Nabucco'da anlaşmaya varıldı

Avusturya Cumhuriyeti, Bulgaristan Cumhuriyeti, Macaristan Cumhuriyeti, Romanya ve Türkiye Cumhuriyeti Arasında Nabucco Projesi Hakkında Anlaşma'nın onaylanmasına ilişkin Bakanlar Kurulu kararı bugünkü Resmi Gazete'de yayımlandı.

Buna göre, anlaşmaya taraf devletler, Nabucco Projesi'nin gerçekleştirilmesiyle ülkelerinde ve ülkeleri üzerinden doğal gazın taşınmasına yönelik tam siyasi destek sağlayacak ve gerekli önlemlerin alınmasını, desteklenmesini ve kolaylaştırılmasını taahhüt edecekler.

Taraf devletler, arz güvenliğinin sağlanması amacıyla şirketlerin, ticari şartlarda yeterli miktarda doğal gazın teminini sağlayacak araçlara sahip olmalarının her bir taraf devlet için taşıdığı önemi benimseyerek, bunun her bir vatandaşın refahı ve güvenliği için gerekli olduğunu kabul edecekler. Bu nedenle taraf devletler müşterek enerji güvenliğini sağlamak için dayanışma ruhuyla hareket etmeye kararlı olup, bu dayanışmanın enerji arz güvenliği ile ilgili zorluklara yanıt oluşturduğunu ve bu sayede özellikle Türkiye Cumhuriyeti'nin bu alandaki endişelerinin giderilmesi için çözüm getirdiğini kabul ediyorlar.

Doğal gaz arzında bir taraf devleti etkileyen ve diğer bir taraf devleti ya da üçüncü bir ülkeyi de kapsayacak herhangi bir aksama olması durumunda, taraf devletler işbu anlaşma hükümlerine uygun olarak hızlı bir çözüm arayışına girmeyi taahhüt ediyorlar.

Bundan sonra ''Nabucco Projesi'' ya da ''Proje'' olarak anılacak Nabucco Projesi, bağlı tesisleri de içerecek şekilde açıkça Doğal Gaz Boru Hattı Sistemi olarak inşa edilen ve başlangıç giriş noktalarını Avusturya Cumhuriyeti'ndeki Baumgarten'a bağlayacak ''Nabucco Boru Hattı Sistemi'' anlamına gelecek; ayrıca Nabucco Projesi ile ilgili geliştirme, değerlendirme, tasarım, satın alma, inşaat, montaj, finansman, sigortalama, mülkiyet, işletme, ticari kullanım, tamir, değiştirme, yenileme, bakım, genişletme, uzatma, koruma, terk dahil ilgili ya da bağlı tüm işlemleri içerecektir. Taraf devletlerin topraklarında yer alan Nabucco Projesi tüm uzunluğu boyunca yıllık 31 milyar metre küp nihai azami taşıma kapasitesine sahip bulunuyor.

Nabucco Projesi, işbu Anlaşma, Proje Destek Anlaşmaları ve Nabucco Uluslararası Şirketi ile Nabucco Ulusal Şirketleri arasında ya da bu şirketlerin kendi aralarında veya üçüncü taraflarla akdedilen özel hukuka tabi sözleşmelere uygun olarak inşa edilecek, mülkiyet tesisine konu olacak ve işletilecektir.

Anlaşma, tüm taraf devletlerce taraf olunan Enerji Şartı Anlaşması'ndan ve Avusturya Cumhuriyeti, Bulgaristan Cumhuriyeti, Macaristan Cumhuriyeti ve Romanya için Avrupa Birliği kurucu anlaşmalarından kaynaklanan hak ve yükümlülükleri de dahil olmak üzere, taraf devletlerin antlaşmalardan doğan hak ve yükümlülüklerini etkilemeyecektir.

Anlaşma hükümlerine tabi olarak, her bir taraf devlet, Nabucco Projesinin uygulanması için en uygun, ayrımcı olmayan düzenleyici koşulları sağlamayı taahhüt etmektedir. Her bir taraf devlet, ulusal hukuk, Avrupa Topluluğu hukuku ve uluslararası hukuk ile uyumlu olarak, Proje Faaliyetlerinin uygulanmasını mümkün kılacak makul gerekli bütün yasal tedbirleri almak için elinden gelen çabayı gösterecek. Anlaşma içerisindeki hiçbir hüküm, taraf devletleri, Nabucco Projesi'nin finanse edilmesi ya da Nabucco Projesi kapsamında finansal yükümlülükler kabul edilmesi hususunda yükümlü kılmayacak.

Taraf devletler, Nabucco Projesi'nin başlangıç giriş noktaları ile Avusturya'daki Baumgarten arasındaki kapasitesinin, Nabucco Uluslararası Şirketi tarafından kiralanan ya da kendisine tahsis edilen her türlü kapasite dahil olmak üzere, Tek Durak Ofis Taşıtıcı Erişimi'ne dayalı olarak pazarlanmasını sağlayacak.

Her bir taraf Devlet, Nabucco Uluslararası Şirketi ve ilgili Nabucco Ulusal Şirketi ile, karşılıklı olarak mutabık kalınan şart ve koşullar altında, özel sektör finansmanını ve Nabucco Projesinin gerçekleştirilmesini kolaylaştıracak bir Proje Destek Anlaşması imzalayacak.

