1 yıl geçti, acı dün gibi taze
6 Şubat'ın üzerinden tam bir yıl geçti. Acılar daha çok taze. Yıkılan şehirler, yok olan aileler... Bu felaketin tarifi yok. 1. Yılda Gaziantep ve Hatay'da ne oldu? Esra Toptaş yazdı...
6 Şubat felaketinin üzerinden tam bir yıl geçti… Acı dün gibi taze… Yıkılan sokaklar, mahalleler… Yitirdiğimiz on binlerce can… Annesiz kalan çocuklar, çocuksuz kalan anneler, babalar… Yok olan aileler… Yaşadığımız trajedinin boyutlarını anlatacak, tarif edecek kelime yok ve bu acının dinmesinin de imkanı yok.
1. Yıla girerken, geçtiğimiz birkaç günde deprem bölgesinde en çok hasar gören, en büyük kayıplar verdiğimiz bölgelerdeydim. Gaziantep Nurdağı, Islahiye ve Hatay’da… İlk durağım binlerce binanın yerle bir olduğu Nurdağı ve Islahiye’ydi.
Fotoğraf: AA
Her iki ilçede de enkazın büyük bölümü kaldırılmış. Bir yıl önce sıra sıra binaların olduğu, şimdiyse kaldırılan enkazdan kalan taşlardan, moloz parçalarından başka hiçbir şeyin olmadığı yerlerden geçerken gözünüzün alabildiği her yer konteyner. Konteyner kentte yaşamsa hiç kolay değil. Konteyner kente girdiğinizde hemen çocuklar sarıyor etrafınızı. Soru soruyor, oyun oynamak istiyorlar. Tabii en büyük istekleri evlerinin olması, eski düzenlerine, güzel günlerine kavuşmak.
Kalıcı konutlar inşa ediliyor, daha önce sosyal konut olarak belirlenmiş yerlere. Depremin hemen ardından başlayan inşa süreci sürüyor. Bir bölümü ise tamamlanmış durumda. Tamamlanan kalıcı konutların teslimi, hafta sonunda gerçekleştirildi. İnşaatlar bittikçe de depremzedeler evlerine geçmeye devam edecek. Ama bu sürecin tamamlanması zaman alacak tabi.
Hayatın normale dönmesi için esnafın da işinin başına geçmesi gerekiyor. Ticareti canlandırmak için Nurdağı’nda esnafa tek katlı dükkanlardan oluşan çarşı yapılmış. 3 yıl kira yok. Nurdağı da Islahiye de yeniden ayağa kaldırılmaya çalışılıyor ama daha kat edilecek çok yol var. İki ilçe de nerdeyse tamamen yok olmuş ve şehirleri yeniden kurmak hiç kolay değil.
Fotoğraf: İHA
BURASI HATAY MI!
Ve Hatay’dayım… Nurdağı ve Islahiye’nin ardından depremin yerle bir ettiği Hatay’da… Binlerce konteynerin içinden geçerken sanki başka bir coğrafyada sanki daha önce hiç gitmediğim bir yerdeymişim gibi. Tabelalar şehir merkezini gösteriyor ama ortada ne şehir kalmış ne merkez… Çok sevdiğim, yıllar içinde onlarca kez gittiğim, belki de bir Hataylı kadar dükkan dükkan bildiğim ama şimdi tanıyamadığım Hatay’dayım… Nerde her ziyaretimde mutlaka kaldığım tarihi butik otel, nerde o meşhur künefeci, nerde eşsiz lezzetleri tattığım lokanta… Hiçbiri yok… Burası neresi? Hatay olamaz… Antakya olamaz… Dümdüz olmuş bir şehir, artık sadece hatıralarda kalmış bir şehir.
Yüzyıllarca sayısız medeniyete ev sahipliği yapmış kadim miras Antakya… Öyle bir yok oluş ki Hatay Valisi Mustafa Masatlı’nın verdiği bilgiye göre yüzde 85’i yıkılmış. Hiçbir şey kalmamış. Yok olmuş bir şehri bir yandan ayağa kaldırma çabaları sürüyor, diğer yandan da depremzedelerin yaşam mücadelesi… İhtiyaçlar çok, ihtiyaçlar sonsuz. Zaman alacak ama toparlanacak, şehir ayağa kalkacak fakat yitirdiğimiz canlar geri gelmeyecek. Yüzlerdeki o acı, o hüzün geçmeyecek. Yitirdiğimiz binlerce Hataylının ardından Hatay asla eskisi gibi olmayacak.
Fotoğraf: İHA
YÜZDE 85’İ YIKILMIŞ
Yeni bir Hatay kuruluyor şimdi. Depreme dirençli olmalı ki bir daha aynı acıları yaşamayalım. Nasıl dirençli bir şehir kuracağız? Kuruyoruz? Bu sorularımı Hatay Valisi Mustafa Masatlı’ya sordum. Özellikle de Antakya’yı… Böylesine özel, böylesine tarihi bir yerleşim bölgesini nereye, nasıl kuruyoruz? Sıvılaşmanın en yüksek olduğu Antakya’da zemin etüdleri yapıldı mı? Vali Masatlı, yeni inşa edilen konutlarda zemin etüdünün yapıldığını, radye temel atıldığını, deprem yönetmeliğine harfiyen uyulduğunu ve denetimlerin de yapıldığını anlattı. Umalım ki böyle olsun, umalım ki ders alınsın, umalım ki kağıt üstünde yazılı deprem yönetmeliği sahada da uygulansın, toplu mezarlara dönen Rönesans rezidanslar, Ebrar Siteleri, Isıas oteller olmasın…
