Aydın, Muğla ve Denizli’de ‘kıl payı’ seçim mücadelesi

Muharrem SARIKAYA / GAZETE HABERTÜRK

Aydın’ın, Muğla’nın, Denizli’nin üzerinde durduğu tek konu terör ve ekonomi. Üç parti, CHP’nin 7 Haziran’da aldığı bir fazla vekilliği kapmanın, CHP ise üzerine bir fazla vekil koymanın peşinde. Bölgede mücadelenin en yoğun yaşandığı il ise kıl payı kayıpların yaşandığı 7 milletvekiline sahip Aydın...

7 Haziran’da, Menderes Ovası’nı basan sel, CHP’li Aydın Büyükşehir Belediye Başkanı Özlem Çerçioğlu’nun hizmet bombardımanı, ithal adaya teşkilat tepkisi AK Parti’ye üçüncü milletvekilliğini 2 bin 600 oyla kaybettirdi. Aydın’da CHP 4, AK Parti 2, MHP 1 milletvekili aldı. AK Parti bu seçimde listesini yeniledi. İthal adaya yer vermedi. İki seçim alt sıraya koyduğu, Büyükşehir Belediye Başkanı adayı yaptığı, Halkbank Genel Müdür Yardımcısı Mustafa Savaş’ı üçüncü sıraya yükseltti.

AK Parti’nin Savaş’a olan sempatiyle yakaladığı olumlu havayı bozansa bürokratik kadroların koalisyonu satın almış olmaları nedeniyle, geçmiş seçimlere göre daha etkin çalışmamaları ve dikkatli davranmaları. Bunun yanı sıra terörün seçmeni etkilemesi. Bir zamanlar Bitlis, Siirt ve Muş’tan işçi olarak gelenler, toprak sahibi olmuş ve Aydın’ın yerlisi haline gelmiş. AK Parti’ye oy veren bu kesim bölgedeki çatışmalardan etkileniyor. Nitekim 7 Haziran’da HDP Aydın’dan 58 bin oy aldı, bir vekili 3 bin oyla kaybetti. HDP bu vekilliği almak için listesini yenilemiş ve iyi kadrolarını kente göndermekle kalmayıp, Bitlis ve Siirt’ten kanaat önderlerini getirip propagandasına dahil etmiş.

Aydın’ın Köşk İlçesi’nde, dağların eteklerinde incir üreticisi Mümin ve eşi Hacer Kılınç, yağmur yiyen incirin fiyatının düştüğünü söyledi.

MHP’DE İLK KEZ BİR KADIN LİSTE BAŞINDA

Benzer çaba MHP’de de var. Yıllardır aday gösterdiği Ali Uzunırmak’ı liste dışı bırakan MHP, Aydın’da bir ilke imza atıp bir kadını, Nazilli Belediye Başkanvekili Deniz Debboylu’yu liste başı yaptı. Nazilli’de başarılı işlere imza atan MHP’li Belediye Başkanı’nın sağ kolu Debboylu’yu liste başına koyarak fark yaratmaya çalıştı.

Üç seçimdir MHP’nin birinci sırasından seçilen ve dışarıda kalan Ali Uzunırmak sohbetimizde “Bu Kurban Bayramı’nın en büyük kurbanı benim” diye espri yaptı, ancak MHP için çalışacağını söyledi. Kentte genel kanı MHP’nin AK Parti listesine karşı kadın oyları çekme çabasında olduğu.

MÜCADELE SON VEKİLLİKTE

Aydın’da vekil mücadelesinin nasıl sonuçlanacağı konusunda vatandaş çok emin değil. İncir’in yağmur yemesi nedeniyle kalitesizleşip fiyatının 10 TL’den 6 TL’ye kadar indiği şehirde, sohbetlerin ilk konusu terör oluyor. Dağların eteklerindeki incir tarlasında eşi Hacer Kılınç ile sohbet ettiğimiz Mümin Kılınç ve eşeğini yularından çekerek kızı Emine Çimen ile yayladan dönen Durmuş Kahraman’ın sıkıntısı inciri etkileyen nem ve yağmur.

Eğrikavak’taki kahvehanede oturan köylülerin derdiyse terör. Karasu’nun ünlü pidecisi Halil İbrahim Köse’ye göre 7 Haziran’dan farklı sonuç olmaz; “Belki Mustafa Savaş kıl payı farkla AK Parti’den üçüncü vekil olarak çıkar...”

Aydın’ın ünlü Salı Pazarı’nda, Nurgül Tetik ve Bedia Ayaz (sol başta), Kızılcadağ Köyü’nde yetiştirdikleri ürünleri satıyor. Tetik ve Ayaz, hayvan yemi fiyatının yüksekliğinden yakınıyor.

