Bir şerpa hikâyesi

Gizem Sevinç SELVİ / GAZETE HABERTÜRK

Sinematograf, yönetmen, dağcı... Renan Öztürk aynı zamanda inanılmaz bir Instagramer. Harika fotoğraflar çekiyor, tutkusuyla tanınan bir adam. Nereye kaç kere tırmandığını Allah bilir çünkü kendisi bilmiyor! Annesi Amerikalı, babası Türk. Bugüne kadar birçok ödüllü filme kıyısından köşesinden bulaşmış ama ilk kez bu kadar iddialı bir işin içinde, başında. 18 Nisan 2014’te Everest’te 16 şerpanın ölümüne neden olan büyük çığı anlattığı Sherpa’yı çekti. Meğer bizim dağcılar cool cool tırmanırken önde yerli şerpa halkı helak oluyormuş; dramların, hikâyelerin bini bir paraymış. Film çok çarpıcı; şerpa gerçeğini ve bu adamların geleceğini tartışıyor Renan Öztürk, belgesel seven kaçırmasın. Yarın akşam 20.30’da Discovery Channel’da gösterilecek film öncesinde Öztürk’le konuştuk.

Hangi zirvelere, kaç kez tırmandınız?

Birçok dağa tırmandım ama hiçbir zaman kaç kez tırmandığımı saymadım doğrusu. Hangisinin daha yüksek olduğuna ya da hangisine tırmanmanın daha uzun sürdüğüne de takılmadım. Zirveden çok oraya çıkarken yolda yaşananlar hatırda kalıyor.

Sherpa’ya gelelim. İlk sinematografi deneyiminiz değil bu.

Pek çok sinematografi deneyimim oldu ama bu derece motive olduğum ilk işti. Çünkü büyük bir trajedi var işin içinde, çok zorlu bir hikâye var. Üzerinde 10 yıldan uzun çalıştım.

Hikâye acıklı. İzledikten sonra bütün o ‘cool dağcı’ konsepti gözümde yerle bir oldu. Nasıl bir iletişiminiz var şerpalarla?

Sherpa’yı, çok büyük bir felaketle sonuçlanan 2 aylık Everest tırmanışı sırasında çektik. Bir çığ düştü ve 16 şerpanın ölümüne neden oldu. Evet, çok çok üzücü bir olaydı ama aynı zamanda anlatmaya çalıştığımız hikâyede önemli bir rol oynadı.

Çok zorlu koşullar, nasıl dayandınız?

Fiziksel açıdan çok zorlayıcı ama içinde bulunduğumuz duygusal kaos, ortam ve durum daha zorluydu. Zaman zaman sevdiklerini kaybedenleri yakınen, en özel halleriyle çekmek zorunda kaldık.

Peki, Türkiye’ye geldiniz mi?

Birkaç kere ama daha fazla zaman geçirmeyi isterdim. En son birkaç yıl önce de bir tırmanış için Antalya’ya Geyikbayırı’na gittim. Türkiye kültürel açıdan çok zengin bir ülke, tabiatı da macera için biçilmiş kaftan.

En iyi dağcılar onlar

Şerpalar Nepal’in dağlık kesimlerinde, Himalayalar’da yaşayan etnik bir grup. 2001’deki nüfusları 150 bin... Şerpa isminin hikâyesi de ilginç; Tibet dilinde “doğu” anlamına gelen “şer” ve halk anlamına gelen “pa”dan geliyor. Çok iyi dağcılar ve çok dayanıklılar. Böylece Himalaya bölgesine gelen kâşiflere büyük yardımları dokunuyor. Tırmanma yetilerinin yüksek irtifalarda yaşamaya olan genetik adaptasyonları sayesinde ortaya çıktığı düşünülüyor.