İşte Bomonti gerçekleri
İstanbul'daki Bomonti Bira Fabrikası'nın Diyanet'e devri çok konuşuluyor, çok tartışılıyor. Fabrikanın bölümlerinden eski malt binası, eski silo, eski arpa temizleme binası ve eski kazan dairesinin Diyanet İşleri Başkanlığı'na tahsis edilmesi ve bu alan için, içinde mescit, yurt, sergi salonu ve katlı otoparkın da bulunduğu bir proje hazırlanması kamuoyunun gündeminde. Peki Bomonti'de aslında neler oluyor? Diyanet'e devredilen, fabrikanın birer parçası olan 4 bina tam olarak nerede? Bomontiada Eğlence ve Kültür Merkezi, bu yeni projenin ne tarafında? İşte Bomonti tartışmasıyla ilgili gerçekler… Esra Boğazlıyan yazdı...
İstanbul’daki Bomonti Bira Fabrikası’nın Diyanet’e devri çok konuşuluyor, çok tartışılıyor. Fabrikanın bölümlerinden eski malt binası, eski silo, eski arpa temizleme binası ve eski kazan dairesinin Diyanet İşleri Başkanlığı’na tahsis edilmesi ve bu alan için, içinde mescit, yurt, sergi salonu ve katlı otoparkın da bulunduğu bir proje hazırlanması kamuoyunun gündeminde.
Gelişmelerle ilgili olarak İstanbul Mimarlar Odası, ‘Bu tahsis ve proje, korunması gerekli kültür varlıklarının gelecek kuşaklara devredilmesini engeller’ diyerek konuyu yargıya taşımaya hazırlanıyor. Peki Bomonti’de aslında neler oluyor? Diyanet’e devredilen, fabrikanın birer parçası olan 4 bina tam olarak nerede? Bomontiada Eğlence ve Kültür Merkezi, bu yeni projenin neresinde?
İşte Bomonti tartışmasıyla ilgili gerçekler… Esra Boğazlıyan yazdı…
DİYANET'E DEVREDİLEN 4 BİNA NEREDE?
Bomonti Bira Fabrikası’na dahil olan ve Diyanet’e devredilen ‘Eski Malt Binası’, ‘Eski Silo’, ‘Eski Arpa Temizleme Binası ve ‘Eski Kazan Dairesi’ taşınmazları 1548 ada 9-10 parsel üzerinde, Birahane Sokak üzerinde bulunuyor.
DİYANET'E DEVREDİLEN BİNALAR, BOMONTİADA'NIN NERESİNDE?
Uydu haritasından incelendiğinde; Diyanet’e devredilen 4 binayla Bomontiada Eğlence ve Kültür Merkezi arasından yol geçiyor. Kafe ve restoranların, içkili mekanların bulunduğu, gösterimlerin, canlı performansların sergilendiği Bomontiada Eğlence ve Kültür Merkezi’yle Diyanet’e devredilen binalar bir sokakla ayrılıyor. Birahane Sokak’ın bir tarafında Bomontiada, diğer tarafında da Diyanet’e devredilen 4 bina var, aradan yol geçiyor.
MESCİT NEREYE YAPILACAK? İÇKİLİ MEKÂNLARIN OLDUĞU BOMONTİADA'YA YAKIN MI?
Uydu haritasında; Diyanet’e devredilen, yolun diğer tarafında kalan 4 binanın birinde hali hazırda mescit olduğu görülüyor.
BOMONTİ PROJESİNİ MİMARI HALİL ONUR ANLATTI
Bomonti Bira Fabrikası’nın Diyanet’e devredilen 4 binası için hazırlanan projenin detayları neler? projeyi çizen Mimar Halil Onur şöyle konuştu:
Proje konusu binalar, Bomontiada’dan bir sokakla ayrılmaktadır ve Bomonti Bira Fabrikası’ndan çok sonra ek binalar olarak yapılmıştır. Bu ek binaların 1940-50’li yıllarda yapıldığı düşünülmektedir. Tüm fabrika kompleksini gösteren 1924 tarihli Pervititch sigorta haritalarında bu binalara ait hiçbir iz yer almamaktadır. İmar planında “Sosyal Kültürel Tesis Alanı ve Otopark” olarak belirtilen bu binalardaki fonksiyonlar plan şartları doğrultusunda belirlenmiştir. Zaten bu uyum nedeniyle Şişli Belediyesi projeyi uygun yazısı ile Kurul’a göndermiş, Koruma Kurulu da uygun bularak onaylamıştır.