CHP’YE DÖNÜŞ

Sokaktaki bir görüş de CHP’nin oyunu yükselttiği; MHP ve HDP’den oy aldığı yönünde. Aydın’daki Efeler Salı Pazarı’nda, Kızılcadağ Köyü’nde yetiştirdikleri ürünleri satan Nurgül Tetik ve Bedia Ayaz, tarımsal girdi maliyetlerinin yüksekliğinden yakındı, terörü lanetledi. Nurgül Tetik, “Bir çuval yem 56 lira ve ineğe 2 gün yetiyor; aldığımız süt karşılığını vermiyor” diye dert yanıp tarım politikasını eleştirdi.

Başkent’te, Ankara Büyükşehir Belediyesi’ne CHP’lilerin yönelttiği, “Kömür, gıda dağıtarak oy alıyor” eleştirisini Aydın’da da AK Partililer aynı cümlelerle CHP’ye getiriyor. Aydın’da CHP 3’ü, AK Parti 2’yi, MHP ise 1’i garantilemiş, HDP plasede; mücadele ise 7 Haziran’da CHP’de kalan son vekillik için yapılıyor.

BAŞKANLAR NE DİYOR?

AK PARTİ’NİN UĞRAŞI

Listesini yenileyen AK Parti İl Başkanı Ömer Özmen, Mustafa Savaş’ın iki seçim sonra üçüncü sıraya gelmesinin oylarını yükselteceğini belirtti. Özmen’e göre AK Parti’nin artıları ve eskileri şöyle:

ARTILARI

1- İlk sıra adayımız MYK’dan, 2’nci sıra Başbakan’ımızın avukatı, 3’üncüyse Halkbank Genel Müdür Yardımcısı. İyi bir listeyle çıktık.

2- Biz CHP ile aramızdaki çok az oyu kapatacağız.

3- AK Parti olmadan koalisyon olmayacağını seçmen görüyor.

EKSİLERİ

1- Terör önemli bir etken, ekonomik duruma gelince sıkıntı büyüyor.

2- CHP’li Büyükşehir Belediyesi, çok yoğun sosyal yardım faaliyetlerinde bulunup vatandaşı etkiliyor.

3- Taşeron işçi konusu sıkıntı yaratıyor.

CHP’NİN BELEDİYE GÜCÜ

Aday listesinde değişiklik yapmayan CHP İl Başkanı Hikmet Saatçi’ye göre, CHP oylarındaki yükseliş devam edecek.

ARTILARI

1- Ön seçimle gelenlere dokunulmaması örgütte olumlu karşılandı, adil davranıldığı inancı teşkilatın şevkini artırdı.

2- Belediyenin sosyal yardımları ve halka yönelik çalışmaları etkili.

3- Terörün bitmesine karşı tutumu ve her kesimle birlikte görüntü vermesi CHP’ye yarıyor, oyunu yükseltiyor.

EKSİLERİ

1- Büyükşehir yasası nedeniyle dağınık olan Aydın’ın her bölgesine aynı hizmetin verilmesindeki zorluk tepkiye neden oluyor.

2- HDP’nin oylarının yükseliyor olması CHP sandığının beslendiği kaynakları etkiliyor.

3- MHP’nin kadın adayı sosyal demokrat kadınları etkiliyor.

MHP’DEKİ DEĞİŞİM

MHP İl Başkanı Cem Akbudak, Aydın tarihinde ilk kez kadın bir adayı liste başına getirmiş olmalarının oylarına da yansıyacağını belirtti.

ARTILARI

1- Deniz Debboylu, Efeler İlçesi’nin köklü Kolalı Ailesi’nin kızı, eşinin de Karacasu İlçesi’nden olması seçmeni etkiliyor.

2- Terör saldırıları MHP’yi yükseltiyor.

3- Teşkilat daha etkin çalışıyor.

EKSİLERİ

1- AK Parti’nin milliyetçi oylara yönelmesi ve MHP liderliği üzerinden karşı propagandası olumsuz etkiliyor.

2- Bazı kentlerdeki olaylarda bozkurt işareti yapılması doğrudan MHP’li algısı yaratıyor ve seçmeni kaçırıyor.

3- Doğu ve Güneydoğu’dan gelip yerleşmiş seçmenin fazlalığı MHP’nin ikinci vekili çıkarmasını zorluyor.

