Görmez'den 'dindarlık' açıklaması

Diyanet İşleri Başkanı Mehmet Görmez, sosyologların, sosyal bilimcilerin, siyaset ve devlet organlarının yaptırdıkları anket ve araştırmaların, yöneltilen soruların, anketlere katılan deneklerin cevapları üzerinden yapılan dindarlık tespit ve tahlilleri ile çıkarılan sonuçların, aslında pek çok soru işaretini de beraberinde getirdiğini belirtti.

Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Mehmet Görmez, Diyanet'in aylık dergisi için bir başyazı kaleme aldı. Yazısında son yıllarda gerek küresel ölçekte, gerekse ülkeler bazında toplumların dindarlık düzeylerini ölçmek için araştırmalar yapıldığını belirten Görmez, sosyologların, sosyal bilimcilerin, siyaset ve devlet organlarının yaptırdıkları anket ve araştırmaların, yöneltilen soruların, anketlere katılan deneklerin cevapları üzerinden yapılan dindarlık tespit ve tahlilleri ile çıkarılan sonuçların, aslında pek çok soru işaretini de beraberinde getirdiğini ifade etti. Her şeyden önce din ile dindarlığın birbirinden ayrı değerlendirilmesi yanında din ve dindarlık olgusunu birbirinden ayırt edecek kriterlerin bilinmesi gerektiğini söyleyen Görmez, din ile onun insan hayatındaki yerini anlamak olan dindarlığın farklı hususlar olduğunu ifade etti. Dinin, insanın Allah'la, hemcinsleriyle ve varlıkla ilişkilerini düzenleyen ilahi kaynaklı öğretiler/değerler manzumesi olduğuna dikkati çeken Görmez, dindarlığın ise bu öğretilerin insan tarafından anlaşılan ve insan eliyle bireysel ve toplumsal hayata taşınan yönü olduğunu belirtti. Dinin, 'mahza hakikat' olduğunu kaydeden Görmez, "Dindarlık ise bu hakikatin beşer aynasında yansımasıdır. Dinin beşer bir peygamber vasıtasıyla vahyedilmesi ve peygamberler tarafından yaşanan bir hayata dönüşmesi, aslında din ile dindarlık arasında uçurumun olmaması içindir. Aksi halde dinin öğretilerine uygun olmayan dindarlık biçimleri ortaya çıkardı. Dindarlığın içinde insanın zihinsel, duygusal ve kültürel katkıları söz konusudur. Psikolojik ve sosyolojik etkenlerle beraber yanlış anlama, eksik uygulama, metodoloji yoksunluğu gibi bilimsel problemler ilave edildiğinde din ile dindarlık arasındaki uçurum daha da derinleşmektedir. Bu itibarla dindarlığın boyutlarının iyi bilinmesi icap eder" dedi.

"GERÇEK DİNDAR, SAYGINLIK KAZANMAK İÇİN HİÇBİR ZAMAN DİNİN AKİDELERİNE SAHTE BAĞLILIK GÖSTERMEZ"

"Bu bağlamda dini yaşamak şeklinde tezahür eden dindarlığın hakiki boyutu, deruni dindarlık ile; dini kullanmak şeklinde görünen zahiri boyutu ise şekilci, gösterişçi dindarlıkla ifade edilir” diyen Görmez, yazısında şunları kaydetti:

“Deruni dindarlıkta kişinin hareketlerine kalbindeki iman yön verirken şekilci, gösterişçi dindarlıkta dış beklentiler yön verir. Dış beklentiler sadece maddi çıkar ve menfaat değil; aynı zamanda güvenlik, teselli, sosyalite sağlama, ilgi çekme, statü ve masumiyet elde etme gibi benliğe ilişkin hususlar da olabilir. Deruni dindar, Allah'a yöneldiğinde benliğinden vazgeçerken diğeri hiçbir zaman benliğinden vazgeçmez. Kısacası kalbini ve ruhunu inancına veren, inancını kalbine ve ruhuna yerleştiren gerçek dindar, saygınlık kazanmak için hiçbir zaman dinin akidelerine sahte bağlılık göstermez."

"DİNDARLIK SADECE GÖZLE GÖREBİLDİĞİMİZ İBADETLER, MERASİMLER VE İBADETHANELERDEN İBARET DEĞİLDİR"

Dinin toplumsal boyutunu namaz kılma, oruç tutma oranları ve cami sayısı gibi unsurlarla ölçmeye çalışmanın doğru olmadığı gibi mümkün de olmayacağına dikkati çeken Görmez, "Çünkü din ile toplum arasındaki ilişkiler bu şekilde tespit edilemez. Dindarlık sadece gözle görebildiğimiz ibadetler, merasimler ve ibadethanelerden ibaret değildir. Dini hayatın, dindarlığın görülen ve görülmeyen yüzü vardır. Camiler, mabetler, simgeler, semboller, kıyafetler, dinin görünen, şekli ve maddi boyutlarıdır. Dinin maddi tezahürleri cami içinde namaz kılanların sayısıdır. Kılınan namazın huşu içinde edası ve insanları her türlü fuhşiyat ve münkerden uzak tutmasına gelince Allah katında asıl dindarlık, bu son kısım ile değerlendirilmektedir. Dindarlığın pek çok boyutunu anket ve araştırmalarla tespit etmek mümkün değildir. Dindarlığın asli/manevi boyutu, dinin, inancın ve dindarlığın özü ve en önemli yönüdür" ifadelerine yer verdi.

İHA