Referanduma kimler 'evet' kimler 'hayır' diyecek

TBMM, geçtiğimiz mayıs ayında önemli değişiklikler içeren bir Anayasa değişikliği paketini kabul etti. Paket, muhalefetin karşı çıkmasına rağmen, tek bir madde fire vererek geçti. Muhalefet özellikle Anayasa Mahkemesi ile Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun (HSYK) yapısını değiştiren maddelere şiddetle itiraz etti ve paketi Anayasa Mahkemesi’ne taşıdı. Ancak Anayasa Mahkemesi de, birkaç “kelime” değişikliği ile pakete onay verdi. Anayasa Paketi’nin kabulü için 12 Eylül’de yapılacak referandumda yüzde 50+1 oy alması gerekiyor.

Başka Erdoğan, Kılıçdaroğlu ve Bahçeli olmak üzere siyasi parti liderleri, referandum kampanyasında halkın arzu ettikleri yönde oy kullanması için kampanya yürütüyorlar. Habertürk olarak biz de, 12 Eylül’e sayılı günler kala, toplumun kanaat önderlerine “Evet” mi, “Hayır” mı oyu kullanacaklarını sorduk. Sanat, siyaset, sendikalar ve magazin dünyasının bildik isimleri içinde oyunun rengini açıklayana “Neden?” sorusunu da yönelttik. Bazıları oylarını açıklamak istemediler. Ancak birçoğu, hem oyunu açıkladı, hem de gerekçesini sıraladı. İşte görüşler...

‘Sivil diktaya ‘Hayır’ diyeceğiz’

Süleyman Çelebi DİSK Başkanı

Öncelikle oyum “Hayır” olacak. Biz 12 Eylül Anayasası’na da, onun ürünü olarak önümüze getirilen Anayasa’ya da karşıyız. Yapılan Anayasa değişikliği 12 Eylül’ün bütün izlerini taşıyor. Değişimi öngörmediği gibi sivil diktayı ön plana çıkarıyor.

‘Yüz karası Anayasa’dan kurtulma zamanıdır’

Salim Uslu HAK-İŞ Konfederasyonu Başkanı

Darbelerin karanlığından demokrasinin aydınlığına geçişe “Evet” diyeceğiz. Bugüne kadar “12 Eylül’e, 28 Şubat’a Hayır” dedik. “Darbeciler yargılansın” dedik. Anayasa değişiklik taleplerinin tamamına ise “Evet” dedik. Mevcut darbe anayasasından çok çektik. Elimize yüz karası bir Anayasa’dan kurtulmak için bir fırsat geçmiştir. Ve şimdi kurtulma zamanıdır.”

‘Cepheleşmenin tarafı olmayacağız’

Sami Evren KESK Başkanı

“Biz statükonun, militarizmin yanında durmayacağız. 12 Eylül’ün savunduğu kurumların yanında da durmayacağız. Yine AKP’nin tutumunu asla onaylamıyoruz. Demokratik bir tavır sergilememiştir. Sandıkta da irademizi bu iki değerlendirme üzerinden yapacağız. Üyelerimiz Evet de dese Hayır da dese her iki cepheye karşı tavrımız net olacak.”

‘Hukukun üstünlüğü için ‘Evet’ diyeceğiz’

Ahmet Gündoğdu Memur Sen Genel Başkanı

Benim de sendikamızın da tercihi yüzde 100 “Evet” olacaktır. Demokratikleşmeyi sağlamış, hukukun üstünlüğünü gerçekleştirmiş, vatandaşını ötekileştirmeyen, dünya görüşü ne olursa olsun her vatandaşını kucaklayan bir devlet özlemi duyduğumuz için tercihim bu yönde olacaktır.

‘Olumlu gibi görünen maddeler garnitür’

Prof. Dr. Aysel Çelikel Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Başkanı

“Hayır” diyorum. Çünkü yargı bağımsızlığını sağlamadığı gibimevcut düzenden bir adımdaha geri gidildiğini düşünüyorum. Paketteki olumlu gibi görünen maddelerin ise içeriksiz, temenni ve garnitür niteliğinde olduğunu düşünüyorum.

