Şile bezi endüstrisi yeniden hayata dönüyor

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülen 2020 Yılı Sosyal Gelişmeyi Destekleme Programı (SOGEP) kapsamında İstanbul Kalkınma Ajansı (İSTKA) koordinasyonunda Şile Belediyesi tarafından geliştirilen "Şile Bezi Kırsal Kadın Kooperatifi" projesi başarılı bulundu.

2,3 milyon TL tutarında hibe desteği almaya hak kazanan proje, İSTKA koordinasyonunda Şile Belediyesi tarafından Yeditepe Üniversitesi, FMV Işık Üniversitesi ve Şile Halk Eğitimi Merkezi ortaklığıyla yürütülecek.

İSTKA'dan alınan bilgiye göre, proje kapsamında İstanbul'un ilk ve tek coğrafi işaretli ürünü olan Şile bezinin üretim kapasitesinin artırılması, ekonomik faaliyetlerin kısıtlı olduğu bölgelerdeki kadınların istihdam edilmesi ve bölgenin kırsal kalkınmasında önemli rol oynaması hedefleniyor.

KOOPERATİF VE ATÖLYELERİ KURULACAK

Proje kapsamında ilk olarak kooperatif ve üretim atölyeleri kurulacak, kadınlara eğitim verilecek ve üretim faaliyetlerine katılmaları sağlanarak ekonomik kazanç elde etmelerine imkan tanınacak. Ayrıca, bu süreçte Şile bezinin kültürel değerinin korunmasına yönelik de Şile bezi coğrafi işareti ışığında sertifikasyon çalışmaları yürütülecek.

Proje ile bölgenin kırsal kalkınması bakımından önem arz eden Şile bezinin 2 temel probleminin çözülmesi hedefleniyor. Şile bezinin üretim kapasitesini artırmak için gerekli fiziki ve teknik altyapının kurulması ve yeterli insan kaynağının yetiştirilmesi sağlanacak.

ŞİLE BEZİNİN KORUNMASI İÇİN SERTİFİKASYON SİSTEMİNİN KURULMASI

Proje kapsamında ilçe merkezinde bulunan eski cezaevi binası ve kadınların yoğun olarak yaşadığı ve ekonomik faaliyetlerin kısıtlı olduğu 3 köyde (Karamandere, Sofular, Ovacık,) atıl halde bulunan 3 binada toplam 4 atölye (bir merkez binada, 3 tane köylerde) kurulacak. Bu sayede kadınlar, günlük yaşamlarını olumsuz etkilemeden ve yer değiştirmeden ekonomik faaliyetlere katılabilecek.

Proje kapsamında Şile bezi üreten kadınların üye olacağı ve sürdürülebilir gelir elde edebileceği bir kooperatif kurulacak. Bu sayede tek başına üretim, pazar oluşturma, tanıtım gibi faaliyetleri gerçekleştiremeyecek olan kadınlar, güç birliği yaparak proje ortakları kurumların kurumsal kapasitesinin çatısı altında gelir elde edeceği faaliyetlerde bulunacak.

Üretici kadınlara MYK tarafından onaylanan 256 saatlik Şile bezi dokuma eğitimi verilecek. Bu sayede kadınlar, İŞKUR eğitimleri boyunca sunulan olanaklardan faydalanabilecek.

Bu eğitimlerin yanı sıra kadınların finansal okuryazarlık ve uzun dönem istihdam becerilerini geliştirmek üzere düzenli olarak eğitimler, atölye çalışmaları, seminerler ve mentorluk çalışmaları yürütülecek.

Kurulacak kooperatif ve atölyeler, Şile kırsalındaki kadınların ekonomik koşullarında önemli rol oynayacak, iş gücüne katılım oranına olumlu bir etki yapacak. Proje sonrası dönemde de kooperatifin eğitim fonundan bu tarz faaliyetlerin devamlılığı sağlanacak.

TEST VE ANALİZ MERKEZİ KURULACAK

Verilen bilgiye göre, "Şile bezi" adı altında satılan fabrikasyon ürünler, Şile bezinin marka değerine zarar veriyor. Üretimin artmasına paralel olarak kurulacak olan test ve analiz merkezi ile piyasada "Şile bezi" adı altında satılan, coğrafi işarete uygun olmayan sahte bezlere ilgi de azalacak ve Şile bezi, kültürel değer olarak da korunmuş olacak. Kurulacak olan test birimi ile farklı firmaların Şile bezi satabilmesi için merkez tarafından teste tabi tutulması sağlanacak.

Geleneksel üretim yöntemlerine uymayan firmalara coğrafi işaretli ürün sayesinde yaptırım uygulanabilecek. Aynı şekilde merkezde üretilen ürünler de bu teste tabi tutulduktan sonra satılacak ve kalite standardizasyonu yakalanmış olacak.

