Çocuklar işte böyle büyüyor...

HABERTURK.COM / SAĞLIK SERVİSİ

Çocuk gelişimi 4 ana kategoriden oluşuyor:

Fiziksel gelişim, zihinsel gelişim, sosyal ve ahlaki gelişim ile duygusal gelişim... Uzman Pedagog Dr. Adem Güneş, çocuğun gelişim süreci hakkında her ebeveynin bilmesi gerekenleri HABERTURK.COM için anlattı.

Bunların içerisinden en belirgin olanı fiziksel gelişim olduğundan birçok ebeveyn bir yanılgıyla çocuklarının fiziksel gelişimlerini takip ederken, zihinsel ve sosyal gelişimlerini ihmal edip, gözden kaçırırlar.

Özellikle duygusal gelişim gündeme pek gelmez. Halbuki bütün gelişim dönemlerinin ana motivasyonu duygusal gelişimdir. Duygusal gelişimi sağlıklı giden bir çocuğun sosyal gelişimi güçlü olur, duygu dünyasında zarar uğratılmamış bir çocuğun zihinsel aktiviteleri parlaktır. Duygusal gelişimi güçlü olan çocuğun fiziksel gelişimi de bir o oranda belirgindir.

Duygusal gelişim, diğer gelişim alanlarının her birinin kökenini teşkil etse de kendi gelişimi fiziksel gelişimin bir parçasıdır aynı zamanda.

Şöyle ki; açlık bir fiziksel ihtiyaçtır ancak giderildiği takdirde aynı zamanda duygusal doyumsama gerçekleşir. Annesini emen bir çocuğun her ne kadar açlık ihtiyacı gideriliyor olsa da pedagojik açıdan çocuğun güven duygusu gelişiyordur. Bundan dolayı çocuğun karşılanan her fiziksel ihtiyacının aynı zamanda duygusal gelişime de katkı sağladığı bilinmelidir. Fiziksel ihtiyaçlar “kalitelice” karşılanmalıdır.

Çocuğunu emzirmek zorunda olarak emziren bir anne belki onun fizyolojik ihtiyacını karşılamış olsa da duygusal ihtiyacını gidermiş sayılmaz. Duygusal ihtiyaçların giderilmesindeki anahtar kelime “kalite”dir. Çok istediği halde bebeğini emziremeyen bir anne, bebeğini göğsüne yaslayıp kendi kalp sesini dinleterek, tensel temas kurarak ve gözgöze kaliteli bir birliktelik sağlayarak her ne kadar çocuğun fiziksel ihtiyacını karşılayamıyor olsa da duygusal ihtiyacını karşılayabilir. Çocukların boy kilo endeksinin takibi, yeme kalitesi, uyku kalitesi, her bir fizyolojik ihtiyacın bir göstergesi olsa da bu ihtiyaçların kaliteli giderilip giderilemediği de duygusal ihtiyaçların bir göstergesidir.

FİZYOLOJİK İHTİYAÇLARIN DUYGUSAL KARŞILIKLARI

UYKU İHTİYACI

İçi içe geçmiş en belirgin fiziksel ihtiyaç, uyku ihtiyacıdır.

Çocuk uyku ile en belirgin fizyolojik ihtiyacını karşılarken uykuya dalabilmesi için mutlak bir güven hissi şarttır. Çocuk uykuya dalarken bir emniyetsiz ortama girecek, belirginsiz ve savunmasız bir hale bürünecektir. Gözlerini kapatmış, işitmesi ve görmesi engellenmiş bir vaziyette fiziksel ihtiyacını gidermeye adım atarken uykuya dalacağı yerin ve duyguların kendisine emniyet vermesi gerekir. Emniyet hissi ise duygusal bir ihtiyaçtır.

Huzursuz, kaygılı olan, ebeveyn çatışması bulunan, gündelik hayatta sorunlar yaşayan bir çocuk, her ne kadar fizyolojik ihtiyaç için yatağa girmiş olsa da duygusal zemini hazır olmadığından uykuya dalamayabilir. Uyku hem fiziksel hem de duygusal ihtiyacın giderildiği bir farklı bilinç halidir.

YEME İHTİYACI

İnsan organizmasının baş etmesi oldukça zor olan bir ihtiyaçtır. Zira yeme ihtiyacı midede asit salgılanması ve acı duyma eylemiyle gerçekleşen bir ihtiyaçtır. Bundandır ki henüz vücut organlarının ayrımını yapamayacağı bir çağda olan çocukların acıktığında ağlamaları açlıktan değil, korkularından, can acılarından dolayıdır.

Örneğin; 1 yaşındaki bir çocuk acıktığı zaman acıktığı için değil korktuğu için ağlar. Vücudunda tanımadığı, anlam veremediği ve acı veren bir eylem gerçekleştiğinde çocuk kaygıya kapılır, kendini güvensiz hisseder ve ağlar. Kaygı duygusal bir durumdur. Bundadır ki; acıkan çocuğun karnının doyurulması, çocukta güven ve emniyet hissi oluşturur. Ve bu yüzden emzirilen çocuklar midelerindeki yanma hissi geçtikçe annelerine tebessüm ederler ve acıyı gideren kişiye gülücük verirler.

ALT TEMİZLEME İHTİYACI

Her ne kadar bir hijyenik ortam çocuğa sunuluyor olsa da, aynı zamanda, altı temizlenen çocuk, kakanın verdiği yabancı dokunuştan, ıslaklık ve acıdan altının temizlendiği sırada kurtulduğu için kendisine bunu sağlayana karşı bir duygusal yakınlık içerisine girer.

Çocuğuyla bağ kurmaya özen gösteren ebeveynler, çocuklarının fizyolojik ihtiyaçlarını kendileri karşılarlarsa onlar ile aynı zamanda duygusal bağlar kuracaklarını unutmamalıdır. İşlerin yoğunluğundan dolayı evde bir yardımcının bulunması durumunda uyutma, alt değiştirme, yeme gibi fizyolojik ihtiyaçların o kişiye yaptırılması, çocuğun o kişiyle bağlanması haline gelir ki bu doğru bir tutum değildir. Ebeveyni olan bir çocuğun böylesi bir bağlanmayı başkalarıyla gerçekleştirmesi gereksizdir.