Dünyaca ünlü ressamlardan paha biçilmez eserler: Osmanlı Döneminde yapılmış göz alıcı tablolar
İnsanoğlunun ilk var olma süreçlerine baktığımızda ne zaman ve nasıl konuşmanın başladığını net bir şekilde bilmediğimiz gibi sanatın kökeni de aydınlatılabilmiş değil. Yaşamın devamı için sanat şart değil ama sanatsız yaşamış bir toplumda yok. Öyle ki ilk sanat eserleri duvarlara çizilmiş resimler ve yontulardan oluşmuş. Sanatı bu kadar önemli kılan ise toplumların bakış açısı olmuştur. Osmanlı Döneminde de kültür ve sanata oldukça fazla değer verişmiştir. Osmanlı'nın görkemli medeniyetini gözler önüne seren, kudretini ve ihtişamını dünyaya tanıtmasını sağlayan sanat eserlerinin birçoğu günümüzde de paha biçilemez değerde. İşte dönemin önde gelen ressamlarının ünlü tabloları…
Fatih'in Gemilerin Karadan Yürütülmesi Emri - Hasan Rıza
Osmanlı Dönemi'ne ait en ünlü tablolardan olan ve uzun yıllar İtalyan ressam Fausto Zonaro tarafından yapıldığı düşünülen Fatih'in gemilerin karadan yürütülme emrini gösteren tablo aslında Balkan Savaşlarından sonra şehit olan Hasan Rıza tarafından resmedilmiş. Fausto Zonaro tarafından ise kopyalanmış. Ressam genellikle savaş kompozisyonları ile portreler çalışmış ve Edirne'nin işgali sırasında atölyesinde şehit edilmiş. Bu ünlü eser şu an Dolmabahçe Sarayı'nda sergileniyor.
Fatih’in İstanbul'a Girişi - Hasan Rıza
Uzun yıllar Zonaro imzalı olduğu düşünülen eserlerden bir diğeri olan Fatih'in İstanbul'a giriş tablosu da aslında Hasan Rıza'ya ait. 90'lı yıllardan beri tabloların asıl ressamının Zonaro olmadığı iddiaları olmasına rağmen kesin kanıt 2000'lerde bulundu. Hasan Rıza'nın bu tabloda kendini Fatih'in yanındaki yeniçeri olarak resmettiği düşünülüyor ve eser günümüzde Dolmabahçe Sarayı'nda sergileniyor.
Zigetvar Kuşatması - Johann Peter Krafft
Avusturyalı ressam Krafft tarafından 1825 yılında yapılan eser, 1566 yılında gerçekleşen Zigetvar Kalesi kuşatmasını konu alıyor ve Macar Ulusal Galerisi'nde sergileniyor. Neoklasik yapıdaki tablo Osmanlı tarafından yapılan kuşatma sırasında hayatını kaybeden Macar lideri Zrinski'ye adanmış.
Satranç Oynayan İki Adam - Osman Hamdi Bey
Osmanlı Döneminin en ünlü ressamlarından olan Osman Hamdi Bey, aynı zamanda ilk Türk arkeolog ve Kadıköy'ün ilk belediye başkanı. Sanatçının resmettiği bu ünlü eser Osmanlı'daki çeşitli meslek ve görev gruplarını ele alarak gündelik hayatı anlatıyor. Osmanlı için büyük önemi olan ahilerin özellikle zanaat hayatını organize edişlerini, çalışkan ve yardımsever olduklarını gösteriyor. Osmanlı'yı 'aydın' olarak simgeleyen eser aynı zamanda sosyal mekanların mimari güzelliğini de vurguluyor.
Öğle Yemeği - John Frederick Lewis
Doğu ve Akdeniz manzaraları ile ünlü olan İngiliz oryantalist ressamı Frederic Lewis, bu eserinde öğle yemeği yiyen bir Osmanlı ahalisini anlatmış. Eserde medreselerin günlük hayatta önemli bir buluşma noktası olduğu ve esnafın yiyeceklerini evden sefer tası içinde getirerek sofra kurduğu bir kare ele alınmış durumda. Herkesin önüne ne konursa yediği, paylaşmayı ve şükretmeyi bildiği vurgusu yapan eser 1875 yılında yapılmış, şu an ise Londra'daki Owen Edgar Galerisi'nde sergileniyor.
III. Selim'in Bayram Töreni - Konstantin Kapıdağlı
19. yüzyılda yaşayan Rum asıllı Osmanlı ressamının fırçasından çıkan bu eser 1789 yılında yapılmış. Dönemin padişahı III. Selim, Kapıdağlı'nın kendisini ziyarete gelen sultanları resmetmesini istemiş. Kapıdağlı daha sonra III. Selim'in portresini de yapmış. Dönemin önemli tasvirlerinden olan bu ünlü eser günümüzde Topkapı Sarayı Müzesi'nde muhafaza ediliyor.
Bayram - Fausto Zonaro
Osmanlı kültürüne ilgi duyan İtalyan ressam Zonaro, İstanbul'da yaşadığı 20 yıl boyunca 300'e yakın eser yapmış ve 8 sergi açmış. Bu eserler arasında kopyaladıkları olsa da ressamın Bayram isimli eseri gibi pek çok ünlü tablosu da mevcut. Osmanlı'nın son saray ressamı olan Zonaro, bu tabloda panayır alanındaki bir tulumbacı takımını resmetmiş ve kültürümüzdeki bayramlaşma önemini vurgulamış.
