Cemal Kaşıkçı cinayeti: FT editoryal kurulu başkanından 'Suudi büyüsü bozuldu' yorumu
Financial Times editoryal kurul başkanı Philip Stephens, büyük petrol kaynakları, Soğuk Savaş, İran Devrimi ve pahalı silah sistemleri almaya yönelik iştahından kaynaklanan Suudi Arabistan dokunulmazlığının artık sorgulandığını yazdı.
#resim#532048#- Getty Images
İngiltere'de yayımlanan Financial Times gazetesinin editoryal kurul başkanı, kıdemli siyaset yorumcusu ve editör yardımcısı Philip Stephens, bugünkü Küresel Politikalar köşesinde "Suudi büyüsünü bozan cinayet" başlıklı bir makale kaleme aldı.
Suudi Arabistan'ın yıllardır normal diplomatik geleneklerin çok ötesine geçen eylemlerinin dokunulmazlığa sahip olduğunu belirten Stephens, bu dokunulmazlığın nedenleri arasında büyük petrol kaynakları, Soğuk Savaş, İran devrimi ve pahalı silah sistemleri almaya yönelik iştahı olduğunu söyledi.
Stephens, Cemal Kaşıkçı'nın İstanbul'daki Suudi konsolosluğunda öldürülmesinin bu istisnacı politikanın sonunun gelmesi gerektiğine yönelik bir çağrı olduğunu yazdı.
Makale şöyle devam etti:
"ABD'nin Suudi Arabistan'la ilişkisinde küçük sorunlar yaşanmadı değil. 11 Eylül 2001'deki terör saldırılarında 19 korsanın 15'i Suudi vatandaşıydı. ABD'nin Riyad'daki diplomatik görevlileri bazen gizli yazışmalarında ABD'nin bir yandan özgürlük meşalesi imajını yaymaya çalışırken diğer yandan bir Orta Çağ otokrasisini desteklemenin çelişkisini belirtmek zorunda hissetti. Etik ve değerler asla petrol ve çıkarlarla mücadele edecek güce sahip olamadı.
"ABD bu sinizminde yalnız değildi. İngiltere de kârdan payını alabilmek için kendini alçalttı. Suudi Arabistan İngiliz savunma sanayisinin en büyük müşterisi ve ticaretin kuralları da ona göre ayarlanıyor. 2006 yılında dönemin başbakanı Tony Blair BAE Systems şirketinin Suudi kraliyet ailesine rüşvet verme girişimine dair polis soruşturmasını engelledi.
#resim#532051#- Getty Images
"Batılı devletler Kaşıkçı cinayetine dair kamuoyu ilgisi ortadan kalktıktan sonra gemiyi tekrardan azıya almak isteyecektir. Şimdi biraz gürültü çıkardıklarına bakmayın. İlk yurtdışı gezisini Suudi Arabistan'a yapan Donald Trump, Suudilerin tamamen absürt örtbas girişimine dair desteğini geri çekti. Almanya Riyad'a az miktardaki silah satışını askıya aldı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in ülkesi dışında işlettiği cinayetlere karşı tepki gösteren İngiltere ise 'konuyu incelemekle' yetiniyor.
"Bu esnada bu hükümetler Suudilerin, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın cinayetle ilgili her gün yeni bir korkunç hikaye ortaya atmasını engelleyecek kadar gerçekçi bir açıklamayla ortaya çıkmasını umuyor.
#resim#532054#- Getty Images
"Öte yandan kendisini eleştiren gazetecileri hapse atan Erdoğan'ın kendisini ifade özgürlüğünün koruyucusu gibi göstermeye çalışmasını dinlemenin tatsız bir yanı var.
"Fakat Suudi Arabistan'la artık eski günlere dönmek için çok geç. Siyasetçilerin hafızası kendilerini rahatlatacak türden bir seçiciliğe sahip olsa da kamuoyu bunu unutmakta zorlanacaktır. İstanbul'daki gelişmeler kapatmanın mümkün olmadığı bir kapıyı araladı.
"Kaşıkçı'nın kafasının kesildiği ve bedeninin parçalara ayırıldığı iddiaları hakkında en çarpıcı şeylerden biri, bunun Suudiler açısından sıradan olması. İslamcı cihatçılar tarafından çekilen şeytani kafa kesme ve çarmıha germe videoları Suudi hayatının bir parçası.
'Suudi Arabistan üzerindeki cila her zaman inceydi'
"Suudi hanedanının gücü, El Kaide ve IŞİD gibi gruplara teolojik bir harita sunan tavizsiz Vahabi mezhebinden din adamlarıyla girdiği ölümcül pazarlığa bağlı. Avrupa kıtasındaki terörist saldırılardan sorumlu olan kendi kendilerine radikalleşen İslamcıları Avrupalı istihbarat örgütlerine sorduğunuzda size verecekleri yanıtlar Suudilerin finanse ettiği camilerde verilen vaazlarla başlar.
"Suudi Arabistan'ın genç veliaht prensi Muhammed bin Selman'ın bütün bunlara son vermesi gerekiyordu. Kendisini büyük modernleştirici olarak pazarladı. Suudi kadınlara araba kullanma hakkı verildi, sinemalar açıldı, ekonomiyi çeşitlendirmek için büyük konferanslar düzenlendi. Fakat şimdi anlaşılıyor ki Kaşıkçı'yı öldürmek için İstanbul'a gönderilen istihbaratçılar doğrudan veliaht prense rapor veriyormuş.
"Suudi Arabistan'ın imajındaki cila her zaman inceydi ama Batı'da ikna olmaya hazır kişileri ikna etmeye yeterliydi. Bunlar arasında çok sayıda önemli yorumcu da yer alıyor.
"Kaşıkçı'nın ölümünden sonra Batı toplumları bir anda Muhammed bin Selman'ın, Suudi bombalarıyla Yemen'de binlerce sivilin öldürüldüğü ve sakat bıraktığı vahşi savaşını hatırladı. Vahabi köktenciliğin ihracını sınırlamaya yönelik çabaların göstermelik olup olmadığı sorgulanıyor. Trump hiçbir şeyin ABD'nin silah satışlarından daha değerli olmadığını düşünebilir. Fakat seçmenleri hesaba katması gereken Kongre üyeleri telaşla veliaht prens hakkındaki fikirlerini gözden geçiriyor.
"Batı Suudi Arabistan'dan uzaklaşacak gibi gözükmüyor. Suudi hanedanı lehine bir argüman, Riyad'da IŞİD'in kara bayrağının sallandığını hayal etmek olabilir. Kaşıkçı cinayetinin olumlu tek bir sonucu olacaksa, o da Batı'nın kendini haklı çıkaran yalanlarını ifşa etmesi oldu. Realistlerin sinizminin saklanacak bir yeri kalmadı."