Merkezde kurulacak olan kalite kontrol ve tescil birimi ile birlikte coğrafi işaret belgesine uygun sertifikasyon sistemi kurulacak. İlçede ve ülke genelinde Şile bezi üreten ve satan işletmelerin tamamı bu birimde ürünlerini test ettirebilecek, ürünleri uygun olanlara ise sertifikasyon uygulanacak.

ŞİLE HALKI, TÜKETİCİLER, MODA TASARIMCILARI VE TEKSTİL FİRMALARI FAYDALANACAK

Kırsalda yaşayan kadınların ekonomiye katılımı, başta hanehalkı gelirlerini artıracak ve bu kişilerin ekonomik koşulları Şile halkına doğrudan yansıyacak. Aynı zamanda kurulacak olan kooperatifin gelişimi çarpan etkisi yaratacak, Şile halkının refahının artmasına katkı sağlayacak.

Proje ile uzun vadede sahte, fabrikasyon ve Şile bezi sanarak aldıkları ürünlerden kurtulacak olan tüketiciler, geleneksel üretim yöntemlerine göre Şileli kadınlar tarafından üretilecek olan bezlere sahip olacak.

Moda tasarımcıları da Şile bezine yönelik tasarladıkları ürün ve kreasyonları ürettirebilecekleri bir kooperatife kavuşacak.

Geçmişte dünyaca ünlü pek çok firmanın zaman zaman "Şile bezi" adı altında kreasyonlar yarattığı biliniyor. Proje ile günümüzde yaşanan arz yetersizliğinin önüne geçilmesi planlanıyor.

"ŞİLE'DE DAHA ÖNCE YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR SÜRDÜRÜLEBİLİR HALE GELMİŞ OLACAK"

İSTKA Genel Sekreteri Erkam Tüzgen, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülen SOGEP'in, dezavantajlı kesimlerin ekonomik ve sosyal hayata daha aktif olarak katılımlarını sağlamak, istihdam edilebilirliğin artırılması, sosyal girişimcilik ve yenilikçilik ile ilgili rekabetçi projeler geliştirmeye yönelik uygulanan sosyal kalkınma için çok önemli bir program olduğunu vurguladı.

Şile'de 2010 yılında Sosyal İçerme ve Toplumsal Bütünleşme Küçük Ölçekli Altyapı Mali Destek Programı kapsamında Şile Kadın Toplum Merkezi projesini hayata geçirdiklerini hatırlatan Tüzgen, şöyle dedi:

"Şile El Sanatları Merkezi ile Şile bezi dokuma atölyesi kurulmuş ve Şileli kadınlara dokuma kursları verilmeye başlanmıştı. Gelen talepler doğrultusunda Şile Halk Eğitim Merkezi'nde de dokuma kursu açılmıştı. Şile'de daha önce yürütülen bu çalışmalar Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın desteğiyle Şile Bezi Kırsal Kadın Kooperatifi projesi ile sürdürülebilir hale gelmiş olacak. O bölgedeki bilgi birikimi ve insan kaynağını doğru bir şekilde yönlendirmiş, Şile'de bu alandaki potansiyeli ortaya çıkararak sosyal kalkınmasına katkı sunmuş olacağız."

Tüzgen, proje faaliyetlerinin 18 ayda tamamlanmasının planlandığını bildirdi.

"ŞİLE BEZİNİN YARATICI ENDÜTRİ ÜRÜNÜ HALİNE GETİRMEK İSTİYORU"

Şile Belediye Başkanı İlhan Ocaklı da şunları kaydetti:

"Şile bezi, İstanbul'un tek coğrafi işaretli ürünüdür. Tüm bunlardan yola çıkarak bir ilçenin hafızasında, kültüründe bu denli yer kaplayan, özel ve benzersiz bu ürünün öncelikle gelecek kuşaklara bir miras olarak aktarılmasını sağlamayı, sonra da yöremizdeki kadınlarımıza bir nebze olsun ekonomik kazanım sağlayabilmeyi amaçlıyoruz. Uzun zamandır planladığımız bu projeyi, bugün İSTKA marifetiyle hayata geçiriyoruz. 1970'li yıllarda ülkemizin en büyük ihracat kalemi olan Şile bezini, geleneksel yöntemlerine sadık kalarak ülkemizin önemli değerlerinden dokuma sanatçımız Fırat Neziroğlu'nun dokunuşlarıyla bir yaratıcı endüstri ürünü haline getirmek istiyoruz."

Proje kapsamında köylerde dokuma tezgahlarının sesini yeniden duyuracaklarını aktaran Ocaklı, kadınların bu el emeği, göz nuru ürünlerden geçimini sağlarken, dünya mirasına da katkıda bulunacağını söyledi.