‘İktidara da muhalefete de ‘Hayır’ diyeceğim’

Hülya Gülbahar KA-DER Genel Başkanı

“Hayır” oyu vereceğim, iktidara da muhalefete de hayır diyeceğim. Anayasanın hazırlanış yöntemi, dar kapsamı, temel haklarla ilgili herkesin çok beğendiği düzenlemelerdeki eksiklikler ve uygulamada yaratacağı sorunlar nedeniyle oyumu bu yönde kullanacağım. Birlikte düzenlenmeyen pozitif ayrımcılık risklidir, Anayasa Mahkemesi’ne kişisel başvuru doğrudan doğruya AİHM’ye başvurunun önünü kapatmak içindir.

‘Oyum mahrem söyleyemem’

Prof. Dr. Nilüfer Narlı Sosyolog

Ben oyun mahremiyetine inanıyorum ve tercihimi söylemek istemiyorum. Referandum kapsamındaki maddelerin Türkiye’deki demokratikleşmeyi ileri götüreceğini düşünsemde daha kapsayıcı olmasını isterdim. Birçok insan tercihini yaparken partizan biçimde hareket edecek. Kendi partisinin düşüncelerini sandığa yansıtacak. Önümüzdeki 2 ay içinde PKK terörü ve Güneydoğu’yla ilgili söylemler referandumun sonucunda etkili olacaktır.

‘Alakasız yasalara tek cevapla yanıt istiyorlar’

Bedri Baykam Ressam

Oyum “Hayır” olacak. Çünkü işin özeti bana göre şudur: “Diktatörlüğe evet mi, hayır mı?” Bunun tek yanıtı “Hayır” olabilir. AKP’nin hazırladığı paketteki birbirinden alakasız yasaların tamamına tek cevapla yanıt verilmesini istemesi suçluların telaşını gösteriyor. AKP, yargı önünde tamamen denetimsiz kalmaya çalışıyor.

‘HSYK’nın değişmesi için evet’

Muhsin Kızılkaya Yazar

“Evet” diyorum. Bu Anayasa değişikliği yeterli değil ve toptan değiştirilmelidir. 12 Eylül Anayasası’ndan koparılacak en küçük parça bile bu halk için kârdır. Bu pakette darbecilerin yargılanmaması önündeki engel de kalkıyor. Türkiye’de HSYK değişmeden hiçbir demokratik adımın atılamayacağını düşündüğüm için “Evet” diyorum.

‘Destekliyoruz ve evet’

Ahmet Faruk Ünsal Mazlumder Bşk.

Anayasa paketini destekliyoruz ve “Evet” diyeceğim. Çok daha kapsamlı bir Anayasa değişikliği talep ettik. Paketin yeterli olmasa da bürokratik vesayeti kıracak önemli yenilikler getirdiğini düşünüyorum. YAŞ kararlarının denetime açılması, HSYK üye sayısının artırılıp, seçiminin demokratik olması mükemmel olmasa da önemli adımlar.

‘Suça iştirak etmek ‘HSYK’nın değişmesi için evet’ istemiyorum’

Müjdat Gezen Tiyatrocu

Hayır diyorum... Bir 12 Eylül mağduru olarak, hem Diyarbakır’a götürülmüş, hem Bayrampaşa Cezaevi’nde yatmış biri olarak sivil 12 Eylül Anayasası’na “Hayır” diyeceğim. Çünkü bir suça iştirak etmek istemiyorum. Anayasa Mahkemesi’nin ele geçirilmek istenmesi açık bir suçtur. Bu yeni Anayasa paketinde açlık sınırındaki 12milyon kişiye, milyonlarca işsize, adliyelerde birikmiş dava dosyalarına hangi maddeler çare olarak konulmuş. Ayrıca Sayın Başbakan’ın benimgibi 12 Eylül mağdurları için gözyaşı dökmesine bir sebep yok, yapmasın böyle.

‘Belki tek tek oylamak isteyecektim’

Ayla Algan Tiyatrocu

“Hayır” da değil “Evet” de değil... Ben bu pakete karşıyım. Birbiriyle ilgisi olmayan maddelerin tümü bir pakete konulmuş, ben belki tek tek tercih etmek istiyorum. Ben şimdi bu pakete bakınca birbirine benzemeyen fenomenler görmüyorum... O yüzden ben bu pakete karşıyım.

