Çavuşoğlu 2018 Türk dış politikasını değerlendirdi

ANKARA (AA) - Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Fransa'nın Suriye'deki varlığına ilişkin, "Suriye'nin geleceğine yönelik katkı sağlayacaklarsa eyvallah ama YPG’yi korumak amacıyla kalacaklarsa, bunun kendilerine de YPG'ye de bir faydası olmaz." dedi.

Çavuşoğlu, 2018 yılı Türk dış politikasını değerlendirme toplantısında gazetecilere gündemi değerlendirdi.

Türkiye'nin Suriye'nin toprak bütünlüğüne saygı temelinde ve meşru müdafaa hakkı çerçevesinde düzenlediği Zeytin Dalı Harekatı ile sahada YPG/PKK ve bunlara katılan yabancı terörist savaşçılara büyük darbe vurulduğunu, sınırın öbür tarafındaki tehdidin ortadan kaldırıldığını hatırlatan Çavuşoğlu, Fırat Kalkanı Harekatı bölgesine de Suriyelilerin dönmeye başladığına işaret etti.

Çavuşoğlu, "Suriye toprakları güvenli bölge haline geldikçe Türkiye'deki Suriyeliler olsun, diğer komşu ülkelerdeki Suriyeliler, göçmenler, Suriye'ye dönmeye başladılar, dönme arzusundalar." dedi.

ABD'nin Suriye'den çekilmesinden sonraki süreçte boşluk yaşanmaması ve bu boşluktan terör örgütlerinin faydalanmaması için bir taraftan ABD ile eş güdüm içinde olunması diğer taraftan da rejim hariç Suriye'deki diğer aktörlerle sürecin istişare edilmesi gerektiğini belirtti.

Çavuşoğlu, Rusya ve ABD'yi ziyaret edip etmeyeceğinin sorulması üzerine de Türkiye ile ABD arasındaki Suriye ortak çalışma grubunun 8 Ocak'ta toplanacağını, Türkiye'den Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal başkanlığındaki heyetin Washington'a gideceğini bildirdi.

ABD ile Türkiye ilişkilerinde olumlu bir atmosfer bulunduğunu söyleyen Çavuşoğlu, "Ama 'Tam anlamıyla ABD müttefik olarak sorumluluklarını yerine getirdi mi' derseniz 'Bunun için çok erken' derim. 3 ay öncesine göre atmosfer iyi. Kişisel ilişkilerimiz dışında diğer alanlarda da çalışmalarımızda bunu görüyoruz ama 'Daha erken' diyoruz. Somut adımları görmemiz gerekiyor." dedi.

Çavuşoğlu, ayrıca Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatıyla gelecek günlerde Rusya'yı ziyaret ederek ABD'nin çekilme kararından sonra durumu değerlendireceklerini söyledi.

Bakan Çavuşoğlu, "Rusya sahada bir aktör. Dolayısıyla yeni gelişmeleri Rusya ile değerlendirmemiz de normaldir. Önümüzdeki günlerde Cumhurbaşkanımızın talimatıyla Rusya ziyareti yapacağız ve görüş alışverişinde bulunacağız." dedi.

- "Fransa YPG'yi korumak amacıyla kalacaksa bunun faydası olmaz"

Fransa'nın YPG'ye destek verdiğinin bilindiğini aktaran Çavuşoğlu, Fransa'nın bölgeye ilave asker gönderdiğine dair bir bilgi olmadığını ancak mevcudiyetini koruyacağını açıkladığını hatırlattı.

Çavuşoğlu, "Yani burada Suriye'nin geleceğine yönelik katkı sağlayacaklarsa eyvallah ama YPG'yi korumak amacıyla kalacaklarsa, bunun kendilerine de YPG'ye de bir faydası olmaz." dedi.

ABD, Suriye'nin bölünmesine karşı olduğunu söylese de YPG/PKK'ya desteğinin artması ve silah vermeye devam etmesinin, bölgeyi bölmek istediği şeklinde sorulara neden olduğunu belirten Çavuşoğlu, ABD'nin başka bir amacının da İran'ın Irak üzerinden gelen etkisinin önünü kesmek olduğuna işaret etti.

Suriye'ye dışarıdan başka ülkelerden insanların gelip Suriye halkını ve bölgeyi yönetmesinin sağlıklı ve gerçekçi olmadığının altını çizen Çavuşoğlu, Suriye'nin gerçek sahiplerine teslim edilmesi gerektiğini vurguladı.

Çavuşoğlu, "Burada teröristleri çıkaracaksın ya da yok edeceksin, Suriye halkına teslim edeceksin. Bizim başından beri söylediğimiz bu. Dışarıdan bu şekilde müdahalelere karşıyız." diye konuştu.

