Gıdalar gerçekten bizim için ilaç mı?
"Eskiden kimsenin yüzüne bakmadığı çürük elmalar, bugün değerli oldu"
Diyetisyen Güneş AKSÜS / HT MAGAZİN
'İlaçlar gıdanız değil, gıdalarınız ilacınız olsun’ diyen Hipokrat’ın kulaklarını son yıllarda daha çok çınlatıyoruz. Dünyada beslenmeye bağlı hastalıklar artıyor ve biz bunları daha yakından takip edebiliyoruz. Gelişmiş ülkelerde beslenmeye bağlı metabolik hastalıkları önlemek üzerine projeler geliştiriliyor, özellikle diyabet (şeker) üzerine ve obeziteyi azaltmak üzere yeni çalışmalar yapılıyor. Hastalandıktan sonra yediğimize içtiğimize dikkat etmeye çalışan bizler, artık hasta olmayalım diye yediğimize dikkat etmeye başladık. Çok ileride değiliz bu konuda ama bilinçleniyoruz. Ne yediğin ne içtiğin, hayatını, sağlığını, yaşam kaliteni, huzurunu, başarını etkiler. Gün boyunca ne yediği bir çocuğun okul başarısını, bir kadının gücünü, bir erkeğin masa başında dikkatini etkiliyor. Peki sadece iyi beslenmeyi takip etmek ve sağlıklı beslenmeyi öğrenmek yeterli mi? Yediğimiz gıdalar ne kadar doğru? Ne kadar güvenilir?
ORGANIK GIDALAR
İlaçsız, doğal ortamlarda, çok fazla kimyasal kulanmadan, hormon kullanmadan, temiz bir ortamda belirli şartlara göre yapılan tarımdan üretilen güvenilir ürünlere artık organik deniyor. En başından beri çok kızıyorum bu işe. Yıllar önce zaten bizim her şeyimiz organikken, GDO’ya karşı açılan savaşlar, şeker değil ama şeker yerine geçen, yağ değil ama yağa benzer maddeler...
“Gerçek gıda ne demekti? Organik olanı da var mı?” diye yeni sorular da türedi. Ben evinin bahçesinde, köydeki bahçesinde sebze-meyve yetiştiren ve bunları gönül rahatlığıyla yiyen, ağaçtaki elmayı koparıp da yıkamadan yiyebilen insanları gördükten sonra, ne ara bu hale geldik diye düşünüyorüm. Eğer iyi olan organikse, kalanlar ne? Organik almadığım için zehirliyor muyum kendimi? Organik olanların fiyatlarının normalin beş katı olması neyi gösteriyor?
Siz de Hipokrat’ın dediğini yapamıyor, organik, doğal, katkısız yazan dururken, evin bahçesinde de yetiştiremediğiniz için, gidip marketten, içinde binlerce katkı maddesi olan yiyecekleri alıyorsunuz ve bu yüzden ‘hasta’ oluyorsanız, buna ayırmadığınız bütçeyi gidip eczaneye veriyorsunuz. Bugünkü düzen bunu anlatıyor. Ya parayı ver, iyi gıda seç, paranı ilaç ve hastalanelere harcama, ya da başına bunlar gelebilir. Bu durum benim hiç içime sinmiyor. Bir yandan da ihtiyaç artıyor ve daha çok üretim yapılması gerekiyor. Bu yeni seçenekler veya kullanılan yöntemlerden bazıları da daha çok üretmeye uygun ve aslında gıdaları sağlıksız hale getirmiyor ama kaçımız manavdaki elmanın ilaçlı mı değil mi olduğunu anlayabiliriz ki? Eskiden kimsenin yüzüne bakmadığı çürük elmalar, bugün değerli oldu.
ELINIZDEN GELENI YAPIN
Yapabileceğimiz şey, bildiğimiz güvendiğimiz yerlerden alışveriş yapmak. İyi ve işini düzgün yapan markaları seçmek, araştırmak, okumak. Sağlıklı besleneceğim derken takıntı yapmayın. Bilmediğiniz markaları almayın. Organik, katkısız, doğal, günlük gibi seçimler yapmaya çalışın ama bunu yaparken de uygun fiyatı seçin. Tanıdığınız, komşunuz akrabanız var ise onlardan da destek alın. Hazır gıdaları hayatınızdan tamamen çıkarmak mümkün olmayabilir, en iyisini seçmeyi öğrenin. Bazen doğal derken tehlikeli şeyler yapıyor ve hâlâ açık süt alıyor ve içiyoruz. Bebeğinizi, çocuğunuzu riske atmayın. Açık sütün içinde milyonlarca mikrop var ve bunların hepsi sütü kaynatarak ölmüyor. Lütfen kapalı kutuda ya da cam şişede süt için.
DOĞAL, BITKISEL, KATKISIZ DEMEK
Denetim olmayan yerlerde üretilen sütler, yoğurtlar veya köyden gelen yumurta diye satan kişiler var. Her önünüze gelene inanmayın. Marketten alıp, köyden getirdim diyenler de var. Etiketler bu sebeple önemli ve üzerine yazılan izinler, yapılan denetimler bizi bilgilendiriyor. Bize bir şeyler anlatmaya çalışan iyi ve kaliteli firmaları bulmak da artık hepimize düşen bir görev. Her zaman, gıda ile ilgili şikâyetlerinizi firmaya, gıda şikâyet hatlarına mutlaka iletin. Siz ne kadar ilgilenir, ne kadar iyi takip ederseniz, o kadar iyi gıda üretimine katkıda bulunursunuz.
ORGANİK DÜNYANIN ÖDÜLLERİ
16 Ekim Dünya Gıda Günü’ydü ve bununla ilgili gelen bir haberi sizinle paylaşmak istedim. Uluslararası Organik Tarım Hareketleri Federasyonu’nun (IFOAM) 18. Dünya Organik Kongresi’nde düzenlenen resepsiyonda, Organik Dünya’nın ödülleri sahiplerini buldu. Gıda güvenliğinden sürdürülebilir tarıma dünyanın dört bir yanından bilim insanları, araştırmacılar, uygulayıcılar, eğitmenler, üreticiler ve ilgili kurum temsilcilerini bir araya getiren kongrede, Güney Kore Kırsal Kalkınma ve Yönetim Birimi’nin iki kategoride verdiği, OFIA Organik Tarım İnovasyon Ödüllerini, Büyük Ödül dalında Bio Suisse, Bilimsel Kategoride’de Kenya’dan Stephan Ng’arg’a Wainain aldı.
