Covid-19 aşılarında fikri mülkiyetin kaldırılması Dünya Ticaret Örgütü’nde görüşüldü
Dünya çapında 437 milyondan fazla insanı etkileyen Covid-19'un şimdiki tartışması aşıların fikri mülkiyetinin kaldırılması. Dünya Ticaret Örgütü'nün genel direktörü Nijeryalı Ngozi Okonjo Iweala, Covid-19 aşılarında fikri mülkiyetten feragat edilmesini taraflarla görüştü.
Aşıların fikri mülkiyetinin kaldırılmasına ilişkin argüman Dünya Ticaret Örgütü’nün genel direktörü Nijeryalı Ngozi Okonjo Iweala başkanlığında görüşüldü.
Aşıların fikri mülkiyetinin kaldırılması yeni bir mesele değil son günlerde Hindistan’da yaşananlardan sonra daha fazla konuşulmaya başlandı. Covid-19 aşılarının fikri mülkiyetinin acil durumlarda ve tedarik kıtlığı sırasında kaldırılmasını destekleyen taraf bunun aşıların üretimini ve dağıtımını kolaylaştıracağına ve daha adil yapacağına inanıyor.
Uzun süredir tartışmanın bir parçası olan aşıların fikri mülkiyeti, özellikle gelişmiş ve gelişmemiş ülkelerde aşı dağıtımı arasındaki uçurumun açılmasıyla gündem maddesi haline geldi. Amacın ilk etapta salgınla mücadele olması gerektiğini düşünenler, aşı diplomasisi ve dağıtımına ilişkin ticari prosedürleri tartışmaya açıyor.
Bu kapsamda fikri mülkiyete ilişkin kuralların patent, telif hakları ve birtakım korumaların askıya alınması ve bu kurallardan salgının ilk yıllarında feragat edilmesi savunuluyor.
Diğer yandan bu argümana katılmayan tarafsa aşıların fikri mülkiyetinin kaldırılmasının yaşanan krize çare olamayacağını söyleyerek bunun gelecekteki aşı konusundaki gelişmelere ve üretimdeki inovasyona zarar vereceğini düşünüyor. Özellikle aşı üreticilerinin bu karardan etkileneceğini ve rekabete zarar vereceğini belirtiyor.
Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus bu tür feragatların kullanılması için pandemiden daha iyi bir zaman olmadığını ısrarla vurguluyor.
AP
