Antioksidan nedir, faydaları nelerdir?

Antioksidan; vücudun çevresel ve diğer basınçlara reaksiyon olarak ürettiği dengesiz moleküller ve serbest radikallerin neden olduğu hücrelerin zarar görme durumunu önleyen veya yavaşlatan maddedir. Peki antioksidanların işlevi nedir? Faydaları nelerdir?

Giriş: 22.09.2020 - 08:23 Güncelleme: 22.09.2020 - 08:23

İnsanlar ve diğer organizmalar, yapılarını ve fonksiyonlarını kimyasal reaksiyonlarla korumaktadır. Yaşamı sürdürmek için gereken tüm kimyasal reaksiyonlar, toplu olarak “metabolizma” ismiyle adlandırılmaktadır. Bu kimyasal reaksiyonlarda, daha büyük moleküller daha küçük moleküllere bölünmekte ve daha küçük moleküller ise daha büyük moleküllere ayrılmaktadır.

Bir molekülün stabil olması için, doğru miktarda elektron içermesi gerekmektedir. Molekül olmaması gerektiği zamanda elektron kaybederse, serbest radikal haline dönüşebilir. Antioksidan kaynakları doğal veya yapay olabilir. Bazı bitki bazlı gıdaların antioksidanlar açısından zengin olduğu düşünülmektedir. Bitki bazlı antioksidanlar, bir tür bitki besleyici veya bitki bazlı besinlerdir.

Antioksidanların Faydaları Nelerdir?

Kalp Damar Sağlığınıza İyi Gelirler: Her ne kadar tüm antioksidanlar kalp hastalıklarına karşı koruma sağlamasalar da C vitamini gibi bazı antioksidanlar bu özelliğe sahiptirler. C vitamini inme riskini %50’ye kadar düşürebilmektedir. Yapılan araştırmalarda bitkisel temelli ve bol bol taze meyve ve sebzelerden oluşan bir beslenme düzeninin kalp ve damar hastalıklarına karşı koruma sağladığı görülmüştür. Meyve ve sebzelerin antioksidan dolu olmaları bu etkiyi sağlamaktadır.
Bilişsel Sağlığınızı İyileştirir: Antioksidanlar; hafızayı iyileştirir, bunama riskini azaltırlar. E vitamini; depresyonu savuşturabilen bir antioksidandır ve bunun yanında antioksidanlar damar sağlığına iyi gelir, nöronları tamir eder ve yaşlanmayla birlikte gelen beyin hasarına engel olurlar. Antioksidanlar; merkezi sinir sisteminde de görev alırlar. İnflamasyonlara engel olur, zihinsel sağlığı iyileştirirler. Pek çok zihinsel rahatsızlık oksidatif hasarla ilişkilendirilmektedir ve bu da antioksidanların yardımı ile geri döndürülebildikleri anlamına gelir. Antioksidanların Alzheimer hastalığı gibi hastalıklarda da engelleyici bir rol oynadıkları görülmektedir. Karotenoid olarak adlandırılan antioksidanların tüketilmeleri yetişkinlerde bilişsel fonksiyonların iyileşmesini sağlamaktadır.
Artrit Tedavisine Yardımcı Olur: Antioksidanların romatoid artrit belirtilerini iyileştirebildikleri, rahatlama sağladıkları tespit edilmiştir. Bunun temel sebebi ise onların inflamasyon karşıtı özellikler göstermeleri.
Kanseri Önlemeye Yardımcı Olabilirler: Antioksidanlar serbest radikallerin verdikleri hasara engel olurlar ve bu radikaller kanser sebepleri arasında yer alırlar. Pek çok çalışmada antioksidanların kanser tedavisinde tedavi sürecini iyileştirdikleri görülmüştür. Ancak bazı kanser türlerini daha kötü hale getirebilme ihtimalleri mevcut ve bu nedenle öncelikle doktorunuza danışmanız gerekli.
Görüşü İyileştirirler: Antioksidan vitaminlerin bol tüketimi yaşa bağlı göz dejenerasyonuna engel olabilir, hatta süreci geriye çevirebilir. C vitamini, E vitamini desteklerinin katarakt gelişimini 3 yıldan daha kısa sürede azaltabildiği tespit edilmiştir. Bunun yanında lutein ve zeaxanthin antioksidanlarının göz hasarına engel oldukları tespit edilmiştir ve A vitamini ise gece körlüğüne engel olabilmektedir.

