Evet, onu çarmıha geriyoruz

Mehmet Ali Kılıçbay Newsweek'e yazdı.. Bati Avrupalilar'in, kendi Bati Roma'larmdan farklılaştırmak için 1557'den beri Bizans adını verdikleri devlet aslında 1453'te sona erene kadar kendini İmpe-rium Romanum (Roma İmparatorluğu) olarak adlandırmış ve Bizans nitelemesinden haberi olmamıştır. Tarihçilerin de benimsemesiyle özellikle 19. yüzyıldan itibaren Bizans adıyla anılan bu imparatorluk temel bir ilkeye dayanmaktaydı: Tek devlet, tek din, tek egemen (hükümdar). Nitekim Bizans'ta Ortodoks Hıristiyanlık devlet dini olmuş, başka bir din hoşgörülme-miştir. Bizans'ı Bizans yapan bu çeşitlilik karşıtı ilke, birçok rejimin dayanağı olmuş, sonunda Naziler'in Almanya'da 30 Ocak 1933'te iktidara gelmeleriyle "ein volk, ein reich, ein führer" (tek halk, tek devlet, tek rehber) haline dönüşerek müthiş soykırımlara yol açmıştır. Nazilerin tek halkı, elbette aynı ırka ve aynı dine mensup insanlardan oluşmaktadır. Bu sloganı bugünlerde İran Molla Rejimi taşıyor, kimsenin Şiilikten başka bir dine mensup olmasına veya inançsız olmasına izin verilmiyor. Bahai-ler veya ateistler katlediliyor. Ülkenin tek hakimi Rahbare enkelab (Devrimin rehberi) ve Rahbare muazzam (Yüce rehber) unvanlarını taşıyan bir ayetullah el uzma (Allanın büyük işareti). Böyle bir rejim, bize yabancı değil, hem Osmanlı geçmişimiz hem de şimdimiz açısından. Osmanlı, Sünni İslam dışındaki inanışlara kısmen alan bırakmıştır, ama Aleviliği hiç kabul etmemiş ve sadece Hıristiyanlar'a ve Musevilere ancak zimmi (zimmetli, emanet) statüsü altında yer açılmış, fakat onları her zaman alt statüde tutmuş, örneğin daha fazla vergi almıştır, Bugün ise, bir yanda "Yeni-'Osmanlıcılık" adı altında, öte yandan da çeşitli "reformlar"la rejimin içine taşınan "üstün din" algısının dışavurumları ortalığa dökülüyor. Bunlardan birini, İsmet Özel çok veciz bir şekilde ifade etti. HaberTürk televizyonunda, "Türk demek, Müslüman demektir. Her Müslüman Türk değildir, ama her Türk Müslümandır" deyiverdi, arkasından da "Türk ırkı yok" diye ilân etti. Elbette bir Türk ırkı yoktur, olamaz. Irklar fizik özelliklere göredir, ama uluslar ortaklaşa paylaşılan ülkeye (vatana) göredir ve hiçbir ulus bir ırk oluşturmaz. Fakat İsmet Özel, "Türkler aynı ırktan değilse o zaman aynı dinden olmalıdırlar" biçiminde tercüme edilebilecek bu söylemiyle, Bizans, Naziler, İran çizgisindeki yerini belirlemiş oluyor. Pek bilinmez veya bilmezden gelinir ama, Türkler'in gelmesinden önce Anadolu'nun neredeyse tamamı Hıristiyandı. Osmanlı döneminde Hıristiyan oram azalmış ama önemini korumuştur. İstanbul için yüzde 50 olan gayrimüslim oranı, Anadolu için 19. yüzyılın ortalarına kadar yüzde 40'larda kalmıştır. Öte yandan 381 yılında, Türkler daha tarih sahnesine çıkmamışken (bu işi 7. yüzyılda yapacaklar), İslamiyet daha zuhur etmemişken (bunun için 613 yılım beklemek gerekecektir), İstanbul Ekümenik Patrikliği kurulmuştur. Bu patriklik; Roma, Kudüs ve Antakya'dakilerle birlikte dört Hıristiyan merkezinin en önemlisidir. Daha sonra Roma Patrildiğinin Papalığa dönüşüp Katolik mezhebi halinde aynşmasıyla Ortodoks Hıristiyanlığın merkezi haline gelecek ve bu sıfatı bugüne dek sürecektir. Bugün ülkemizde dört bin kadar Rum yurttaşımız var. Medyanın öyle kullanmakta ısrara olduğu gibi "Rum asıllı" değil, Rum. Bugün Türkiye'de büyük çoğunluk, "etnik Türk" ve "Sünni Müslüman" olmayanlarımızı bu sözle travesti gibi gördüğünü fark ediyor mu acaba? Bu arada dillerini yalnız duyarak öğrenenler için zorunlu bir not olarak, travesti, esas kimliğin dışındaki bir kimliğe bürünen kişi demektir. Örneğin travesti balo, kıyafet balosu demektir. Bu durumda "Rum asıllı" demek, Rum yurttaşlarımızın Türklüğe girmeye zorlandıklarının itirafıdır. Rum yurttaşlarımız, Müslüman kılığına girmeye de zorlanıyor. Ruhban Okulunun kapalı tutulması ne demek? Bu insanların din adamı ihtiyacı nasıl karşılanacak? Sonunda dinsiz olmak, terki diyar etmek veya Müslüman kılığına girmekten başka çareleri kalıyor mu? İstanbul Rum Ortodoks Patriği Bartho-lomeos yerden göğe kadar haklıdır. Evet onu çarmıha geriyoruz. Romalılar, İsa'yı Yahudiler'in şikâyeti üzerine hangi suçtan çarmıha germişlerdi? Ülkenin dininden olmamak suçundan. Yahudi ülkesinin Romalı valisi Pontius Pilatus, İsa'yı çarmıha yollarken, ona taşıttığı çarmıhın üzerine Iesus Nazarenus Rex Iuderaeum (Yahudilerin Kralı Nasıralı İsa) yazdırtmıştı. Yani İsa, yeni bir din getirdiği için yeni kraldır. Çünkü Roma zihniyetine göre, imparator aynı zamanda dinin başıdır (Pontifex Maxi-mus). Bizans'ta da öyleydi, Osmanlı'da da (hem padişah hem halife). İran'da da öyle. Ruhban okulu açılırsa Türkiye Hıristiyan olmaz, biraz daha demokratik olur; yoksa bundan mı korkuluyor?