- ABD'de FETÖ soruşturması

ABD'deki FETÖ mensuplarının iadesi için görüşmelerin sürdüğünü ifade eden Çavuşoğlu, 84 kişilik bir listenin ABD Dışişleri Mike Pompeo ve Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton'a verildiğini hatırlattı.

Çavuşoğlu, "İlave bilgi ve delilleri, Adalet Bakanlığımız bize ulaştırdıkça biz de muhataplarımıza ulaştırıyoruz." dedi.

Federal Soruşturma Bürosu (FBI) tarafından ABD'de FETÖ hakkında yürütülen soruşturmayı ciddiye aldığını vurgulayan Çavuşoğlu, şüpheci yaklaştıklarını ancak bazı neticeleri görmeye başladıklarını söyledi.

Çavuşoğlu, ABD tarafının Türkiye'ye bilgi verdiğini, ayrıca ABD'deki Türklerin de bu konuda bazı bilgileri aktardığını bildirdi. Çavuşoğlu, "New York ziyaretim sırasında Güney New Jersey'de bir imamın tutuklandığını ve FBI'ın soruşturmasını yürüttüğünü bizim vatandaşlarımız söyledi." diye konuştu.

- Halkbank

ABD ile ilişkilerde Halkbank'ın durumu sorulan Çavuşoğlu, ABD kanunlarını çok iyi incelediklerini ve neler yapılabileceğini belirlediklerini, avukatların da bu konuda çalışmalar yaptığını söyledi.

ABD yönetiminin neler yapabileceğini ABD tarafının önüne koyduklarını dile getiren Çavuşoğlu, ABD Başkanı Donald Trump'ın da bundan etkilendiğini belirtti.

Çavuşoğlu, "Bu konuda gelişme bekliyoruz. Halkbank'ın haksız yere mağdur olmasını istemiyoruz." ifadesini kullandı.

- IKBY ile ilişkiler

Irak Kürt Bölgesel Yönetiminin (IKBY) geçen yıl düzenlediği referandumdan sonra 2019'da ilişkilerin nasıl olacağı sorulan ve bazı görüşmelerin olduğu hatırlatılan Çavuşoğlu, referanduma karşı olduklarını tekrarladı. Çavuşoğlu, bunun muhtemelen sonuçlarını IKBY yönetimine söylediklerini ve bunların hepsinin gerçekleştiğini kaydetti.

Türkiye'nin tavsiyelerini dinlemedikleri için IKBY yönetimine tepki gösterdiklerini ifade eden Çavuşoğlu, "Şimdi Bağdat ile Erbil arasında normalleşme var. Biz aynı noktadayız. Doğal olarak bu referandum ortadan kalktığına göre, bizim de düşüncelerimizi bildiklerine göre bu tür temaslar olur. Ama bizim bu konudaki tavrımız nettir." dedi.

- Trump'ın ziyareti

ABD Başkanı Trump'ın Türkiye ziyaretinin tarihi sorulan Çavuşoğlu, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ikili görüşmelerinde Trump'ı Türkiye'ye davet ettiğini aktardı.

Çavuşoğlu, "Trump da her zaman 'Türkiye'yi çok seviyorum. Türkiye'ye geleceğim. Mutlaka geleceğim' diyordu. Bunu Arjantin'de de söyledi, önceki telefon görüşmelerinde de söyledi. En son Cumhurbaşkanımız söylediğinde de 'Mutlaka geleceğim' dedi. Henüz bir tarih belli değil ama gelmek istediğini biliyoruz." şeklinde konuştu.

- "İsrail çekilmeden memnun değil"

ABD'nin Suriye'den çekilme kararından sonra İsrail'in tavrı ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile 1 Ocak'ta yapacağı görüşme sorulan Çavuşoğlu, şunları söyledi:

"İsrail, Irak'ın da bölünmesi için çok çaba sarf etti. Referanduma da destek verdiler. Suriye'nin de bölünmesini istiyor. ABD'nin (Suriye'den) çekilme kararından hoşnut olmadığını da görüyoruz. Son günlerdeki rahatsızlığının sebebi de bu. (Netanyahu) Türkiye'ye, Cumhurbaşkanımıza terbiyesizce saldırıyor ve sürekli 'Kürtler, Kürtler' diyor ama esasen söylemek istediği PKK'lılar. İsrail, bu karardan memnun değil. Bunu anlıyoruz ama 1 Ocak'taki görüşmenin içeriğini bilmiyoruz."

