İran'la nükleer anlaşma sağlandı

İran’la Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesi ve Almanya (P5+1 ülkeleri) arasında nükleer müzakerelerde sona gelindi.

İranlı diplomat nükleer müzakerelerde anlaşmaya varıldığını açıkladı.

Reuters, İran'ın nükleer programını kısıtlaması karşılığında Tahran'a uygulanan ekonomik yaptırımların hafifletilmesini öngören anlaşmanın taraflarca kabul edildiğini belirtti.

İran ile Viyana'da nükleer müzakerelere katılan taraflar, anlaşmanın kabulu için son genel oturuma geçtiklerini duyurdu.

Avusturya’nın başkenti Viyana 16 gündür süren müzakereler için son tarih bugün olarak verilmişti. Adını açıklamayan diplomatlardan biri, “Dönüş biletlerimiz yarın (bugün) için ayarlanmış durumda.

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ise Twitter hesabından, “İran’ın müzakerelerde yürüttüğü diplomatik başarı göz ardı edilmemelidir. Bu yüzden de müzakerelerde bugün nokta konulacak” dedi. İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, Viyana’da 16 gündür süren görüşmelerde uzama olacağını düşünmediğini duyurmuştu.

Avrupa Birliği sözcüsü Catherine Ray ise İran ve Batılı ülkelerden bakanların "nihai" görüşme için TSİ 13.30'da Viyana'da buluşacağını duyurdu.

Yüz sayfalık anlaşma metni üzerinde çalışmalar devam ederken dün ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ve İranlı mevkidaşı Muhammed Cevad Zarif ikili bir görüşme gerçekleştirmişti.

SİLAH AMBARGOSU 5 YIL DAHA KALACAK

Anlaşmanın detayları konusunda Reuters'a bilgi veren diplomatlar, BM'nin İran'a uyguladığı silah ambargosunun beş yıl daha yürürlükte kalacağını, füze yaptırımlarının da sekiz yıl kaldırılmayacağını belirtti.

Batılı bir diplomat, Associated Press'e yaptığı açıklamada, anlaşma kapsamında Birleşmiş Milletler müfettişlerinin İran'da, denetim amacıyla askeri tesislere girmeleri konusunda uzlaşma sağlandığını belirtti. Diğer taraftan anlaşma kapsamında, İran'ın BM tarafından gelecek askeri tesislere giriş talebini sorgulama hakkı bulunuyor.

İLK TEPKİ İSRAİL'DEN

İran ve 6 Batılı dışişleri bakanı birkaç saat içerisinde basının karşısına geçerek anlaşmayı açıklaması beklenirken, İsrail'den tepki geldi.

Viyana'daki tarihi anlaşmayı sert sözlerle eleştiren İsrail Dışişleri Bakanı Yardımcısı Tzipi Hotovely, "Batı, İran'ın liderliğini yaptığı şer ekseni tarafından tarihi bir anlaşmayla kuşatıldı" dedi.

İsrail Dışişleri Bakan Yardımcısı Hotovely, "İsrail bu anlaşmanın hayata geçmesini engellemek için bütün güçünü harekete geçirecektir" şeklinde konuştu.

NETANYAHU: TARİHİ HATA

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu da, İran'la varılan nükleer anlaşmayı "tarihi" hata olarak nitelendirdi. İsrail Başbakanı Netanyahu, İran'ın nükleer heveslerini engellemek için mücadele edeceklerini söyledi.

İRAN: 'YENİ UFUKLAR ORTAYA ÇIKACAK'

İran'la Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi ve Almanya (P5+1 ülkeleri) arasında Viyana'da süren nükleer müzakerelerde anlaşmaya varılmasının ardından İran’dan ilk açıklamalar geldi. İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, “Bunun tarihi bir an olduğuna inanıyorum” derken, Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani de anlaşmanın “yeni ufukları ortaya çıkardığını” söyledi.

