Fatih Altaylı'nın Teke Tek programında üç uzmanın ortak görüşü: Öldüren deprem değil altyapı
Fatih Altaylı'nın Teke Tek programında konuşan Prof. Dr. Anke Friedrish, Prof. Dr. Celal Şengör ve Prof. Dr. Mustafa Erik, öncesi ve sonrasıyla Kahramanmaraş depremini irdeledi. Prof. Friedrish, "Belli koşullar altında artçı depremlerle kırılmalar devam edebilir. Burada artçı depremler beklenebilir" diye konuştu. Prof. Şengör, "Şimdi Suriye'ye doğru hareketin devam edeceği kanaatindeyiz. Suriye, İsrail dahil. Oradan daha Kızıldeniz'e kadar iner. Buralarda büyük depremler olabilir" ifadelerini kullandı. Deprem mühendisi Prof. Dr. Mustafa Erdik ise "Deprem şartnamesine uyulursa her yerin riski 1'dir. Uyulmayarak yapılırsa yumuşak zeminlerde hasar yüksek, can kaybı az olur" değerlendirmesinde bulundu. Üç bilim insanı da ortak görüşte birleşti: Öldüren şey deprem değil altyapı...
ABONE OL
Fatih Altaylı'nın Teke Tek programına konuk olan Alman deprem bilimci Prof. Dr. Anke Friedrish, Yer bilimci Prof. Dr. Celal Şengör ve deprem mühendisi Prof. Dr. Mustafa Erdik, çeşitli yönleriyle Kahramanmaraş depremini analiz etti.
Bilim insanlarının ortaya koydukları görüşlerden öne çıkan başlıklar şöyle:
PROF. DR. ANKE FRIEDRICH (ALMAN DEPREM BİLİMCİ/LMU JEOLOJİ BÖLÜM BAŞKANI): Bu depremlere ve zamanlamasına şaşırmıyoruz. Bizim için sürpriz değil. 7.8'lik depremde çok uzun bir kırık oldu, hızlı bir ivmeyle. Bazı modellemeler var, gerilme ilişkilerini ortaya koyan. Bunlar tahminler yapmamızı sağlıyor. Büyük bir kırıkta, yırtılmada bu alanın kırılması veya yırtılması en az 40-50 kilometreye uzanıyor. Serbest kalan gerilme, gerilme unsurunun sonuna birikiyor, orada küçük depremler olmaya devam ediyor. Önümüzdeki haftalarda aylarda, belli kurallara göre küçük depremler olmaya devam ediyor. İkinci büyük depremin ortaya çıkması çok enteresan. Doğu-batı yönde ortaya çıktı. Bunun sebebi de gerilme boşalmasından dolayı ortaya çıktı. Dün 6.4 büyük bir artçı deprem gördük. Bunun başka özelliği var; dikey kırılma oldu. Bu gerilme modellemesi üzerinden tahmin edilen bir durumdu. Bu kırılmanın güney kısmında meydana geldi. Bütün yük oraya boşaldı. Benim somut gözlemlerim bu şekilde. Şu ana kadar gerçekleşen en büyük felaket. Geçmişte bu kadar binada olmadığı için. Türk arkadaşlarımızla bu incelemeyi yapıyoruz. Depremin doğası benzer olayları meydana getirdi geçmişte ama zarar az oldu. Nüfus yoğunluğu daha azdı. Genel olarak şunu diyebiliriz; 7 ila 7.9 arasındaki depremler bütün yerleşik kıtalarda en çok insan ömrünü sona erdiren depremler tabiri caizse. Kıta yer kabuğunda yoğun bölgelerde meydana geliyor. Şili ve Haiti böyle depremden etkilendi. Ama öyle bölgeler var ki, daha yoğun, şiddetli depremler kıyı bölgelerinde görülebiliyor. Sumatra'da tsunami olduğu için daha çok etkilenme oldu.
"BÖLGEDE KIRILMALAR DEVAM EDEBİLİR"
9 sonra 7.5 depreminin görüldüğü yerde gerilme değişikliği var. Bu kırılmadan dolayı gerilme boşalması oluyor ve gerilme yer değiştiriyor. Bununla büyük bir deprem ortaya çıkabiliyor. Depremden birkaç saat sonra artçı sayısının arttığını görüyoruz. Fayın uzunluğu binlerce kilometre uzunluğunda. Kırılma ve boşalma oldu, sonra yırtılma ilerledi. 300 kilometrelik bir mesafe bu. Bu hareket 9 metre derinliğinde bir hareket. Daha sonra fotoğraflara da bakabiliriz bu bölgeden. Yüzeyin nasıl yer değiştirdiğini görüyoruz. Bu yer değiştirme miktarları uçlarda daha az. Belli koşullar altında artçı depremlerle kırılmalar devam edebilir. Burada artçı depremler beklenebilir.