Mimar Onur, projedeki fonksiyonları şöyle anlatıyor:
"ŞİŞLİ BELEDİYESİ DOSYALARINDAKİ ONAYLI PROJEDE GÖRÜLEBİLİR"
Sergi salonları, toplantı salonları, sanat atölyeleri, kütüphane, cafe-kitapevi, öğrenci yurdu, mescit, yönetim birimleri ve yeraltı otoparkı. Söz konusu alanda, daha önceden (yapım tarihini tespit edemediğim) bir mescit yer almaktaydı. Yeni projede de bir mescit yer almaktadır. Onaylı projedeki toplam inşaat alanının %3’ten daha az bir alanı ( % 2,3) mescit için ayrılmıştır. Mescit daha önce parseldeki tek boş alanda yer almaktaydı. Projede bu alan yine boş bırakılmış, mescit bina içine alınmıştır. Tescilli binaların geleneksel mimari görünümleri ve yükseklikleri, Koruma Kurulu kararında da vurgulandığı gibi aynen muhafaza edilmektedir. Tüm bu ayrıntılar ve fonksiyonlar Koruma Kurulu ve Şişli Belediyesi dosyalarındaki onaylı projede görülebilir. Sergi salonları 790 metrekare, Kütüphane 510 metrekare, Mescit 370 metrekare olacak.
"KORUMA KURULU KUDEB DENETİMİNDE YENİDEN YAPIM PROJESİNİ ONAYLAMIŞTI"
İlk projeler tabii ki tüm binaları aynen koruyacak şekilde hazırlanmıştı. Ancak statik incelemeler sonrası hazırlanmış olan İTÜ raporu sonucunda mevcut betonarme binaların güçlendirme ile ihyasının mümkün olmadığı, yeniden yapımın zorunlu olduğu tarafımıza bildirilmiş, bu doğrultuda yeni projeler hazırlanmıştır. Bu rapor dosyasında mevcuttur.
Koruma Kurulu da yerinde-binalarda yaptığı inceleme sonrasında KUDEB denetiminde söküm yapılmak koşulu ile yeniden yapım-rekonstrüksiyon projelerini onaylamıştır.
EYÜP MUHCU: KÜLTÜREL VE SANATSAL OLARAK KENTE KAZANDIRILMALI
Mimarlar Odası, Bomonti Bira Fabrikası’na ait 4 binanın Diyanet’e devrine ve oraya yapılacak projeye karşı dava açmaya hazırlanıyor. Peki neye itiraz ediyorlar?
Mimarlar Odası’nın Başkanı Eyüp Muhçu'nun görüşleri şöyle:
"PROJE KORUMA YASASINA, BOMONTİ'YE ZARAR VERİR"
“Tahsisin yürütmesinin durdurulması ve iptali için dava açacağız. Burası tarihi bir alan, restorasyonla yaşatılması, kültürel ve sanatsal olarak kente kazandırılması gerekiyor. Bomonti Bira Fabrikası, Erken sanayi dönemi eseri. Proje, koruma yasasına, Bomonti’ye zarar verir. Koruma mevzuatına aykırı tadilat kabul edilemez.
KORUNMASI GEREKEN TESCİLLİ BİNA
1890 yılında Feriköy Mahallesi’nde kurulan Bomonti Bira Fabrikası ve binaları, 1998’de İstanbul 1 No’lu Koruma Kurulu tarafından ‘korunması gereken kültür varlığı’ statüsünde tescil edildi. Tekel’e ait olan fabrika, Tekel’in tasviyesinin ardından da Hazine’ye devredildi. Bomonti Bira Fabrikası’na ait, 1548 ada 9-10 parsel üzerinde bulunan Hazine Maliyesi’ne ait Bomonti Bira Fabrikası’nın birer parçası olan ‘Eski Malt Binası’, ‘Eski Silo’, ‘Eski Arpa Temizleme Binası ve ‘Eski Kazan Dairesi’ taşınmazları İstanbul 2 No’lu Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 13 Haziran’da aldığı kararla Diyanet İşleri Başkanlığı’na tahsis edildi.
