İki kadın aday sahaya çıktı: Meksika'da ilk kez bir kadın başkan seçilebilir

İKTİDAR PARTİSİNİN ADAYI SHEINBAUM

Yakın zamana kadar Mexico City'nin belediye başkanı olarak görev yapan 61 yaşındaki Claudia Sheinbaum, iktidar partisi MORENA içinde aday olabilmek için 5 erkeğin önüne geçti. Sheinbaum, Haziran 2024 seçimlerinde seçilirse Meksika'nın ilk kadın ve Yahudi devlet başkanı olacak.

MUHALEFETİN ADAYI GALVEZ

Sheinbaum'un adaylığı, muhalefetin 61 yaşındaki Senatör Galvez'i aday göstermesinden günler sonra geldi. 61 yaşındaki Galvez, bilgisayar mühendisi ve iş insanı. 2015'ten 2018 kadar Mexico City'nin Hidalgo şehrinde belediye başkanlığı yaptı. 2018'den bu yana Kongre'de Senatör olarak görev yapıyor.

İki siyasi bloğun ön seçimlerini kazanan kadınlar, ülkedeki geleneksel "maço" kültürünü yıkabilir, hatta ABD'den önde ilk kez kadın başkanın seçebilmesini sağlayabilir.

Sheinbaum ve muhalefet adayı Gálvez, Meksika'nın bir kadın tarafından yönetilmeye hazır olduğu konusunda ısrar etti ancak bunun kolay olmayacağı belli. Meksika Devlet Başkanı Andrés Manuel López Obrador, Sheinbaum'un tamamı erkek olan parti içi beş rakibini mağlup ettiğini duyurdu. López Obrador, kadınları kabinede önemli konumlara yerleştirdi ve zaman zaman erkek şovenizmi ile suçlansa bile Sheinbaum'un akıl hocası oldu.

1953'E KADAR KADINLARIN OY KULLANMA HAKKI YOKTU

Meksika Kongre üyelerinin yarısı kadın ve kabinede cinsiyet eşitliği söz konusu. Aslında Meksika'da 2021 yılından bu yana kadınların siyasi alanlarda daha çok yer aldığını görüyoruz.

Meksika Yüksek Mahkemesi'nin baş yargıcı Shannon Bacon isimli bir kadın. Kadınlar, Kongre'nin iki kanadına da liderlik ediyor. Karar alma mekanizmalarında cinsiyet eşitliğinin dünyanın geri kalanına kıyasla büyük oranda sağlandığı ülkede, kadınlar yasama meclisinin yüzde 50'sini oluşturuyor. 1953'e kadar kadınların oy hakkının bulunmadığı ülkede yaşanan bu gelişmeler dikkate değer.

KÜRTAJ SUÇ OLMAKTAN ÇIKTI

Bacon'ın adaylığını duyurduğu sırada Meksika'da dikkat çeken başka bir gelişme daha yaşandı. Meksika Yüksek Mahkemesi kürtajı ülke çapında suç olmaktan çıkardı. Meksika Yüksek Mahkemesi, kürtajı yasaklayan eyalet yasalarının anayasaya aykırı olduğuna ve kadın haklarını ihlal ettiğine karar verdi. Bu karar, Latin Amerika'da kadın hakları açısından bir zafer olarak görüldü. 2 yıldır hukuki mücadelenin sürdüğü kürtaj davasında, 31 eyaletin 12'si kürtajı suç olmaktan çıkarmıştı.

ABD'DEN ÖNCE KADIN BAŞKAN SEÇİLEBİLİR

Meksika'da kadın politikacılar komşusu ABD'ye kıyasla cam tavanları daha hızlı bir şekilde yıkıyor. ABD'de henüz kadın bir başkan seçilemedi, Kongre'nin yüzde 28'ini kadınlar oluşturuyor; bu ABD'de bir rekor ancak dünyanın çoğunluğuna bakıldığında iç karartıcı bir tablo.

Meksika, kadınların yasama organlarına katılımı açısından dünyada dördüncü sırada yer alıyor. Inter-Parliamentary Union verilerine göre, birinci sırada Rwanda, ikinci sırada Küba, üçüncü sırada Nikaragua, dördüncü sırada ise Andorra ve Meksika bulunuyor. Listenin 10. sırasında İsveç, 24. sırasında İsviçre, 35. sırasında Fransa, 47. sırasında Birleşik Krallık, 71. sırasında ABD, 119. sırasında ise Türkiye bulunuyor.

ÜLKEDE KADIN CİNAYETLERİ UZUN YILLARDIR SORUN

Meksikalı kadınlar, siyasi düzlemde yüksek pozisyonlara yükselirken, kadınlar toplumsal cinsiyet şiddetine maruz kalıyor. Kadın cinayetleri uzun yıllardır ülkede kalıcı bir sorun olmaya devam ediyor.

Statista verilerine göre, 2022 yılında Meksika'da 968 kadın cinayet sonucu yaşamını yitirdi. Yine 2022'de 24 bini aşkın kadının ise "kayıp" olduğu raporlanmıştı. Meksika Federal Ceza Kanunu'na göre, kadın cinayeti işlediği tespit edilen kişiler 40-60 yıl arasında hapis cezasıyla karşı karşıya kalıyor.

*Haberin görselleri Associated Press ve iStock tarafından servis edilmiştir.