Sinsice ilerliyor, erken teşhisi zorlaşıyor! Bu durum Pankreas kanserinin belirtisi, mutlaka tetkikleri yaptırın!
Giderek yaygınlaşan kanser türlerinden en tehlikeli ve sinsice ilerleyeni pankreastır. Teşhisi oldukça zor olan pankreas kanserinin ilk belirtilerini tespit etmek neredeyse imkansız gibidir. Pankreas bölgesinde tespit edilen kötü huylu kitleler pankreas kanseri olarak tanımlanır. Hastalığın teşhisi ile birlikte tedavisinin başlaması hastanın hayatta kalması için oldukça önemli. Hiçbir belirti vermeden sinsice ilerleyen pankreas kanseri ileri evrelerde karın ağrısı, bulantı, hazımsızlık ve bel ağrısı gibi, farklı hastalıkların da ortak belirtisi olan şikayetlerle kendini gösterir. Bu durumda ise mutlaka gerekli tetiklerin yapılması şart.
Son yıllarda giderek yaygınlaşan pankreas kanseri, günümüzde en çok ölüme neden olan 4. kanser türü olarak dikkat çekiyor. Oldukça tehlikeli olan bu kanser türünün 2030 yılında 2. sıraya çıkması bekleniyor. Günümüzde sağlıksız yaşam alışkanlıkları, hareketsizlik, sigara ve alkol kullanımı gibi etkenlerle pankreastaki sağlıklı hücreler kontrolden çıkıp hızla çoğalarak pankreas kanserine yol açıyor. Genellikle ileri yaşlarda görülen pankreas kanseri bu zararlı alışkanlıkların ve obezitenin artmasından dolayı gençlerde de görülmeye başladı.
PANKREAS NEDİR?
Karnın arka bölgesinde bulunan ve 15 cm’ye yakın bir uzunluğu olan pankreas, onikiparmak bağırsağı, mide ve kalın bağırsak ile komşudur. Pankreasın vücutta çok önemli görevleri bulunur. Tükettiğimiz gıdaların sindirimini ve bu sindirilen gıdalardaki glukozun kanda faydalı seviyelerde bulunmasını sağlar. Pankreasta meydana gelen küçük çaplı hasarlar dahi hayati sonuçlara yol açabilir.
PANKREAS KANSERİ NEDİR?
Pankreas, midenin altında ve arkasında yer alan bir iç salgı bezidir. Pankreasın, yağ, şeker ve protein sindiriminde rol alan enzimleri salgılayan ve pankreas kanalı vasıtasıyla onikiparmak bağırsağına geçen ve “eksokrin” olarak adlandırılan dış salgısı, kanda şeker düzeyini sağlayan başta insülin ve glukagon gibi hormonların salgılandığı “endokrin” dediğimiz iç salgısı olmak üzere iki tür salgısı mevcuttur.
Pankreas kanseri, bu salgıların yapıldığı ve nakledildiği hücrelerden gelişir. Kanser ölümleri içerisinde dördüncü sırada gelen pankreas kanseri; sindirim sistemi kanserleri içerisinde kolon kanserinden sonra ikinci sırada yer alır. Kötü bir seyir izler. Eksokrin pankreas kanserlerinin yüzde 95’ini teşkil eder.
Pankreas bölgesinde tespit edilen kötü huylu kitleler pankreas kanseri olarak tanımlanır. Pankreasta meydana gelen kanser ilk olarak baş bölgesinde kendini göstermektedir. Pankreas kanseri de kendi içerisinde farklı türlere ayrılır. En çok görülen pankreas kanseri türü adenokanserdir. Bu kanser türü pankreas kanser türleri arasında en hızlı yayılan ve diğer organlara da sıçrayan tek kanser türüdür.
PANKREAS KANSERİN NEDEN OLUR?
Genel olarak 60 yaş ve üzerinde görülen bir kanser türü olan pankreas kanseri hem kadınlarda hem de erkeklerde görülür. Sebebi tam olarak bilinmese de pankreas kanserine obezite ve şişman kişilerde daha sık rastlanılır. Bunun yanı sıra ailede pankreas kanserinin olması da genetik nedenler arasında gösterilir. Pankreas kanseri öyküsüne bakıldığında sigara içenlerin de bu hasatlığa yakalanma riski daha fazladır.
Risk faktörleri arasında genetik yatkınlık, obezite, diyabet ve sigara kullanılması gibi durumların gösterildiği pankreas kanseri, sinsice ilerleyerek hayati tehlike yaratabiliyor. Pankreas kanseri; karın ağrısı, iştahsızlık, kilo kaybı, idrar renginde koyulaşma, ishal ve yağlı dışkılama gibi belirtilerle ortaya çıkabiliyor. Her kanserde olduğu gibi pankreas kanserinde de erken tanı ve tedavi oldukça önem taşıyor. Pankreas kanseri cerrahisinin gelişmiş merkezlerde ve deneyimli cerrahlar tarafından yapılması gerekiyor.