“Yeni bir umut faslına başlıyoruz” diyen ve anlaşmayı “mükemmel olmasa da kaza-kazan” bir çözüm olarak nitelendiren Zarif, şöyle konuştu: “Bunun tarihi bir an olduğuna inanıyorum. Bu hepimiz için önemli bir gelişme. Kapsamlı olmasa da olabilecek en iyi anlaşma bu. Bugün umudun sonu olabilirdi, ancak yeni bir umut faslı başlatıyoruz.”

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ise anlaşmanın ardından Twitter’dan yaptığı açıklamada, “İran anlaşması yapıcı taahhütlerin işe yaradığını gösteriyor. Bu gereksiz krizin de çözülmesiyle ortak zorluklara odaklanan yeni ufuklar ortaya çıkıyor” ifadesini kullandı. Ruhani, birazdan bir konuşma yapacağını duyurdu.

Guardian'ın haberine göre, İran'da muhafazakarlar anlaşmayı bir yenilgi olarak kabul ediyor. Gazeteye konuşan Ebu'l-Hasan Beni Sadr, anlaşmayı "Tahran'ın yenilgisi ve teslimiyet" sözleriyle niteledi.

UAEK BAŞKAN YARDIMCISI VE İRAN DIŞİŞLERİ BAKANI'NDAN ORTAK BASIN TOPLANTISI

Avrupa Birliği Yüksek Temsilcisi ve UAEK (Uluslararası Atom enerji Ajansı) Başkan Yardımcısı Federica Mogherini ve İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif, 2 haftadır süren nükleer müzakerelerin sonucunu düzenledikleri bir basın toplantısıyla dünyaya duyurdu.

Basın toplantısında ilk söz alan Mogherini oldu. "Bugün tarihi bir gün." diyerek sözlerine başlayan Mogherini, "Nihai anlaşmaya vardık. Cesaret, siyasi liderlik ve kararlılık ortak anlaşmayı mümkün kıldı. Viyana'da tüm taraflarca güven oluşturmaya bir adım atıldı. Hiç kimse bu anlaşmanın kolay olacağını düşünmüyordu. Zorlukları umutlarımızla aştık. Son 10 yılda zorlu bir müzakere süreci gerçekleştirdik. UAEK işbirliği için herkese teşekkür ederim." İfadelerini kullandı.

Planın her iki tarafın çıkarına olduğunu belirten Mogherini, "Bu sadece anlaşma değil, iyi bir anlaşmadır" dedi.

Türkiye Dışişleri Bakanlığı yazılı olarak yaptığı açıklamasında, "İran'la yapılan nükleer anlaşmanın tam olarak uygulanması bölgenin güvenliği, istikrarı ve barışı için hayatı önem taşıyor" denildi.

“İran'ın nükleer programına ilişkin sorunun çözümü için diplomasiyi tek seçenek olarak gören Türkiye, P5+1 ile İran arasında uzun zamandır devam eden müzakerelerin "kapsamlı ortak eylem planı" adı verilen bir anlaşma üzerinde mutabakatla sonuçlanmasını memnuniyetle karşılamıştır. Tarafları bu neticeyi mümkün kılan çabaları için kutluyor; varılan anlaşmanın tüm unsurları ile uygulanmasına önem atfediyor; önümüzdeki dönemde uygulamanın denetlenmesinde merkezi rol üstlenecek olan Uluslararası Atom Enerji Ajansı ve uluslararası toplum ile tam bir şeffaflık temelinde anlaşmada öngörülen işbirliğinin hayata geçirilmesini bekliyoruz. Anlaşmanın güven verici bir anlayışla kesintisiz biçimde ve tam olarak uygulanmasının bölge barış, güvenlik ve istikrarı bakımından da hayati? önem taşıdığını bu bağlamda vurgulamakta yarar görüyoruz.”

İran'la yapılan nükleer anlaşmayla ilgili bir açıklama da Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız'dan geldi. Yıldız İran'la nükleer anlaşmayı "son derece olumlu bir gelişme" olarak nitelendirdi.

Ajanslar