HDP ATAK PEŞİNDE

HDP Eşbaşkanları Pınar Akpınar ve Nihat Bektaş’a göre, bu seçimde Nazilli’den 3, Söke’den 2 ve Efeler’den 3 bin oy gelecek, HDP Aydın’dan bir milletvekili çıkaracak.

ARTILARI

1- Doğu ve Güneydoğu’daki çatışmalar HDP’ye yarıyor; bölgeye yerleşmiş Kürt seçmeni doğrudan etkiliyor.

2- Kıl payı giden vekillik için HDP Genel Merkezi Aydın’a yüklenmiş durumda.

3- Teşkilatı daha etkin çalışıyor, etnisite ön plana çıktığı için Kürt kökenli seçmene ulaşması kolay oluyor.

EKSİLERİ

1- Sosyal demokratlardan gelen oylar CHP’ye dönüyor.

2- Alanda çalışması geçen seçime göre daha zor.

3- Milliyetçi akım, ulusalcılığı artırdığı için HDP’yi olumsuz etkiliyor.

DENİZLİ'NİN 'HOROZ'U YİNE AYNI ÖTÜYOR

Denizli ’de 7 vekilliğin dağılımında çok büyük bir değişim beklenmiyor. Dövizdeki artışın tekstile bağımlılığı yüksek olan kentteki ticareti ciddi oranda etkilediğini, en büyük sorununsa işsizlik olduğunu belirtmek gerekiyor. Babadağlılar Çarşısı’nda tekstil ürünü satan esnaftan Hilmi Öznur ve Bilal Cindemir fiyatların yükselmesi nedeniyle satışların durmasından yakındı. Kaleiçi Çarşısı’nda düğün malzemeleri satan Abdullah Teyiz ise bu yıl Denizli’de yapılan düğün sayısında ciddi düşüş olduğuna dikkat çekti. Seçmenin ağırlıklı görüşü AK Parti’nin 3, CHP’nin 3, MHP’nin 1 milletvekili çıkardığı ildeki dağılımın değişmeyeceği yönünde. Gerekçeleri de oy oranlarının birbirine yakın olması. AK Parti ve MHP’nin birinci sırasını koruyup liste değişikliğine gittiği, CHP’nin ise aynı isimlerle yola devam ettiği Denizli’de yarış benzeşler arasında. AK Parti, MHP oylarından pay alıp bir milletvekilinin kendisine geçmesi için çabalıyor. CHP ise önseçimden gelen çalışkanlığı ve sıcakkanlılığıyla seçmenin beğenisini kazanan Melike Basmacı ve bölgesel dengeyi de gözeterek hazırladığı listesiyle beğeni topluyor. Denizli’nin horozunun bu seçimde de farklı bir ses çıkarması beklenmiyor.

MUĞLA’DA BİR VEKİL YARIŞI

Muğla’da , CHP ve MHP’nin, AK Parti’den bir vekil kapma yarışı var. İki vekil çıkaran AK Parti, seçilmiş birinci sıra adayını liste dışı bıraktı. MHP ikinci sırasına etkin ve her kesimin beğenisini kazanmış Asım Başaran’ı koydu, CHP ise aynı listeyle yola devam etti. AK Parti’nin 2 vekilinden birini CHP’nin veya MHP’nin alma ihtimali var. MHP’nin şansı da ikinci sıraya getirdiği, Bodrum’da taşıma işleri ile uğraşan ve ilçede çok sayıda partiye üyelik kazandıran Başaran. Onun bunu oya da yansıtacağı, Fethiye bölgesindeki milliyetçi oyları partiye çekeceği düşünülüyor.

SEÇİMİN SÜRPRİZİ

Yatağan İlçesi’nde, kahvede sohbet eden Hasan Çakır ile Selahattin Akaya, Mehmet ve Abdullah Can kardeşler de, meşhur Çınar Köfte’nin sahibi Şükrü Can da, halı tüccarı Feyzi Akgül de terör ve ekonominin bu seçimin yönünü belirleyeceği görüşünde. CHP’li Büyükşehir Belediyesi’nin etkin çalıştığı, sahil ve dağ kesiminde de çabasını yoğunlaştırdığı Muğla’da geleneksel körüklü çizme yapan Ömer Karaca’ya göre, CHP’nin 4 milletvekili çıkarma şansı daha yüksek. Muğla’da görünen 7 Haziran’daki tablonun büyük oranda değişmeyeceği. Sürpriz ise CHP’nin 1 milletvekili daha alıp vekil sayısını 4’e çıkarması olur.

Üç günlük Ege Bölgesi’nin özetini aktarmak gerekirse, Batı yakasında yeni bir şey yok...