PANKREAS KANSERİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?
- Karın ağrısı
- İştahsızlık
- Kilo kaybı
- Sarılık
- İdrar renginde koyulaşma
- Sırt ağrısı
- Bulantı
- Kusma
- İshal
- İştah kaybı yaşanır ve buna bağlı olarak kişi hızlı kilo kaybeder.
- Karın bölgesinde yoğun ağrılar gerçekleşir.
- Mide bulantısı ve kusma şikayetleri artar.
- Kişiler kendini her daim yorgun ve halsiz hisseder.
- Karın bölgesinde şişlik hissedilir.
- Sırt bölgesine kadar ilerleyen ağrılar meydana gelir.
- Deride ve gözaltlarında sararmalar meydana gelir.
- İdrar renginde koyulaşma meydana gelir.
- Dışkı sırasında saydam ve yapışkan sıvı görülür.
- Yağlı dışkılama pankreas kanserinin belirtilerindendir.
- Bu şikâyetlerle gelen bir hastada yapılan muayenede,
- Gözlerde ve ciltte sarılık
- Karaciğerde büyüme
- Karın sağ üst bölgede ele kitle gelmesi
- Safra kesesinin şişmesi tespit edilebilir.
PANKREAS KANSERİNİN RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?
Genetik faktörler
- Yaş
- Obezite
- Sigara içilmesi
- Şeker hastalığı varlığı
- Alkol
- Hayvansal yağlı gıdaların fazla tüketilmesi pankreas kanserinin risk faktörlerini oluşturmaktadır.
- Mesleki olarak petrol ürünlerine ve kimyasal maddelere maruz kalan insanlarda pankreas kanserinin görülme riski yüksektir. Ayrıca kişide, uzun süren kronik pankreatitin (pankreas iltihabı) varlığı ve bu durumun tedavi edilmemesi de hastalığa yakalanma riskini artırır.
PANKREAS KANSERİ EVRELERİ
Pankreas kanseri diğer kanserlere göre farlılık gösterir ve 5 evreden meydana gelir.
İlk evre kanserin henüz yayılmadığı ve üst kanalda görüldüğü evredir. Bu evrede kanserin tanısı konulamaz.
İkinci evrede ile lokal olarak kanserin büyüdüğü saptanır. Diğer organlara sıçrama gerçekleşmemiştir.
Üçüncü evrede ise kanserli tümörler diğer organlara da sıçramaya başlamasa da bölgesel olarak pankreas içerisinde yayılma gösterir.
Dördüncü bölgede de bölgesel yayılmalar devam eder.
Beşinci evre ise pankreas kanserinin son evresidir. Bu evrede metastaz da gerçekleşir. Pankreas kanseri artık mide, karaciğer, akciğer ve bağırsaklara sıçramıştır. Bu kanser bazı kişilerde beyin gibi en uzaktaki organlara da sıçramış olabilir. Yayılma hızı çok hızlı gerçekleştiği için tedaviye hızlı bir şekilde başlanmalıdır.
PANKREAS KANSERİ NASIL YAYILIR?
Direkt komşuluk yoluyla etrafında bulunan dokulara yayılım,
Lenfatik sistem yoluyla lenf kanallarına ve lenf bezlerine yayılım,
Kan yoluyla kanser hücrelerinin damar içine geçip buradan kan yoluyla vücudun diğer bölgelerine sıçraması şeklinde olur.
PANKREAS KANSERİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Pankreas kanserinin meydana gelmesi ile birlikte nasıl geçeceği kişilerin merak ettiği konular arasında yer alır. Bu kapsamda pankreas kanseri tedavisi için teşhis ve tanı çok önemlidir. Kanserin tedavi tespit edilen tanıya göre uygulanır. Uygulanan tedavi yöntemlerinden biri ameliyattır. Ameliyat ile tümörün tamamı çıkarılabilir. Whipple yöntemi ise baş kısmında bulunan tümörü almak için kullanılır. Uzak pankreatektomi yöntemi ise pankreas gövdesi ile birlikte dalak ve pankreas kuyruğunun bir kısmını alınmasıdır. Total pankreatektomi yöntemi ise dalak ve pankreasın tamamının alınmasıdır.
Günümüzde sebze ve meyveden yoksun kırmızı et ağırlıklı, aşırı yağlı beslenme, sigara ve alkol kullanımı, hareketsizlik ve obezitenin pankreas kanserini tetikliyor. Bu nedenle aşırı kiloların sağlıklı şekilde verilerek ideal kiloya ulaşılması, düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme ve lifli gıdalar tüketmek, Batı tipi beslenme yerine Akdeniz diyeti uygulanması, sigara ve alkolden uzak durulması çok önemli.