- "Uygurlar konusunda hassasiyetimizi koruyoruz"

Çin yönetiminin Sincan bölgesinde yaşayan Uygurlara baskı uyguladığına yönelik bir soruyu yanıtlayan Çavuşoğlu şunları ifade etti:

"Biz Uygur ve Sincan konusunda hassasiyetimizi her zaman koruduk, koruyoruz. Temaslarımızda bunu da gündeme getiriyoruz. Bu meseleyi hem Çin ile ikili düzeyde hem de uluslararası platformda takip ediyoruz. Cumhurbaşkanımız ziyaretlerinde o bölgeye de gitti. En son gittiğimizde sadece Uygurlarla değil Çin'deki 30 milyon Müslümanın temsilcileriyle de görüştü. Kendilerini dinledi, sohbet etti. Esasen genel anlamda bir şikayetlerinin olmadığını söylüyorlar ama Sincan bölgesindeki sorunları da biliyoruz." dedi.

Bu konuda çok fazla bilgi kirliliği ve manipülasyon yapıldığını belirten Çavuşoğlu, "Buradaki gelişmeleri abartıp manipülasyona dönüştürenler ile 'Türkiye bir şey yapmadı' diyenler aynı kişilerdir. 'Burada hiçbir şey olmuyor' demiyoruz. Ama burada çok ciddi bir bilgi kirliliği, manipülasyon da var. Teröristlerle masum insanları çok iyi ayırmak gerekiyor. Çin'e de söylediğimiz budur. Uygur bölgesinde bir terörist varsa DEAŞ'a katıldıysa o da teröristtir. Ama 'Oradan şu sayıda yabancı terörist savaşçı geldi, dolayısıyla tüm Uygurlar teröristtir' anlayışına da karşıyız. BM kararları çerçevesinde uluslararası toplumla bu süreci yakından takip ediyoruz." diye konuştu.

- Ermenistan ile normalleşmede ön koşulumuz net

Çavuşoğlu, Ermenistan'da seçimi kazanan yeni yönetimle ilişkilerde normalleşme olup olmayacağı sorusunu yanıtlarken de "Yeni yönetim, 'Ön koşulsuz Türkiye ile görüşmeye hazırız' diyor ama bizim ön koşulumuz net. Azerbaycan'ın hassasiyetini dikkate almadan bir adım atar mıyız? Esasen hem Türkiye ile hem Azerbaycan ile ilişkileri aynı anda normalleştirecek adımları atmamız lazım, sorunları çözmemiz lazım. Bu Ermenistan için daha sağlıklı olur. Karabağ meselesini, işgal edilmiş toprakları çözmek lazım." değerlendirmesini yaptı.

Çavuşoğlu, "Ermenistan izole bir ülke olarak yaşamak istemiyorsa sorunları ortadan kaldırmamız lazım. Bizim hassasiyetlerimiz belli. Azerbaycan'ın kabul edeceği her çözümü biz de destekleriz." diye konuştu.

- ABD'den çekilme sürecinde talep yok

ABD'nin Suriye'den çekilme kararından sonra terör örgütü YPG/PKK ile rejimin görüştüğü yönündeki bilgileri değerlendiren Çavuşoğlu, tarafların görüştüklerini, iki tarafından birbirinden kabul edilemez talepleri olduğu için anlaşamadıklarını söyledi.

ABD'ye çekilme sürecinde talepleri olursa yardıma hazır olduklarını aktardıklarını belirten Çavuşoğlu, henüz bu yönde bir talep gelmediğini, ABD ile Türkiye'nin koordinasyon içinde olması gerektiğini dile getirdi.

- Avrupa ile ilişkiler

AB ile ilişkilere değinen Çavuşoğlu, vize serbestisinde kalan 6 kriteri yerine getirebileceklerine inandığını söyledi.

AB'nin göç mutabakatında geri kaldığı alanları kapatmak için kararlı olduğunu gördüklerini belirten Çavuşoğlu, Türkiye'nin Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi (AKPM) denetiminden çıkmak istediğini, bunun için gereken şartlardan birinin yerine getirildiğini, Adalet Bakanı Abdülhamit Gül'ün yargı reformu stratejisini yeni yılın başında açıklayacağını bildirdi. 2019'da denetimden çıkmak için çalışmaları yerine getireceklerini kaydeden Çavuşoğlu, şunları kaydetti:

"Ama biz AKPM'de de o raporda söylenen tüm kriterleri yerine getirsek bile aynı AB'deki gibi o kadar kolay olmayacak. Yani bugün AB için de tüm kriterleri karşılasak da fasıl açma konusunda problem var. Ama AKPM eskiden öyle değildi. Değerler üzerinden, objektif kriterler üzerinden ilkelere yaklaşırlardı. Fakat orası da zehirlendi."

(Bitti)