Zorunlu eğitim kaç yıl? Zorunlu eğitim, 4 + 4 + 4 eğitim sistemi nedir?

Türkiye'de zorunlu eğitim süresi, 2012 yılında yapılan bir yasal düzenleme ile 12 yıla çıkarılmıştır. Bu düzenleme ile hayata geçirilen 4+4+4 eğitim sistemi, öğrencilerin 12 yıllık zorunlu eğitimlerini üç ayrı kademede (ilkokul, ortaokul ve lise) tamamlamalarını gerektirir. Bu yazımızda Türk eğitim sistemi, zorunlu eğitim, 4+4+4 eğitim sistemi gibi konuları ele alacağız.

Zorunlu Eğitim Kaç Yıl?

2012-2013 eğitim-öğretim yılında Türkiye'de hayata geçirilen 12 Yıllık Zorunlu Eğitim Sistemi, eğitim yapısında önemli bir dönüşümü işaret eder. Bu yeni sistem, 4+4+4 olarak adlandırılan kademeli bir yapıyı temel alır ve ilköğretimden liseye kadar olan süreci üç aşamaya böler. Buna göre, eğitim süreci ilk olarak 4 yıllık ilkokul (1. sınıftan 4. sınıfa kadar), ardından 4 yıllık ortaokul (5. sınıftan 8. sınıfa kadar) ve son olarak 4 yıllık lise (9. sınıftan 12. sınıfa kadar) dönemlerinden oluşur.

Bu yeni eğitim modelinin temelleri, 20 Şubat 2012 tarihinde hükümet tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne sunulan ve eğitim sistemini yeniden yapılandıran bir kanun teklifi ile atıldı. Söz konusu kanun teklifi, eğitim süresini 8 yıldan 12 yıla çıkarmayı ve eğitim kademesini 4+4+4 şeklinde düzenlemeyi öneriyordu. Toplumda geniş çaplı tartışmalara yol açan bu teklif, 11 Mart 2012'de TBMM Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu tarafından onaylandı ve 6287 sayılı kanun olarak 11 Nisan 2012 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yasalaştı.

Bu düzenleme ile Türkiye'deki eğitim sistemi, öğrencilere daha esnek ve kademeli bir öğrenim süreci sunma amacını güder. 4+4+4 modeli, öğrencilerin yaşlarına ve gelişim seviyelerine uygun eğitim alabilmeleri için tasarlanmış olup, her bir eğitim kademesinde öğrencilerin akademik ve bireysel yeteneklerini geliştirmeye odaklanır. Bu değişiklikler, eğitimdeki kaliteyi artırmayı ve öğrencileri geleceğe daha iyi hazırlamayı hedefler.

4+4+4 Eğitim

4+4+4 eğitim sistemi, Türkiye'de 2012-2013 eğitim-öğretim yılında uygulamaya konan ve zorunlu eğitimi 12 yıla çıkaran bir yapıyı ifade eder. Bu sistem, öğrencilerin eğitim hayatlarını üç ana kademede tamamlamalarını öngörür: 4 yıllık ilkokul, 4 yıllık ortaokul ve 4 yıllık lise eğitimi.

İlkokul Dönemi (1. Kademe)

Süre: İlk 4 yıl

Amaç: Öğrencilere okuma, yazma ve temel matematik gibi temel eğitim becerilerini kazandırmak, sosyal uyumu ve kişisel gelişimi teşvik etmek.

Yaş Grubu: Genellikle 6-10 yaş aralığındaki çocuklar.

Ortaokul Dönemi (2. Kademe)

Süre: Sonraki 4 yıl

Amaç: Öğrencilere daha kapsamlı ve çeşitlendirilmiş bir müfredat sunmak, akademik bilgilerini derinleştirmek ve kişisel ilgi alanlarını keşfetmelerine yardımcı olmak.

Yaş Grubu: Genellikle 11-14 yaş aralığındaki öğrenciler.

Lise Dönemi (3. Kademe)

Süre: Son 4 yıl

Amaç: Öğrencilerin üniversiteye hazırlık ve mesleki beceriler kazanmalarını sağlamak, akademik ve profesyonel kariyerlerine yön vermek.

Yaş Grubu: Genellikle 15-18 yaş aralığındaki gençler.

Yapılan düzenleme sonucunda, ortaokullarda uygulanan haftalık ders programlarında önemli bir güncelleme gerçekleştirildi ve ders saatleri sayısında artışa gidildi. Bu değişiklikle birlikte, 6. sınıftan 8. sınıfa kadar olan öğrencilerin haftalık almak zorunda oldukları derslerin toplam saati, daha önceki 30 ders saatinden, seçmeli derslerin de dahil edilmesiyle, 35 ders saatine çıkarıldı.

Türk Eğitim Sistemi

4+4+4 eğitim sistemi ile ilgili tartışmalı konulardan biri de okula başlama yaşının düşürülmesidir. 4+4+4 eğitim sistemine geçişten önce, Türkiye'deki çocuklar altı yaşını (72 ay) doldurduklarında ilköğretim eğitimine başlama zorunluluğu taşıyorlardı. Ancak, yeni eğitim reformuyla birlikte bu yaş sınırı önemli bir değişikliğe uğradı. Yeni düzenleme kapsamında, beş yaşını (60 ay) tamamlayan çocukların artık ilkokula başlamaları gerekiyordu. Bu değişiklik, kamuoyunda geniş çaplı tartışmalara neden oldu ve bu tartışmalar sonucunda Milli Eğitim Bakanlığı, okula başlama yaşına ilişkin yeni bir düzenlemeyi hayata geçirdi.

2012-2013 eğitim-öğretim yılında uygulanan bu yeni düzenlemeyle, altı yaşını (66 ay) doldurmuş çocukların ilkokula kayıtları, e-okul sistemi aracılığıyla merkezi olarak gerçekleştirildi. Beş yaşını doldurmuş (60-65 ay) ancak altı yaşına gelmemiş çocukların ise, velilerinin isteği üzerine ilkokula kaydedilmelerine olanak tanındı. Altı yaşını doldurmuş ancak okula başlamaya hazır olmadıkları sağlık raporu ile kanıtlanan çocukların ilkokula başlamaları ise bir yıl süreyle ertelenebiliyordu.

Bu uygulamanın devamında, 14 Ağustos 2013'te Resmi Gazete'de yayımlanan 28735 sayılı yönetmelik değişikliği ile 2013-2014 eğitim-öğretim yılında okula kayıt yaşında yeni bir düzenlemeye gidildi. Bu düzenleme çerçevesinde, Ocak, Şubat ve Mart 2008 doğumlu (66, 67, 68 aylık) çocuklar birinci sınıfa kaydedilirken, velilerin yazılı talepleri doğrultusunda çocukların kayıtları sağlık raporu aranmaksızın bir yıl ertelenebilir ya da çocuklar okul öncesi eğitime yönlendirilebilir hale geldi. Ekim, Kasım ve Aralık 2007 doğumlu (69, 70, 71 aylık) ve e-okul sistemi üzerinden birinci sınıfa kaydedilmiş olan çocuklardan okula hazır olmayanların ise kayıtları, sağlık raporu ile bir yıl ertelenebilecek ya da okul öncesi eğitime yönlendirilebilecek şekilde düzenlendi.

Diğer yandan yeni getirilen düzenlemeler kapsamında, ortaokul ve imam hatip ortaokullarındaki öğrencilere, ilgilerine ve tercihlerine bağlı olarak çeşitli seçmeli dersler sunulmaya başlandı. Bu seçmeli derslerin isimleri kanunda yer almamaktadır.