Bağışıklık Sistemini Güçlendirir: Daha fazla meyve ve sebze tüketmek bağışıklık sistemine iyi gelmektedir. A vitamini, C vitamini ve E vitamini ile karotenoidler, bağışıklık sistemine kuvvet vermektedirler.
Karaciğer Sağlığınıza İyi Gelebilirler: Karaciğer rahatsızlıkları genellikle bu organın ciddi oksidatif stres altında kalması sonucunda ortaya çıkmaktadırlar. Bu noktada antioksidanlar devreye giriyorlar. Çünkü karaciğer fonksiyonlarını normale döndürme kabiliyetleri mevcut.
Doğurganlığı Arttırabilirler: Bu konuda sınırlı çalışmalar olsa da bir çalışmada antioksidanların sperm kalitesini ve doğurganlığı arttırdığı belirtilmektedir.
İdrar Yolu Enfeksiyonlarını İyileştirir: İdrar yolu enfeksiyonları oksidatif stres ile sonuçlanabilir ve antioksidan enzimlerin bitmelerine sebep olabilirler. Bu nedenle antioksidan desteği almak bu rahatsızlığa iyi gelebilmektedir. Polifenol adı verilen antioksidanlar idrar yolu enfeksiyonları ile savaşmaktadırlar ve bu antioksidanlar üredeki demiri bağlamakta, onun bakteri gelişimini hızlandırmasını engellemektedirler.
Böbrek Sağlığına İyi Gelir: Hayvanlar üzerindeki deneylerde antioksidanların kronik böbrek hastalıklarının gelişimini yavaşlatabildiği görülmüştür. Özellikle diyalizdeki bireyler için antioksidanlar önem kazanmaktadırlar.
Vücut Geliştirenlere Yardımcı Olabilirler: Antioksidanlar sporun etkilerini perçinlerler. Ayrıca egzersiz sonucunda ortaya çıkan oksidatif stresi ortadan kaldırırlar. Özellikle C vitamini doku tamiri için önemlidir ve ağır sporlar yapanlardaki kas hasarlarının bir an önce ortadan kaldırılmasına yardımcı olur.
Sigara İçenlere Faydalıdırlar: Sigara içenler için meyve ve sebzelerdeki antioksidanlar iyi bir koruma stratejisi yaratılmasını sağlarlar. Zira sigara içmek oksidatif stresi arttırır ve antioksidanlara daha fazla ihtiyaç duyulur.
Sivilceleri Tedavi Edebilirler: Serbest radikaller vücut boyunca gezerler ve sağlıklı hücrelerden elektron çalarlar. Bu durum cilde zarar verir ve en büyük belirtilerinden bir tanesi sivilcelerdir. Antioksidanlar bu serbest radikallere engel olurlar ve böylece sivilce tedavisinde kullanılabilirler. Ayrıca cildi toksinlerden de korurlar. C vitamini bu antioksidanlardan birisidir ve akne ile savaşır, inflamasyonları sona erdirir. E vitamini ise hücre gelişimine katkıda bulunur ve sivilce izlerinin geçmesine yardımcı olur. Çinko ve selenyum mineralleri de akne tedavisinde önemli antioksidanlar arasındadırlar.
Yaşlanmayı Geciktirirler: Yaşlanma belirtilerinin sebepleri serbest radikallerdir. Bunlar hücrelere hasar verir, inflamasyonlara sebep olur, kırışık oluşumuna katkı sağlarlar. Antioksidanlar bu serbest radikaller ile savaştıkları için yaşlanma belirtilerinin geciktirilmelerine yardımcı olurlar.
Saçı Güçlendirir: Saçlar beslenme eksikliklerinden etkilenirler ve antioksidanlar hem bu etkileri ortadan kaldırır hem de sağların daha güzel görünmelerini sağlarlar. Saçlar düzenli olarak güneşe ve kirliliğe maruz kaldıkları için kolayca yıpranırlar. Antioksidanlar ise bu etki ile savaşırlar.

Haberi Hazırlayan: Ahmet Cirik

GÜNÜN ÖNEMLİ MANŞETLERİ