‘Keşke ‘Evet’ diyebilseydim’

Cahit Berkay Sanatçı

“Hayır” çünkü bu Anayasa, 12 Eylül cuntasının getirdiği abuklukları kaldırmıyor ki... 12 Eylül’ün ürünü seçim barajı ve dokunulmazlıkları kaldırmıyor. Keşke AK Parti bunları değiştirebilseydi de “Evet” deseydim...

‘Evet oyu vereceğim’

Emel Müftüoğlu Sanatçı

Demokratik bir ülke olmamız adına sonuç çok değişmese de benim referandumda kararım “Evet” yönünde olacak. Çok fazla da bir şey söylemek istemiyorum. Bunlar çok hassas konular.

‘Paket huzur ve barışı karşılamıyor’

Rojda Sanatçı

Hayır oyu vereceğim... Bu paketin 12 Eylül’ün getirdiklerini değiştirmekle ilgisi yok. Tek benzer yanı referandumun tarihidir. 12 Eylül’ü hayatımızdan çıkaracak tatmin edici bir değişiklik görmedim. Bu toplumun huzura ve iç barışa ihtiyacı var ve hükümetin bu paketi bunları karşılamıyor.

‘Şu anki tabloya göre yarı yarıya gidiyor’

Prof. Dr. Hasan Köni (Siyaset bilimci)

İLK önce propagandayı görmem lazım. Uluslararası ortamın bu gelişmelere nasıl baktığını görüp değerlendirmek gerekir. Şu an için genel tablo yarı yarıya gidiyor. Ancak Kılıçdaroğlu'nun söylemini biraz daha geliştirmesi gerekir.

‘12 Eylül ile bir hesaplaşma adımı’

Doç. Dr. Ferhat Kentel (Sosyolog)

REFERANDUMDA “Evet” diyeceğim. Siyaset, büyük devrimci adımlarla giden bir süreç değil, küçük adımlarla yeni kapıların açılması demektir. Bu Anayasa'nın yetmediğini, hatta taslağın da yetmediğini düşünmekle birlikte paketin 12 Eylül ile bir hesaplaşma adımı olduğu kanaatindeyim.

‘Demokrasi tuğla tuğla inşa edilen bir mabettir’

Prof. Dr. Doğu Ergil (Siyaset bilimci)

REFERANDUMDA “Evet” diyeceğim, niçin olduğuna gelince; demokrasi tepsi içinde insanlara sunulan bir nimet değildir. Tuğla tuğla inşa edilen bir mabettir. O nedenle tambir yapı olmasa da -ki bu yeni bir anayasayla mümkündür birkaç tuğla koymak yurttaşlık borcumuzdur. “Bu eksik bir girişimdir, AKP’nindir, 12 Eylül Anayasası'nın devamını sağlamaktadır” türündeki mazeretler, antidemokratik düzenin devamını isteyip de söyleyemeyenlerin arkasına saklandığı yalanlardır.

‘Yargı, hiçbir ideolojinin etkisine girmemeli’

Prof. Dr. Naci Görür (Deprem uzmanı)

TERCİHİM hayır. Çok basit bir nedeni var. Ben yargının hiçbir siyasi ideolojinin etki alanına girmesini istemiyorum. Bu Anayasa değişikliğinin hedefi, yargının belirli bir siyasi görüşün etkisi altına alınmasıdır. İkinci nedenim bu pakette çok rahatlıkla kabul edebileceğim değişiklikler, olmasını istemediğim değişikliklerle beraber sunuluyor. Evet-hayır demem isteniyor. “Hayır” diyeceğim.

‘Eksiklerine rağmen ‘Evet’ diyeceğim’

Sezen Aksu

(SABAH Gazetesi’ne yaptığı açıklama) Eksikliklerine rağmen tabii ki evet diyeceğim. Dört dörtlük, gerçek bir toplumsal uzlaşmayla hazırlanacak çok daha kapsamlı ve özgürlükçü nihai şeklini alana kadar da evet demeye devam edeceğim!