Damat İbrahim Paşa'nın Takdimi - Jean-Baptiste Vanmour
İstanbul'daki Osmanlı yaşamının en önemli görsel belgeleyicilerinden olan Fransız ressam Vanmour, Osmanlı başkentinde 38 yıl kalarak dönemin klasiklerine şahitlik etmiş. Eserlerinde dönem olaylarını, kostümlerini, insanlarını ve manzaralarını betimleyen ressam; 1724 tarihinde resmettiği bu tabloda, Damat İbrahim Paşa'nın büyükelçileri III. Ahmed'e takdim edişini anlatıyor. Osmanlı'nın Lale Devri'ni gözler önüne seren bu eser, Fransa'daki Bordeaux Güzel Sanatlar Müzesi'nde sergileniyor.
Tüccarlar - Hermann David Salomon Corrodi
Aslında manzara resimleri ile ünlü olan İtalyan ressam Corrodi, eserlerinde oryantalist etkilere sık sık yer verirdi. Kıbrıs, Mısır, Suriye gibi pek çok yeri gezen ressam Tüccarlar isimli eserinde; Osmanlı'daki yaşamın sabah ezanıyla başladığını ve akşam ezanıyla sona erdiğini anlatıyor. Esnaf için çalışma saatlerinin gün ışığına göre ayarlandığını konu alan bu ünlü eser 1905 yılında resmedilmiş ve günümüzde özel bir koleksiyonun parçası olarak saklanıyor.
Varna Savaşı - Stanislaw Chlebowski
1864-1876 yıllarında saray ressamı olarak çalışan Stanislaw Chlebowski, Polonya asıllı bir ressamdı. Dönemin padişahı Sultan Abdülaziz ressamın yaratım sürecinde aktif rol oynayarak Varna Savaşı'nın resmedilmesini istemişti. 1444 yılında II. Murat'ın Polonya-Macaristan Kralı'na karşı çatıştığı Varna Savaşı'nı konu alan eser, Hristiyan kuvvetlerin bozguna uğratılışını betimliyor.
Elçi Alayı - Jean-Baptiste Vanmour
1725 yılında Fransız ressam Vanmour tarafından yapılan Elçi Alayı tablosu 4 farklı eserden oluşan bir seri ve günümüzde Pera Müzesi'nde sergileniyor. Osmanlı'nın Müslüman ve Hristiyan elçileri kabul ederken nasıl bir protokol izlediğini ayrıntılarıyla anlatıyor. Osmanlı'daki elçi kabulüne dair en önemli kaynaklardan olan bu seri, aşamalarıyla birlikte elçi alayının ağırlanmasını gözler önüne seriyor.
Kaplumbağa Terbiyecisi - Osman Hamdi Bey
Osman Hamdi'nin bir diğer ünlü eseri olan Kaplumbağa Terbiyecisi tablosunun yılı 1906 olarak kabul ediliyor fakat eserin iki farklı versiyonu bulunuyor. İlk versiyon bir sergiye yetiştirilmek üzere hazırlandığından bazı noktalarda eksikti, bu nedenle Hamdi Bey sonradan ikinci bir versiyon resmetmişti. Bu tablo hakkında pek çok iddia olduğundan önemli bir eser olarak görülüyor ve Osman Hamdi Bey'in kendini astlarını eğitmeye adamış yorgun biri olarak gösterdiği düşünülüyor.
Fatih Sultan Mehmet, ordusuyla İstanbul'u fethe giderken - Fausto Zonaro
Fausto Zonaro'nun ellerinden çıkan bir tablo. İstanbul'a büyük bir topla yaklaşan Osmanlı ordusunu resmeden sanatçının bu eseri de Dolmabahçe Sarayı koleksiyonundadır.
Sultan III. Ahmed Şahinle Avlanırken - Stanisław Chlebowski
Stanisław Chlebowski, 1873'te İstanbul'da yaptığı bu yağlı boya tablo, Poznan Ulusal Müzesi'nde sergilenmekte. Edirne dolaylarında gerçekleştirildiği biliniyor. Sanatçının, Topkapı Sarayı ve baruthanesinde geçmişten kalma çeşitli giysi ve silahlara bakarak yaptığı bu resmin adının neden “Sultan III. Ahmed Şahinle Avlanırken” olduğu bilinmiyor. Ortadaki padişah figürünün ya III. Ahmed ya da IV. Mehmed olduğu düşünülüyor.
Elçi Alayının Topkapı Sarayı'nın İkinci Avlusundan Geçişi - Vanmour
Vanmour tarafından 18. yüzyılın ilk yarısında yapılan bu tablo ise İstanbul'da Pera Müzesi'nde sergilenmekte.
Elçi Onuruna Sarayda Verilen Yemek - Vanmour
Yine aynı sanatçının, elçinin kabülünün ardından divan salonunda verilen bir ziyafeti anlatan bu tablosu da İstanbul'da Pera Müzesi'nde sergilenmekte.
