441 yıllık Şemsi Paşa'ya portatif yol
4 yıl önce, Mimar Sinan'ın muhteşem eseri Şemsi Paşa Camii'nin önüne, deniz üstüne kazıklı yol yapılmaya başlanmış, bu çalışma tarihi camiyi çatlatmıştı. Dönemin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, tepkiler üzerine projeyi iptal etmişti. Şimdi, Şemsi Paşa Camii'nin önünde yeniden yürüme yolu çalışması başladı. Bu kez kazık yok, portatif yol yapılacak. Habertürk yazarı Esra Boğazlıyan, projenin detaylarını İBB'ye sordu…
Yolu Üsküdar’a düşenler görmüştür. Şu günlerde Şemsi Paşa Camii’nin önünde bir çalışma var; Deniz üstüne yürüme yolu yapılıyor. Mimar Sinan’ın muhteşem eseri Şemsi Paşa Camii, yalı özelliğiyle de en nadide yapılar arasındadır. Şimdi, caminin önüne, deniz üstüne yapılan bu yürüme yolu da doğal olarak merak uyandırıyor, caminin yalı özelliği ortadan mı kalkıyor sorusunu getiriyor akla.
Aslında Şemsi Paşa Camii’nin hemen önünde, deniz üstünde başlayan bu yürüme yolu projesi yeni değil. Hatırlarsanız 2015’te caminin önüne kazıklı yol yapılmasına karar verilmiş ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi çalışma başlatmıştı. Ancak denize çakılan kazıklar yüzünden 1580’de Mimar Sinan tarafından yapılan camide derin çatlaklar meydana gelmişti. O dönem çok tartışılan ve eleştirilen proje, kamuoyu tepkisi üzerine dönemin İBB Başkanı Kadir Topbaş tarafından iptal edilmişti.
O dönem, bu projeyi ben de çok eleştirmiş, günlerce Habertürk Gazetesi’nin manşetine taşımıştım. Şimdi, Şemsi Paşa’dan gelen fotoğrafları görünce ‘Yine ne oluyor?’ diye İBB’yi aradım. İstanbul Büyükşehir Belediyesi, yaptığı açıklamada Şemsi Paşa Camii’nin önüne yürüme yolu yapıldığını ancak bu yolun sökülüp takılan bir sistemle yapıldığını ve caminin yalı özelliğinin korunacağını belirtti. İBB, 441 yıllık caminin önündeki projeyle ilgili aynen şunları söyledi:
‘YALI ÖZELLİĞİ KORUNACAK’
“İBB, Üsküdar Şemsi Paşa Camii'nin denizle ilişkisini koparan, 2015 tarihli projeyi iptal etti.
Bunun yerine, caminin 'yalı cami' özelliğini sürdürebilmesi amacıyla deniz yönünde, sökülüp takılabilen çelik konsol sistemi uygulaması başlatıldı. İstanbul'un yalı camilerinden olan tarihi Şemsi Paşa Camii'nin deniz tarafında, 2015 yılındaki İBB yönetimi tarafından dolgu yapılması kararlaştırılmış, kurul onayı ile 2016 yılında çalışmalara başlanmıştı. Yine o dönem, uygulama sırasında denize çakılan kazıklar nedeniyle, tarihi caminin beden duvarlarında çatlaklar oluşmuş, yapı hasar görmüştü.
Proje, deniz yönündeki dolgu ve camide meydana gelen hasarlar nedeniyle oluşan kamuoyu tepkisi üzerine durdurulmuştu. Ardından meydanın, şantiye görünümünden kurtulması amacıyla, revize projeler hazırlanmış ve 20 metrelik deniz dolgusu, 10 metreye düşürülmüştü. Bu proje de 8 Ocak 2020 tarihinde koruma kurulu tarafından onaylanmıştı. Ancak yeni İBB yönetimi, bu projeyi, denize dolgu yapılması ve tarihi caminin denizle ilişkisini bozması nedeniyle devam ettirmedi. İBB bu projenin yerine, deniz dolgusu yapılmadan, yayaların deniz yönünden geçişlerini emniyetli şekilde sağlayacakları, aynı zamanda caminin yalı özelliğini sürdürecek çelik konsol sistemi uygulamasını başlattı.
KAZIK SİSTEMİ YOK
Deniz yönünde sökülüp takılabilen, istenildiği zaman yapıdan uzaklaştırılabilen çelik yapı sayesinde, tarihi caminin başlangıçta 10 metre olan dolgusu yapılmamış, sadece 2.5 metrelik ahşap yüzeye sahip, güvenli yaya geçişini sağlayacak bir uygulama amaçlanıyor. Bu uygulama sayesinde, tarihi dokuya, ağır ve sert zemin uygulaması yapılmayarak doku bütünlüğü de sağlanıyor. Ayrıca, denizin dolgulanması için kazık sistemi yapılmayarak, tarihi caminin daha önce yaşadığı gibi sarsıntılarla çatlaması ve geri dönüşü olmayacak hasarlar da engellendi.”
