İşte o olayın perde arkası!

PINAR CEBECİ / HABERTURK.COM

pcebeci@haberturk.com

Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar'dan tedavisi için yardım isteyen lenfoma hastası Dilek Özçelik'in hikayesi, Türkiye'de yıllardır var olan bir sorunun gün yüzüne çıkmasına neden oldu.

Dilek'in ihtiyacı olan kanser ilacının ülkemizde satılmıyor olması, Dilek gibi nice kanser hastasının en büyük problemi! Peki Dilek Özçelik o gün orada Bakan Bayraktar'la konuşmamış olsaydı, ne olacaktı?

Bu sorunun yanıtı belli; geri ödeme listesinde olmayan kanser ilaçlarına ulaşabilmek için hastaların yaşadığı bu mağduriyet, sessiz sedasız uzun yıllar sürecekti. Geri ödeme listesinde olmayan ve yurt dışından sınırlı sayıda getirilen daha çok sayıda kanser ilacı olduğu biliniyor.

Sosyal Güvenlik Kurumu ve Sağlık Bakanlığı'nın uyguladığı fiyat politikasıyla ithalatçı ilaç firmalarının istediği fiyat arasında oluşan uçurum, hastaları mağdur etmeye devam ediyor.

Peki bu sorunun bir çözümü var mı? Fiyatlar artarsa hasta mağduriyeti sona erecek mi? İlaçların Türkiye'de üretimi mümkün mü?

HABERTURK.COM'a konuşan Türk Eczacıları Birliği Genel Sekreteri Harun Kızılkaya, vatandaşın kafasındaki soru işaretlerinin giderilmesi için öncelikle geri ödeme listelerinin tam olarak neyi ifade ettiğinin anlaşılması gerektiğini belirtti.

Kızılkaya, "İki tane geri ödeme listesi var. Bunlardan bir tanesi normal eczanelerden verilen, üretimi ve ruhsatı bulunan ilaçlarla ilgili Sosyal Güvenlik Kurumu'nun geri ödeme listesi, diğeri ise Türkiye'de ruhsatı bulunmayan ve yurt dışından getirilmesi gereken ilaç listesi...

Türkiye'de satılan bir ilacın piyasada bulunmaması nedeniyle yurt dışından getirtilmek zorunda kalınması durumunda, bunun yurt dışından getirilen geri ödeme listesine alınması gerekiyor. Geri ödemesi olan ya da olmayan ilaçların ayrımı bu noktada önemli hale geliyor. Örneğin aspirin, Türkiye'de geri ödeme listesinde olan ve her yerde bulunabilen bir ilaç. Eğer aspirin Türkiye'de bulunmasa ve yurt dışından ithal edilmek zorunda kalınsa, bu ilacın SGK tarafından geri ödemesinin yapılması için, ayrıca yurt dışından getirilerek ödenen listenin içine isminin yazılması gerekir.

Eğer bu işlem olmazsa, aspirin geri ödeme listesinde yoktur demektir! Dilek Özçelik'in ilacı olan Blemicin'in hikayesi de bu duruma en iyi örnektir.

Blemicin, Bleomycin adında Türkiye'de satılırdı. İthalatçı firma getirir, eczaneler de satardı. Geçtiğimiz yıl Haziran ayına kadar da tüm eczanelerde satılan bir kanser ilacıydı. Fakat daha sonra ithalatçı firma ilacı ülkemize getirmekten vazgeçince bugün yaşanan sıkıntı ortaya çıktı." dedi.

Bu sıkıntıyı çözmek için Türk Eczacıları Birliği'nin devreye girdiğini belirten Kızılkaya, ithalatçı firmanın bu kararının açık gerekçesini bilmelerinin imkanı olmadığını fakat tahminlerinin Türkiye'de uygulanan fiyat politikasından kaynakladığı yönünde olduğunu söyledi.

Türkiye'de daha önceden bulunduğu halde, şimdi bulunmayan ilaçlarla ilgili, yurt dışı geri ödeme listesine Türk Eczacıları Birliği'nin SGK'ya müracatı neticesinde bu ilacın girdiğini vurgulayan Kızılkaya, daha önce vatandaşın ihtiyacı olan ilaçların temininde sıkıntı yaşamadığı, fakat uzun süredir Türkiye'de ruhsatlı olan ucuz kanser ilaçlarının bir süredir piyasada bulunmadığını dile getirdi.

Kızılkaya, "Bu ilacın Türkiye'de üretilmesi gerekiyordu ve üretildi, adına da Blemicin dediler. Böylelikle ilaç geri ödeme listesine girebildi. Yani kısaca, daha önce yurt dışından ithal edilen bu ilaç Blemicin adıyla Türkiye'de üretilen bir ilaç haline geldi." şeklinde konuştu.

SORUNUN ÇÖZÜLMESİ İÇİN İKİ ÖNERİ!

Fiyat açısından Türkiye'nin, AB üyesi ülkeler içerisinde en ucuz ilaca sahip ülke olduğunu belirten Türk Eczacıları Birliği Genel Sekreteri Kızılay, bu sıkıntıların yaşanmaması için SGK ve Sağlık Bakanlığı'nın fiyat politikası konusunda yürütülebilecek 2 yol olduğunu düşünüyor. Kızılay'ın önerileri ise şöyle:

Birincisi; eğer bu fiyatlarla ilgili bir sıkıntı varsa ki, şu anda piyasada yoksa bu ilaçlar, sıkıntı var demektir, çok hızlı bir şekilde Sağlık Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu, Kalkınma, Hazine ve Maliye Bakanlıklarının ortak bir çalışmayla bu sorunu çözmek için bir araya gelmeleri gerekiyor. Yani gerekirse ilaçların fiyat güncelleme yapılması gerekiyor. Bugün Blemicin adıyla üretilen ve eski adı Bleomycin olan kanser ilacının geçen seneki fiyatı 19 lira olarak belirlenmişti. Blemicin'in bugünkü perakende fiyatı ise yaklaşık 72 lira.

İkincisi; bu ilaçların büyük bir çoğunluğunun ruhsat sürelerinin 20 yılı geçtiği biliniyor. Yani patent süreleri bitmiş ilaçların Türkiye'de eşdeğerlerinin acilen üretilmeye başlaması gerekiyor.

PİYASADA BULUNMAYAN 10 İLAÇ

Daha önce eczaneler aracılığıyla satılan 12 kalem ilaçta sıkıntı yaşandığını, bunlardan piyasaya çıkan ikisi ile ilgili artık bir sorun kalmadığını belirten Kızılay, diğer 10 ilaçta problem devam ettiği için, bu ilaçları stoklarında tuttuklarını belirtti.

Türkiye'de ruhsatı olduğu halde piyasada bulunmadığı için TEBtarafından yurt dışından getirilen ilaçlar şunlar:

-Deticene 100 mg/200 mg flakon

-Verapamil 5 mg ampul

-Flutamid 250 mg 84 tablet

-Daunomycin 20 mg flakon

-Naloxan 0,4 mg ampul

-Uro-Vaxom 6 mg Kapsül

-Purinethol 50 mg tablet

-Lanvis 40 mg tablet

-Ara-Cell (cytarabin) 100 mg/40 mg ampul

-Nalorex 50 Mg tablet