Taraf devletler, Nabucco şirketleri (ya da onlara bağlı şirketler ya da hissedarlar) arasında, Nabucco şirketleri (ya da onlara bağlı şirketler ya da hissedarlar) ile taraf devletler arasında ve/veya Nabucco şirketleri (ya da onlara bağlı şirketler ya da hissedarlar) ile üçüncü taraflar arasında, taraf devletlerin arz güvenliği endişelerini karşılamak amacıyla yapılan ticari düzenlemelere; bu ticari düzenlemelerin ilgili ulusal mevzuat, uluslararası hukuk ve Avrupa Birliğinin üyesi olan taraf devletler bakımından, Avrupa Birliği hukuku ile uyumlu olması kaydıyla, riayet edecekler.

Taraf devletler, Nabucco şirketleri ya da Nabucco Projesi üzerine, Nabucco Projesi'nin ekonomik yapısını veya finansman şartlarını etkileyecek nitelikte, Nabucco Projesi'ne yönelik münhasır ek vergiler ya da ayrımcı vergi veya hukuki yükümlülükler ya da görünürde aynı etkiye sahip genel tedbirler koymaktan kaçınacaklar.

Taraf devletler Nabucco şirketlerinin proje faaliyetleri için gerekli lisansları almalarına izin vermek suretiyle, kendi yetki alanları içerisinde kurulmasına ve faaliyet göstermesine imkan tanıyacaklar ve hissedarların, Nabucco Uluslararası Şirketi'nin tüm hisselerine ve Nabucco Uluslararası Şirketi'nin de Nabucco Ulusal Şirketlerinin tüm hisselerine sahip olmasına imkan tanıyacaklar.

Türkiye'de kurulan Nabucco Ulusal Şirketi tarafından Nabucco Uluslararası Şirketi'ne dağıtılan temettüler, stopaj vergisinden muaf olacaktır. Nabucco Uluslararası Şirketi tarafından Türkiye'deki hissedarına dağıtılan temettüler, stopaj vergisinden muaf olacak.

Nabucco Uluslararası Şirketi'nin Nabucco Ulusal Şirketlerden elde ettiği temettüler, Avusturya'da her türlü kazanç vergisi, gelir vergisi, herhangi bir gerçek ve tüzel kişiye uygulanan vergi veya bunlar gibi benzer etkileri olan bütün vergilendirmelerden muaf olacak. Nabucco Uluslararası Şirketi tarafından Türkiye'de kurulu olan hissedarına dağıtılan temettüler, Türkiye'de her türlü kazanç vergisi, gelir vergisi, herhangi bir gerçek ve tüzel kişiye uygulanan vergi veya bunlar gibi benzer etkileri olan bütün vergilendirmeden muaf olacak.

Federal Almanya Cumhuriyeti, Avrupa Yatırım Bankası, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası ve Avrupa Komisyonu ve bunların yanı sıra Nabucco Uluslararası Şirketi, Nabucco Komitesi'ne gözlemci statüsünde katılabilecek ve Nabucco Komitesi'nin düzenli toplantılarında hazır bulunabilecek.

Anlaşma, taraf devletlerin anlaşmanın yürürlüğe girmesi için gereken hukuki işlemleri tamamladıklarının yazılı bildiriminin, diplomatik kanallar yoluyla depozitör tarafından teslim alındığı tarihten itibaren geçen ikinci ayı takip eden ilk gün yürürlüğe girecek.

Anlaşmanın yürürlüğe girmesini takip eden 30 gün içinde depozitör, bunu diğer taraf devletlere bildirecek ve ilk Nabucco Komitesi toplantısını düzenleyecek.

Anlaşma yürürlüğe girdikten 50 yıl sonra sona erecek ve taraf devletler, işbu anlaşmanın uygulanmasında İngilizce lisanını kullanacak.

Her bir taraf devlet kendi toprakları dahilinde Nabucco Uluslararası Şirketi'nin uzun vadeli olarak kapasite serbest bırakmasına izin verecek, ancak bu kapasitenin bir kısmı da kısa vadeli sözleşmeler için olacak. Her bir taraf devlet, Nabucco Uluslararası Şirketi'nin hissedarlar, bunların bağlı şirketleri veya vekilleri; ve/veya üçüncü taraflar ile kapasite sözleşmesi imzalamasına izin verecek.

Her bir taraf devlet kendi ülke toprakları dahilinde, Nabucco Uluslararası Şirketi'ne, sözleşmelerine uygun olarak kullanılmayan rezerve edilmiş kapasiteyi ikincil piyasada tekrar satmak veya devretmek isteyen taşıtıcılara Nabucco Uluslararası Şirketi tarafından izin verilmesi suretiyle kullanılmayan rezerve edilmiş kapasiteyi tekrar kullanma hakkı verecektir.

Avusturya, Bulgaristan, Macaristan, Romanya ve Türkiye Nabucco Projesi anlaşmasını 13 Temmuz 2009 tarihinde Ankara'da imzaladı.

AA