Brezilya'da Kongre baskını: Polis ayaklanmayı neden engelleyemedi?

Getty Images

Luiz Inácio Lula da Silva'nın Brezilya cumhurbaşkanı olarak göreve başlamasından sadece bir hafta sonra, eski başkan Jair Bolsonaro'nun binlerce taraftarı ülkenin Kongresine, Yüksek Mahkemesine ve başkanlık sarayına baskın düzenledi.

Bir hafta önce yemin eden Devlet Başkanı Lula, başkentin güvenlik güçlerinin, saldırgan kalabalığı durdurmak için yeterince çaba göstermediğini söyledi.

Baskınlarla sonlanan 7 kilometrelik yürüyüşün önemli anları ve polisin nasıl tepki verdiğini inceledik.

Kongre'ye doğru yürüyüş

Solcu Cumhurbaşkanı Lula’nın Ekim ayında az farkla seçimleri kazanmasından bu yana, aşırı sağcı rakibinin destekçileri ülkenin birçok şehrinde askeri kışlaların önünde kamp kuruyorlardı.

Hatta Bolsonaro’nun ateşli destekçileri, orduya darbe çağrısı da yapıyordu.

Ve bu hafta sonuna gelindi. Çoğu otobüsle başkent Brasília’ya getirilen binlerce kişi, ordunun ana kışlalarından birinin dışında toplandı.

Başkan Lula, yerel güvenlik güçlerini bu protestoculara karşı harekete geçme talimatı verdi, ancak polis güç kullanmamayı tercih etti.

Pazar öğleden sonra, protestocular hükümet binalarının yer aldığı şehir merkezine doğru yürüyüşe geçtiler.

Yürüyüşün video görüntüleri, askeri polisin 7 km'lik (dört mil) yol boyunca kitleye eşlik ettiğini ve yürüyüşün barışçıl bir şekilde devam ettiğini gösteriyor.

Brasília'daki polis yetkililerine, protestoculara önceden bu rotada yürümeleri için resmi izin verilip verilmediğini sorduk. Henüz bir yanıt almadık.

Bariyerlerin aşılması

Kitle, "Praça dos Três Poderes" (Üç Güç Meydanı) olarak bilinen ve Meclis, Yüksek Mahkeme ve başkanlık sarayının bulunduğu alana yakın bir noktadaki bariyerlere ulaştı.

BBC tarafından doğrulanan bir video, kitlenin burada tek sıra metal bir bariyerle durdurulmaya çalıştığını gösteriyor.

Polislerden biri göz yaşartıcı sprey ile bariyerleri aşmaya başlayan protestocuları durdurmaya çalışıyor. Ancak hızla geri çekilmek zorunda kalıyor.

Başkent polisine, kitle, meydana yaklaştığında, neden durumu kontrol altına almak için daha güçlü bariyerler ve polis seferber etmediklerini sorduk.

Binalara girilmeye başlandı

Güçsüz bariyerler aşıldıktan sonra, kitle Kongre binasına ve başkanlık sarayına doğru yöneldi.

Polis ise protestocular bu binalara akın ederken mesafeyi korumakla eleştiriliyor.

Doğruladığımız iki videoda, bazı polislerin Kongre binasına giren kalabalığın fotoğrafını çektiğini görüyoruz.

Başka bir videoda, bir polis memurunun Kongre binasına yaklaşan saldırganlar tarafından atından çekilip yere düşürüldüğü görülüyor.

Ulusal Kongre ve başkanlık sarayı yerel saatle Pazar günü 15:00'ten hemen önce baskına hedef oldu.

İzlediğimiz videolar, protestocuların, metal bariyerleri kullanarak, birkaç büyük pencereyi kırdığını, her iki binaya ve Kongre'nin çatısına yayıldığını gösteriyor.

BBC ayrıca, protestocular alttaki bir girişten, Kongre’nin üst katlarına merdivenle çıkarken polisin bu geçişe izin verdiğini gösteren bir videoyu da doğruladı.

Bu anlarda bir polisin protestocuların onaylar şekilde el salladığı da görülüyor.

Kalabalık binaya doğru ilerlerken bazıları güvenlik personelini de alkışlıyor.

Videoda görülen üniformalardan, göstericilere izin veren polislerin, Kongre’de görevli federal polis birimi, Policia Legislativa'nın bir parçası oldukları anlaşılıyor.

Hemen aynı anlarda başka bir grup da Yüksek Mahkeme binasına benzer şekilde girdi.

Mülke zarar verilmesi

Görüntüler, protestocuların kamu binalarının içine girdikten sonra mobilya, ekipman ve sanat eserlerini tahrip ettiğini gösteriyor.

8 Ocak öğleden sonrasına ait sosyal medya paylaşımları, çok sayıda protestocunun hem dışarıdaki avluda, hem de binaların içinde dolaştığını, polis veya güvenlik güçlerinin varlık göstermediğini açıkça belgeliyor.

İnternette dolaşan videolar, protestocuların makam odalarını kullanılmaz hale getirdiğini, pencereleri ve kapıları kırdığını, mobilyaları ters çevirdiğini, bilgisayarları ve yazıcıları yere fırlattığını gösteriyor.

Getty Images

Kalabalığın dağıtılması

Brasília Valisi Ibaneis Rocha, sonunda federal hükümetten destek istedi ancak bunun tam olarak ne zaman yapıldığı belli değil.

Başkan Lula, kısa süre sonra federal güçlere Brasília’daki olaylara müdahale etme yetkisi verdiğini duyurdu.

Takviye güçlerin devreye girmesine rağmen, durumun kontrol altına alması çok daha uzun saatler aldı.

Yüksek Mahkeme binası ilk geri alınan yer oldu. Ardından birer birer diğer binalardan baskıncılar çıkarıldı.