Kore Zirvesi: K. Kore basını 'tarihi' zirveyi övdü

Kuzey Kore basını, Kuzey ile Güney Kore liderleri arasında Cuma günü gerçekleşen zirveyi "tarihi" ve yeni bir dönemin başlangıcı olarak tanımladı.

Kuzey Kore lideri Kim Jong-un ile Güney Kore lideri Moon Jae-in, sınırdaki silahlardan arındırılmış bölgede gerçekleşen görüşmelerde, Kore Yarımadası'nı nükleer silahlardan arındırma kararı aldı.

Devlet televizyonu ve resmi haber ajansı KCNA, görüşmeleri ve iki liderin yarımadayı 'tamamen nükleer silahlardan arındırma' sözünü övdü.

Zirvede alınan bu karar, Pyongyang'ın nükleer ile balistik füze denemelerinin ve savaşa hazır olduğu söyleminin ardından gelmesi nedeniyle önemli.

İki lider dostça el sıkıştı ve sınırın Güney Kore tarafındaki görüşmelere başlamadan önce, sınırın Kuzey Kore tarafından da kameralara poz verdi.

Aynı zamanda Kim Jong-un, 1953'te Kore Savaşı'nın bitiminden beri Güney Kore'ye ayak basan ilk Kuzey Kore lideri oldu.

Pyongyang yıllardır 'ABD'nin saldırgan tavrına karşı' kendini savunmak için ihtiyaç duyduğunu söylediği nükleer silahlarından vazgeçmeme konusunda ısrarlıydı.

BBC'nin Güney Kore muhabiri Laura Bicker, resmi gazetede nükleer silahlardan arınmayla ilgili ufacık bir haberin bile Güney Kore yetkilileri tarafından dönüm noktası olarak değerlendirileceğini söylüyor.

Ortak deklarasyonda neler var?

İki liderin Cuma günü üzerinde uzlaştıkları kararlar arasında yarımadanın nükleer silahlardan arındırılması, iki ülke arasında barış anlaşması yapılması ve savaş nedeniyle ayrılan ailelerin birleştirilmesi yer alıyor.

İki lider, Kore Savaşı'nın resmi olarak sonlanması için ABD ve Çin ile görüşme konusunda anlaştı.

Kore Savaşı, bir ateşkes anlaşmasıyla bitirilmişti, dolayısıyla iki ülke teknik olarak halen savaşıyor.

Deklarasyonda, nükleer silahlardan arınma konusunda Kuzey Kore'ye doğrudan işaret edilmiyor, bunun yerine "nükleer silahlardan arındırılmış bir Kore Yarımadası" amaçlandığı belirtiliyor.

Ancak bazı analistler Kuzey Kore'nin bu taahhütleri tutacağı konusunda şüpheli.

İki Kore arasında daha önce varılan anlaşmalar, Kuzey Kore'nin nükleer ve balistik füze denemelerine başlaması ve Güney Kore'de muhafazakar liderlerin yönetime gelmesi üzerine rafa kalkmıştı.

Kim, iki liderin "ilişkilerin iyiye gitmesi hayallerinin suya düştüğü talihsiz geçmişinin tekrarlanmasını engellemek" konusunda anlaştıklarını söyledi.

Deklarasyonda yer alan maddeler şöyle:

İki ülke arasındaki 'düşmanca faaliyetlere' son vermek

Propaganda yayınlarına son vererek, askerden arındırılmış bölgeyi bir 'barış bölgesi'ne dönüştürmek

İki ülke arasındaki tansiyonun düşmesini takiben silahlanmayı azaltmak

ABD ile Çin'in de dahil olduğu dörtlü görüşmeler yapmak için çalışmak

Savaş nedeniyle ayrı düşmüş ailelerin birleşmesini sağlamak

Sınırın Kuzey Kore tarafında demiryollarını ve karayollarını modernize etmek

2018 Asya Oyunları da dahil olmak üzere, spor etkinliklerine birlikte katılmayı sürdürmek

Nükleer savaştan korkulurken bu noktaya nasıl gelindi?

Kuzey Kore'nin özellikle 2016 ve 2017 yılları boyunca takındığı sert tutum ve tüm uyarılara rağmen üst üste nükleer ve balistik füze denemeleri yapması nedeniyle Nisan 2018 itibariyle bu noktaya ulaşılmış olması birçok kişi için şaşırtıcı bir gelişme.

İki Kore arasındaki yakınlaşma bu yılın Ocak ayında başladı.

Kuzey Kore lideri Kim, masasında "nükleer düğme" olduğunu söylediği ve ellerindeki silahların ABD'nin tamamını kapsayacak bir menzile sahip olduğunu açıkladığı konuşmasında ılımlı bir de mesaj verdi.

Kim, Güney Kore ile "diyaloga açık" olduğunu da vurguladı.

Kim, "2018, hem Kuzey hem de Güney Kore için çok önemli bir yıl. Kuzey, kurulmasının 70'inci yılını kutlarken, Güney ise Kış Olimpiyatları'na evsahipliği yapıyor. Kuzey ile Güney arasındaki buzları eritmemiz ve böylece bu yılı ulusumuzun tarihinde özel bir yere sahip olacak şekilde anlamlı kılmamız lazım" dedi.

Bu açıklamadan bir ay sonra Kuzey Kore, Olimpiyatlar için heyet yolladı ve iki ülke sporcuları açılış törenine tek bayrak altında katıldı.

Kim, Mart ayında Güney Kore'den gelen üst düzey bir heyetle görüştü ve aynı ay içerisinde Kim'in ABD Başkanı Donald Trump ile de bir araya geleceği açıklandı. Kim, Çin'e gitti ve burada Devlet Başkanı Şi Cinping ile bir araya geldi.

Ayrıca Kuzey Kore, nükleer testleri durduğunu açıklarken, Güney Kore de sınır bölgesinden hoparlörlerle yaptığı yayınlara son verdi.

Bu hafta içinde dışişleri bakanlığına atanması onaylanan CIA Başkanı Mike Pompeo da bu görüşme trafiği için Kim'le bir araya gelen bir diğer önemli isim oldu.

Kuzey Kore neden tutum değiştirdi?

Kim'in sert tutumunu neden bir anda böylesine değiştirdiği tam olarak bilinmiyor.

Ancak son dönemde Kuzey Kore'ye uygulanan yaptırımlar ve bunun denetiminin sıkılaştırılmasının ülkede özellikle yakıt ve gıda konusunda var olan sıkıntıları daha da derinleştirdiği belirtiliyor.

Kuzey Kore'nin ana tedarikçisi Çin'in son altı ay içerisinde bu ülkeye dizel, benzin ve fuel oil göndermediği açıklandı. Kuzey Kore'ye son altı ayda yalnızca 3 ton jet yakıtı ve 55 ton da LPG gönderildi.

Uygulanan yaptırımlar sonucu Çin, Kore'den yaptığı demir cevheri, kömür ve kurşun alımlarını durdururken, mısır satışını sonlandırdı ve pirinç ihracatını da önemli ölçüde azalttı.