm dünyada risk grubunda olmayan ancak hastalığı ağır geçiren vakaları topladı. Analizler yapıldı; buna göre 60 yaşından daha genç olanlarda bazı doğuştan genetik bozukluklar tespit edildi. Toll-like receptor 7 (TLR-7), Toll-like receptor 3 (TLR-3) gibi birtakım bilinen ve bilinmeyen bazı genetik hastalıklar buldular. Bunun dışında virüsle mücadelede önemli olan interferonlarla ilgili de bir şey tespit edildi. Özellikle 60 ve 70 yaş üstünde interferona karşı oto-antikor geliştirenlerde ölümün daha fazla olduğu keşfedildi. Buna göre bazı kişilerde bir genetik yatkınlık olduğu çok açık. Bu ailede de bir genetik sorun olmalı, bazen gen efektleri tek bir ailede de saptanabilir. Özellikle de birden fazla vaka varsa bu ailenin incelenmesi çok doğru olacaktır."
AKRABA EVLİLİKLERİ BU TÜR SORUNLARA YOL AÇIYOR
Akraba evliliklerinin de bir faktör olabileceğine işaret eden Prof. Dr. Çiftçi, "Ortadoğu toplumlarında akraba evliliklerinin sık olduğunu biliyoruz. Akraba evlilikleri de bu tür sorunlara neden oluyor. Bunun da sorgulanması gerekecektir. Bu yapılacak iyi bir analizle rahatlıkla ortaya çıkarılabilecektir" şeklinde konuştu.
"NEDENİ ÇOK KOLAYLIKLA BULUNABİLİR"
Prof. Dr. Çiftçi, "Yapılan araştırmalarda 'hastalığı neden daha ağır geçiriyorlar' sorusunun yanıtı bulunduğunda bu soruna karşı nasıl bir yaklaşım geliştirilmesi gerektiği de ortaya çıkacaktır. Sebebin bulunması çözüm kapısını açacaktır. Aşıya rağmen ölümün olması bizim bilgilerimizin de dışında ama bazı immün yetmezliklerde aşıya karşı iyi yanıt oluşturulamama söz konusu olabiliyor. Dolayısıyla bu aile mutlaka incelenmeli. Bir ailede 9 vakanın olması, nedenin çok kolaylıkla bulunabileceğini düşündürüyor. Ülkemizdeki laboratuvarlarda da bu araştırılabilir. Sebebin muhakkak ortaya çıkarılması ve buradan edinilecek bilginin tüm insanlık için kullanılması gereklidir diye düşünüyorum" dedi.