‘12 Eylül Anayasası ilk defa delinecek’

Lale Mansur

İLK defa bir yola çıkış söz konusu. İlk defa sendikalaşma adına olumlu adımlar atılıyor. Yine ilk defa 12 Eylül Anayasası deliniyor. Ben bu nedenlerden ötürü “Evet” diyeceğim. Bir de, en ideal, en eksiksiz ve muhteşem bir Anayasa hazırlanabileceğine inanmıyorum. Yine Anayasa paketinin askeri vesayetten çıkmak için önemli bir adım olacağını düşünüyorum.

‘Dibine kadar hayır’

Levent Kırca

YENİ anayasa nasıl olmalı. Bütün partiler kendi düşünce ve iradelerini birleştirerek yeni bir Anayasa hazırlamalı. Bu Anayasa’da dokunulmazlıklar kayıtsız şartsız kaldırılmalı, yüzde 10 barajı kaldırılmalı. Ben bunun için ‘Hayır’ diyorum.

‘Sivil Anayasa için evet’

Nihat Doğan

12 Eylül günü yapılacak Anayasa referandumunda belki değişim için yetmese de “Evet” diyeceğim. Çünkü daha bütünlükçü, sivillerin hazırlayacağı, daha özgürlükçü, daha demokratik sivil bir Anayasa olması gerektiğine inanıyorum, bunun için “Evet” diyorum.

‘Bu Anayasa Türkiye’nin sonu olur’

Tarık Akan

DÜNYANIN hiçbir demokratik ülkesinde bir parti üyeleri tek başına oturup “Anayasa” hazırlamaz. Buna da hakları yoktur. Şayet tek bir parti ‘kendince’ bir anayasa hazırlarsa bunun 12 Eylül faşizminden farkı olmaz. Hitler rejiminden, Mussolini rejiminden bir farkı kalmaz. “Hayır” diyeceğim. Bu Anayasa Türkiye’nin sonu olur.

‘Birçok şey tek cevapla çözülmeye çalışılıyor: Hayır’

Nasuh Mahruki (AKUT Yön. Kur. Bşk.)

12 Eylül referandumunda ‘Hayır’ oyu kullanacağım, çünkü birbiriyle ilintisi olmayan ve tek tek değerlendirildiğinde bir kısmına “Evet” bir kısmına ise “Hayır” oyu vermeyi tercih edeceğimbirçok şey sadece tek bir cevapla çözülmeye çalışılıyor.

‘Ne ‘Evet’ ne ‘Hayır’ ne de boykot’

Öztürk Türkdoğan (İHD Gen. Bşk)

İHD olarak temel hak ve özgürlüklerle ilgili her türlü iyi gelişmenin yanındayız. Bu bizim için tartışmasız bir konudur. Ancak bu referandum sürecinde konu yurttaşların temel hak ve özgürlükleriyle ilgili olmaktan çıkıp siyasi partilerin polemik konusu oldu. Bu nedenle dernek olarak referandum konusunda kesin bir tutum ortaya koymamaya karar verdik. Dernek olarak ne “Evet”, ne “Hayır” ne de “Boykot” diyoruz.

‘12 Eylül’den hesap sorulmasına karşıyım’

Ali Şen (Fenerbahçe Spor Kulübü Eski Başkanı

ANAYASA bazı ülkelerde kurulduğundan beri aynıdır. Amerika örneğinde olduğu gibi. Amerika o anayasa ile dünya jandarmalığı yapıyor. İngiltere’de anayasa bile yok. Bizde 27 madde değişiyor. Anayasa’ya karşı olanlar “12 Eylül'den hesap sorulmuyor” diyorlar. Ben “Evet” diyecektim ama sadece 12 Eylül’e yargı yolu açıldığı için “Hayır” diyeceğim. Çünkü 12 Eylül müdahalesi olurken, bugün “Evet” diyen kişiler, o gün “Ordu nerede?” diye bağırıyorlardı. Bugün Türkiye iç savaşa sürüklenirken, 12 Eylül’de ülkeyi iç savaştan kurtaranlardan hesap sormak yanlıştır. Bugün “Evet”i savunanlar 1876’da, 1960’ta ve Atatürk zamanında ülkeye yapılan hizmetleri unutmuş görünüyorlar.

