Doğalgaz neden pahalı?

Doğalgaz İthalatçıları ve İhracatçıları Derneği (DİVİD) Başkanı Fatih Baltacı, İran gazının şu anda rasyonalitenin ötesinde pahalı olduğunu belirterek, ''Türkiye'nin İran gazını yüzde 30 daha ucuza alması lazım diye düşünüyorum. Bu kontratlardan çıkma şansımız yok ama arbitrasyonla (tahkim) bir karar mutlaka çıkar'' dedi.

Baltacı, İran gazının pahalı olmasının sebebinin önceden yapılmış kontratlar olduğunu söyledi.

Kontratların yapıldığı sırada petrol dünyasının farklı bir yapıda olduğunu anımsatan Baltacı, ''Bu tip kontratlarda fiyatın pazarlık edilmesi hakkı vardır. Tahmin ediyorum BOTAŞ ve Bakanlık yetkilileri elinden geldiğince iyi niyetle yapmaya çalıştılar'' ifadelerini kullandı.

İran'ın gerek devlet politikasının, gerek gaz firmasının kendi politikaları itibarıyla gaz fiyatını düşürmek gibi bir niyeti olmadığını aktaran Baltacı, satıcının ürününü her zaman yüksek fiyatta satmak isteyeceğini kaydetti.

İran'ın Türkiye dışında başka bir yere gaz satma şansı olmamasına rağmen yüksek fiyat konusunda bu kadar direnmesinin çok ticari olmadığını dile getiren Baltacı, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Neticede taraflar kendi aralarında anlaşamazsa bu iş arbitrasyonda çözülüyor. İran kontratında arbitrasyon bildiğim kadarıyla İsviçre'de. Türkiye'nin bu konuda eli güçlü. Çünkü Türkiye daha önce de bir arbitrasyon davasını kazanmıştı. Türkiye bu konuda çok ciddi bir şekilde, arbitrasyonla bu işi bitirmelidir diye düşünüyorum. Çünkü politik takvim, dünya ajandası İran'ın çok da lehine değil. Bence Türkiye İran'a gaz parası ödemesi açısından çok ciddi bir iyilik yapmaktadır. Neticede gaz paraları İran için çok ciddi bir gelir kaynağıdır. İranlılar, Rusların gösterdiği flexibilitenin yüzde birini bile göstermiyor."

İranlıların çok eski tüccarlar olduğunu hatırlatan Baltacı, gazın da politik bir iş haline döndüğünü ifade etti.

Türkiye'nin içinde bulunduğu durum itibariyle İran'ın Türkiye'ye sempati göstereceğini düşünmediğini vurgulayan Baltacı, ''Aynı şekilde Türkiye'nin de oraya bir sempati göstermemesi lazım diye düşünüyorum. Eğer gerçekten bu arbitrasyon ile çözülecekse hızlıca çözülmeli. İran bunu kesinlikle ticari-politik bir olgu olarak görmektedir. Türkiye de bunu kardeşlik hukuku düşüncesiyle görmemelidir. Türkiye'nin bu gazı yüzde 30 civarında daha ucuza alması lazım diye düşünüyorum. Bu kontratlardan çıkma şansımız yok ama arbitrasyonla bir karar mutlaka çıkar'' ifadelerini kullandı.

"İran, kışın kendi iç ihtiyaçlarından dolayı Türkiye'ye gerekli gazı vermiyor"

İran'dan gelen teslimatların hep problemli olduğunu anımsatan Baltacı, söz konusu ülkenin kışın kendi iç ihtiyaçlarından dolayı Türkiye'ye gerekli gazı vermediğini söyledi. Türkiye'nin bu konuda hazırlıkları olan bir ülke olduğu kaydeden Baltacı, Türkiye'nin depo kapasitesini geçtiğimiz 3 yılda artırdığını ve doğuda bu yıl 2 tane kompresör istasyonunun devreye gireceğini hatırlattı.

Batı Hattı kontratlarının yenilendiğini ve Mavi Akım'ın ful çalıştığını aktaran Baltacı, Türkiye'nin hem doğusundaki, hem de batısındaki çeşitli sıkıntılı dönemleri başarılı bir şekilde atlattığını dile getirdi.

Önümüzdeki dönemlerde Tuz Gölü'ndeki yeni deponun devreye girmesiyle Türkiye'nin doğal gazda daha sağlıklı bir seviyeye geleceğini vurgulayan Baltacı, ''Alt yapıda da BOTAŞ yeni projelere devam etmektedir. Kompresör istasyonları gibi. Bunlar tamamlandığı zaman daha emniyetli bir doğal gaz sistemine sahip olacağız'' şeklinde konuştu.

"Türkiye şu anda Avrupa'daki neredeyse tek büyüyen enerji pazarı"

Azeri gazını Türkiye üzerinden Avrupa'ya ulaştıracak olan Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP) ile Nabucco Projesi'ni kıyaslayan Baltacı, ''İkisi yapılış amaçları itibariyle birbirine benzeyen projeler olmasına rağmen, fonksiyoneliteleri açısından farklı ve daha da önemlisi pazarları açısından farklı projeler'' dedi.

Nabucco'nun daha ziyade Türkiye'nin doğusundaki gazın Batı Avrupa'ya taşınmasına yönelik bir transit proje olduğunu belirten Baltacı, TANAP'ın buna talip olmakla birlikte Türkiye'nin de ciddi bir ihtiyacına karşılık verdiğini anlattı.

Türkiye'nin şu anda Avrupa'daki neredeyse tek büyüyen enerji pazarı olduğunu kaydeden Baltacı, öte taraftan Avrupa'daki doğal gaz pazarında duraklama ve geriye gitmenin olduğunu ifade etti.

AA