Alüvyal toprak nedir, özellikleri neler?
Yalnızca insanların değil tüm canlıların üzerinde yaşamakta olduğu ve tıpkı üzerinde yaşayan canlılar gibi canlı olan topraklar; fiziksel, organik ve mekanik yollarla kayaçların çözülmesi sonucu oluşmaktadırlar. İçinde bulunan milyonlarca organizma ile tıpkı canlılar gibi nefes alıp veren topraklar, birtakım değişkenlere bağlı olarak farklı türlere de ayrılmaktadırlar. Bu türlere mensup toprak çeşitlerinden bir tanesi olan alüvyal toprak nedir? Alüvyal toprak nerede görülür? Ayrıntılar içeriğimizin devamında…
Yeryüzünde bulunan yüksek yerlerin aşınması ve bu aşınma sonucu ortaya çıkan malzemelerin farkı yerlere taşınması sonucu oluşan alüvyal topraklar, birçok toprak çeşidinden farklı olarak her türlü iklimde görülebilmektedir. Peki, alüvyal toprak özellikleri nelerdir? Alüvyal toprak dünyada ve Türkiye’de nerede görülür? İşte, tüm detaylar…
Alüvyal Toprak Nedir?
Alüvyal toprak nedir sorusunu cevaplamadan önce, kısaca farklı toprak türlerinden bahsetmek yerinde olacaktır. Yer kabuğunun en üst kısmında yer alan topraklar; iklim şartları, bitki örtüleri, kayaç yapıları ve çevresel faktörlere bağlı olarak zonal, azonal ve introzonal topraklar olarak 3 ayrı türe ayrılmaktadırlar. Her biri farklı karakteristik özellik taşıyan bu toprak türleri de kendi içinde farklı toprak çeşitlerini barındırırlar.
Alüvyal topraklar; dış kuvvetlere bağlı olarak aşınan malzemelerin bir yerden başka bir yere taşınması sonucu oluşan azonal topraklar arasında yer almaktadır. Çoğu zaman akarsular tarafından taşınan kil, ince kum malzemelerin birikmesi ile oluşan bu topraklar, iklim koşullarından bağımsız olarak oluşmaları ile de dikkat çekmektedir.
Akarsular tarafından taşınan ve taşındığı yerde alüvyal toprakları meydana getiren tüm malzemelere alüvyon adı verilmektedir. Taşınan bu malzemeler çoğunlukla deltalarda, akarsu boylarında yer alan ovalarda ve alüvyal toprakları oluştururlar. Suyun akış hızının azalması neticesinde biriken bu alüvyal topraklar, besin açısından oldukça zengin bir yapıya sahip oldukları için de tarımsam faaliyet bakımından verimli araziler olarak dikkat çekerler.
Alüvyal Toprak Özellikleri
Alüvyal Topraklar Dünyada Nerede Görülür?
Azonal topraklar ailesinin bir üyesi olan ve akarsular tarafından tanışan çakıl ve kum gibi malzemelerin birikmesiyle oluşan alüvyal topraklar; iklime ve bitki örtüsüne bağlı olarak oluşan topraklar olmadığı için dünyanın her yerinde yer alan deltalarda ve derin vadi tabanlarında gözlemlenebilmektedir.
Alüvyal topraklar Türkiye’de Nerede Görülür?
Türkiye’nin en verimli tarımsal arazilerini oluşturan alüvyal topraklar; Kuzey Anadolu fay hattı üzerinde yer alan birçok çöküntü ovasında, Ege Bölgesi’nde yer alan Gediz, Küçük ve Büyük Menderes ile Bakırçay ovalarında, Doğu Anadolu’da ise Pasinler, Muş, Erzincan ve Erzurum ovalarında görülmektedir.
Alüvyal topraklar; tarım arazilerinin yanında alüvyal set göllerinin oluşmasında da etkili olmaktadır. Ege Bölgesi’nde yer alan Bafa ve Köyceğiz gölleri, taşınan alüvyonlar ile oluştuğundan alüvyal set gölleri arasında yer almaktadırlar.