‘Evet çıkarsa hükümet daha hızlı adım atar’

Gülten Kaya (Sanatçı Ahmet Kaya'nın eşi)

HERKESİN eşit yurttaşlık hakkına sahip olması gerektiğini düşünüyorum. Kürt sorununda ve ondan koparamayacağımız demokratikleşme sürecinde hiçbir ilerleme içermeyen bu paket, gerçek özgürlükçü sol ve sosyalistleri tatmin etmiyor. Bu anlamda darbecilerin yaptığı bir Anayasa’da yapılan bu minik rötuşlarla sistemin gerçek bir demokrasiyi yaşamayacağı ortadadır. Referandumdan “Evet” çıkarsa, hükümetin Kürt sorunu ve demokratikleşme konusunda daha hızlı adımlar atmaktan başka çaresi kalmayacaktır. Sonuçta ben yepyeni bir Anayasa istiyorum.

‘Selametimiz için hayır’

E. Org. Necati Özgen

BEN 12 Eylül'de Türkiye Cumhuriyeti’nin selameti için “Hayır” diyeceğim. Türkiye Cumhuriyeti’nde aklın ve bilimin; demokrasi, hukuk, çağdaşlıkla sonsuza dek var olması için referandumda oyumu bu yönde kullanacağım.

‘Değişikliklerin önünü açacak’

Abdurrahman Dilipak (Gazeteci-Yazar)

Yeni Anayasa paketine “Evet” diyeceğim. İçeriği çok fazla doğrudan hüküm içermiyor olsa da, eksik olduğu söylenebilse de doğru yönde atılmış, ileri doğru bir adım olduğunu düşünüyorum. Daha kapsamlı değişikliklerin önünü açacağı kanaatindeyim.

‘145’inci Madde değişikliği için evet’

Mümtaz’er Türköne (Gazeteci Yazar)

12 Eylül’de “Evet” oyu kullanacağım. Bunun en temel gerekçesi de 145’inci Madde değişikliğidir. Bu madde değişirse, Türkiye’de askeri vesayet sisteminin değişmesi mümkün olacak. Sadece iki tercih var biri 12 Eylül Anayasası’na destek vermek; diğeri ise değişime yön vermek.

‘Göğsümü gere gere evet’

Hüseyin Gülerce (Gazeteci-Yazar)

Yüreğimden gele gele, göğsümü gere gere “Evet”... Bu maddeler demokrasi ve özgürlüklerin geliştirilmesi için kapı aralıyor. Hayır demek, demokratikleşmenin önünü kapatır. Demokratikleşmenin cesaretini kırar. Mesele AK Parti’yle ilgili değildir. Çünkü partiler yolcu, millet hancıdır.

‘Lekeden kurtulmak için evet’

Emine Şenlikoğlu (Yazar)

Tabii ki “Evet” diyeceğim hem de ölümüne diyeceğim. Bu bizim insan olarak borcumuz. 12 Eylül, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının alnına sürülen kara bir lekedir. Bu lekeden kısmen de olsa kurtulmak için oyum “Evet” olacak.

‘Yargıyı, yürütmenin emrine sokuyor, hayır’

Erdal Atabek (Yazar-Psikolog)

Tercihim net olarak hayır... Çünkü bu Anayasa değişikliği toplumun beklentilerini karşılamıyor. Tam tersine yargı kademelerinin tümünü, yürütmenin emrine sokuyor. Toplumu 12 Eylül faşizmiyle hesaplaşıyorlarmış gibi yaparak yanıltılıyorlar. Hiç böyle değil.

‘Hayır diyeceğim’

Hikmet Çetin (Eski Dışişleri Bakanı)

1982 yılından beri Türkiye’nin bir Anayasa'ya ihtiyacı olduğunu ve bunun uzlaşmayla sağlanması gerektiğini söyledim. Bu olmadı ve iktidarlar küçük küçük değişiklikler yapma yoluna gitti. Toplumu kamplaştırarak yapılan bir değişiklik Anayasa değişikliği olmaz. Hem ilkesel nedenlerle hemde HSYK ve Anayasa Mahkemesi’nin yetkilerine yönelik yaşanabilecek sorunlar nedeniyle “Hayır” diyeceğim.

‘Paket demokratikleşmenin önünü açacak

Hasan Celal Güzel (Eski Milli Eğitim Bakanı)

Referandumda oyum “Evet” olacak. Çünkü ben değişimden ve demokratikleşmeden yanayım. Bu Anayasa reform paketi, 12 Eylül Anayasası'nın olumsuzluklarını ortadan kaldıracak ve her alanda demokratikleşmenin önünü açacaktır.

‘Rejimin yapısını değiştirecek maddeler var’

Necdet Menzir (Siyasetçi- Eski İstanbul Emniyet Müdürü)

Sistemi sarsacak, rejimin yapısını değiştirecek olan birçokmadde var. Bu değişiklerin ilerde sorun yaratabileceğini düşünüyorum. Benimmensubu olduğum Demokrat Parti de “Hayır” dediği için “Hayır” diyeceğim.

‘Hayır demek için nedenlerim var’

Ertuğrul Yalçınbayır (Eski Başbakan Yardımcısı- Siyasetçi )

Bu anayasa ilerleme içermiyor. Temel hak ve özgürlükler ile yargı alanında evrensel anlamda standartlar getirmiyor. 12 Eylül Anayasası'nı mevcut haliyle daha da güçlendiriyor. Daha güçlü bir yürütme var. Hükümet açısından keyfiliğe yol açacak düzenlemeler var. Örneğin özel hayatın gizliliği zaten Anayasa'da var. Buna kişisel verilerin saklanmasını ekliyor. Cumhurbaşkanının tek başına aldığı kararlara bir denetim getirmiyor. Bu nedenlerle “Hayır” diyorum.

‘Yenilik için evet diyeceğim’

Sanko Holding Yönetim Kurulu Başkanı Abdülkadir Konukoğlu

Ben evet diyeceğim. Her gün yenilik yapmak lazım. Maddelerin hepsini tek tek okumadım zaten ben hukukçu değilim, birer birer analiz edemem. Ama genel olarak baktığınız zaman evet diyeceğim.

‘Belki yalaka diyecekler ama evetten yanayım’

İTHİB Başkanı İsmail Gülle

Bizimkisi öyle bir şey ki duruşu belli etsek yalaka diyecekler. Ama yine de söyleyeyim, ben evetten yanayım. Genel ruhunun doğru olduğunu düşünüyorum. Bu değişikliğin konsensus olmasını arzu ederdik ama yine de bu değişiklik olumlu. Yeterlililiği tartışılır, ama artık o durumu geçtik, ya evet var ya da hayır diyeceğiz, ben evet diyeceğim.

‘Kesin kararımı vermedim daha, araştırıyorum’

Yavuz Bingöl

Referandum için daha kesin kararımı vermedim. Çünkü değişecek 26 maddenin ne olduğunu detaylı bir şekilde araştırıyorum. Oyumun rengini bu yüzden belirleyemedim. Ancak Kılıçdaroğlu’nın 35. Madde’nin kapsam içine alınması önerisine nasıl bakacaklarını da merak ediyorum. Aslında 35. Madde’nin değişemeyeceği inandırıcı gelmiyor. Çünkü zaman aşımı olsa veya olmasa bile yargılama süreci geçiyor. Bu işin hükümete bir güvenoyu gibi bakılmaması lazım. Yüzde 40-60 ‘Hayır’ çıkacağını düşünüyorum.

‘Bazı şeylerin değişmesi için evet diyeceğim’

Yeşim Salkım

Referandumda evet oyu vereceğim. Çünkü bazı şeylerin değişmesi gerekiyor. Herkesin hayrına olacak şeyler varsa Anayasa bile değişmelidir.

‘Yeterli olmadığı için hayır’

Nilay Dorsa

Hayır diyorum. Yeni Anayasa taslağının tamamını görmemizmümkün olmadı ama görüp izleyebildiğim kadarıyla yeterli bulmadığım için hayır.

‘Atatürk’ün çocuğuyum tabii ki hayır’

Adnan Şenses

Sekiz yıldır iktidardalar, şimdi mi akıllarına Anayasa değişikliği geliyor. Türkiye’nin bağımsız kalması, Atatürk’ün devrimlerinin korunması gerektiğine inanan bir insanım. Bizim sanat camiası açıkçası bu konuyu pek bilmiyor. Vatandaş da bilmiyor ama ben Atatürk’ün çocuğuyum tabii ki “Hayır” diyeceğim.

‘Allah hayırlısını versin’

Behzat Uygur: “Allah ‘Hayır’lısını versin”.

Edip Akbayram: “Tek kelimeyle hayır”

Mustafa Sandal: “Hayır” diyeceğim.

Oya Başar: “Tabii ki hayır”.

Mehmet Ali Erbil: “Benim fikrimzaten belli, hayır.”

Pınar Aylin: “Hayır diyeceğim.”

Kadir İnanır: "Toptan Anayasa değişikliğine evet diyorum ama darbe anayasasına hayır."

‘Hukuk devleti ve demokrasi adına evet’

Ali Bulaç

Referandumda ‘Evet’ oyu kullanacağım. Kısmi Anayasa değişikliği yeterli değil. Ancak daha kapsamlı ve yeni sivil bir Anayasa için önemli bir adım atıldığını düşünüyorum. Hukuk devleti ve demokrasi adına evet demenin önemli olduğunu düşünüyorum.

‘Yargı sistemini geriye götüreceği için hayır’

Pınar Kür

Hayır oyu vereceğim. Her türlü baskıya rağmen, 1982 Anayasası’na da hayır oyu veren yüzde 8’lik kesim içinde yer alıyordum. Bu yeni Anayasa’nın Türkiye’yi birçok açıdan 82 Anayasası’ndan daha da geriye, özellikle de yargı sistemi açısından geriye götüreceğini

düşünüyorum.

‘Tabii ki oyum evet’

Prof. Dr. İskender Pala

Oyum tabii ki evet olacak. Oyumun evet olmasının pek çok sebebi var. Demokrasi adına, insan hak ve özgürlükleri adına, insanlara dayatma getirilmemesi adına. Ama benimiçin birincievet sebebi; TSK’dan yargısız infaz ile ihraç edilen 1665 insanın hakkının aranması ve haklarının iadesi sürecinin referandumdaki evet sonucuyla başlayacak olması.

‘İktidarın devam etmemesi için hayır’

Eski Dışişleri Bakanı Prof. Dr. Mümtaz Soysal

Oyum hayır. Çünkü bu bir referandum değil plebisittir. (Bir kimse ya da bir sorun içinhalkın olumlu ya da olumsuz kanısının belirmesi amacıyla yapılan oylama.) Bu iktidarın devamı ya da devam etmeyişi üzerine bir oylama olacaktır. Ben bu iktidarın devam etmesini istemediğim

için oyum hayır.

‘Gerginlik yüzünden oyumu söylemek istemiyorum’

ASO Başkanı Nurettin Özdemir

Ülkemiz vatandaşı çok fazla politik olmaya başladı, herkes bir yerin tarafı olmaya başladı.

Bu da gerginliği artırıyor. Yaşanan olaylar ülkeme yakışmıyor. Bu Anayasa metninin oylanmasından farklı tarafa gidiyor ve çok politize oldu. Ben evet mi hayır mı diyeceğim, onu

söylemeyeyim.

‘CHP’nin halkoyundan başka desteği olmaması için evet’

TESEV Başkanı Can Paker

Anayasa değişikliğine evet diyorum. Çünkü Anayasa değişikliğini bir parti desteği olarak

görmüyorum. Bu referandum Türkiye adına bir dönemeçtir. CHP’nin gücü uzun yıllardır asker ve yargı bürokrasisine dayanıyor. Bu Anayasa değişikliğinden sonra CHP’nin halkoyundan başka bir dayanağı kalmayacak. Bu da CHP’nin daha ciddi bir muhalefet yapmasına, iktidar adayı olmasına yol açacaktır.

‘Eksiklere rağmen ‘Evet’ diyeceğim’

Prof. Dr. Fuat Keyman

Bu Anayasa paketine belli itirazlarım olmakla birlikte “Evet” oyu vereceğim. Evet oyunu açıkçası daha anlamlı buluyorum. Bloke etmeyi düşünmüyor, değişiklik paketinin daha iyi bir

Anayasa’nın hazırlanması adına başlangıç olmasını umut ediyorum.

‘Ülkenin refahı için evet’

Prof. Dr. Eser Karakaş

Evet diyeceğim tabii ki... İktisatçıyım. İktisatta bir kavramvardır. Her şey sabitken toplumdaki bireylerin en azından bir grubun refah düzeyini artırırsanız buna“iyileştirme” denir. Tabii ki hukuk sisteminde birçok eksiklik, aksaklık var. YÖK, seçim barajı bunlardan birisi olabilir. Ancak sırf ‘eksik var’ diye bir iyileştirmeye ‘Hayır’ demek çok komik bir

mantıktır.

‘Çok açık var, hayır’

Metin Özülkü

Referandumda atacağımoy ‘Hayır’ olacak. Fakat bu Anayasa’nın değişmemesi gerektiği anlamına gelmiyor. Bana kalırsa, yapılan düzenlemeler yeterli değil. Çok açıklar var gibi gözüküyor. Bir de bu iş particiliğe döndü. Evet verenler AK Partili, hayır verenler değil ortamına döndü bu referandum. Halbuki böyle olmamalı. Daha çok kutuplaşma doğmaya başladı.

‘Anayasa toplumsal sözleşmedir: Hayır’

Ege

Anayasa toplumsal bir sözleşmedir. Bu toplumun tamamının gönüllü olarak onaylayacağı bir

sözleşme olmalıdır. Eğer çoğunluğun istediği azınlık haklarını korumuyorsa demokratik

olduğu söylenemez. Bu bir grubun anayasası olur. Bunun için hayır.

‘Demokratikleşmeye katkısı varsa evet’

Ahmet Özkan

Kararsızım, yeterince araştıramadım ama demokratikleşme açısından hakikaten katkısı varsa tabii ki evet.

‘Gösteriye döndü, hayır’

Eda Özülkü

Ben oyumu ‘Hayır’ olarak kullanacağım. Konulara vakıf olan insanların, evet diyeceğini sanmıyorum. Kimseyi yeterli bilgiyle donatmadan, referandum yapılıyorsa ben ona hayır derim.

Herkesin anlayacağı dilde, değişikliklerin anlatılması gerekirken, bu iş partilerin gövde

gösterisine döndü. O yüzden hayır diyorum.

‘Oyum belli ama...’

Hakan Peker

Bir kararım var, fakat biz sanatçılar bir şey söylediğimiz zaman bazı kesimler etkilenebiliyor. Hele siyasi çatışmaya dönen ve bunu devamında provokasyona ulaşan referandum

hakkında oyumun ne olacağını söylemek istemiyorum. Ama oyum tabii ki belli.

‘Hayır çıkacak gibi...’

Metin Arolat

Referandumla ilgili hiçbir şey düşünmüyorum. Siyasete ilgiyi kaybedecek kadar güvenim sarsıldı. Oyumu kullanacağım. Ancak paylaşmak istemiyorum. Bana “Hayır” çıkacakmış

gibi geliyor ama.

‘Oy sandıkta belli olur’

Metin Akpınar

Bu konuda konuşmak istemiyorum. Sandığın başında belli olur oyun rengi...

‘Henüz karar vermedim’

Tamer Karadağlı

Henüz karar vermedim. Değişiklikleri ve getireceği yenilikleri incelemek lazım. İçinde başka neler var, enteresan dönemden geçiyoruz. Anayasa değişikliğini inceleme dönemindeyim.

‘AK Parti yüzünden hayır’

Zeyno Gönenç

AKP hangi oyu vermemizi istemiyorsa o oyu vereceğim. ‘Hayır’a mı karşı o zaman hayır diyeceğim.

Demet Akalın: Oyumu boş atacağım.

Hande Ataizi: Yorum yapmak istemiyorum.

Nurgül Yeşilçay: Bu konuya girmek istemiyorum. Yorum yapmayacağım.

Ebru Şallı: Yorum yok.

Nükhet Duru: Yorum yapmak istemiyorum.

Nilüfer: Yorum yapmak istemiyorum.