Türkiye sağlık çalışanlarına şiddette eski normale döndü
Aile Hekimliği Çalışanları Sendikası (AHESEN)'dan yapılan açıklamada, sağlıkta şiddet oranlarının 2020 yılının ilk altı ayında son 11 yılın en yüksek seviyesine ulaşıldığı belirtildi
Pandemi süresince alkışlı desteklerle kamuoyunu tarafından moral bulan sağlık çalışanları, hastalıklarda olduğu gibi şiddet konusunda da mücadeleye hazır. Aile Hekimliği Çalışanları Sendikası (AHESEN)'dan yapılan açıklamada, alkış, sosyal mesafe ve tedbirlerin yerini eskiden olduğu gibi şiddette bıraktığının altı çizildi.
Açıklamada usulsüz istemlerle kamu hizmetinin engellendiğine de yer verildi: "Hastanın kendisi olmadan, hekime antibiyotik yazdırmak üzere sekreterlik görevi yükleyenlerin muayene ve işlemleri ret edilince, maalesef fiziksel ve sözlü hakaret yolu seçildi. Maalesef günümüzde hem yaşayan hem de yaşatan tarafından hayatın rutini olarak görülen ve çoğu zaman kanıksanan bu şiddeti kabul etmiyoruz." Şiddet olaylarının nedeni, sonuçları ve çözüm odaklı çalışma Bilim Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Ersin Akpınar tarafından gerçekleştirildi.
Prof. Dr. Ersin Akpınar: "Özellikle pandemi yönetimi sürecinde sağlık çalışanlarının moral ve destek ihtiyacı takdir edileceği üzere yüksek. Desteğe ihtiyaç duyulan bu günlerde yaşanılan 'Sağlıkta Şiddet'in durumunu tespit ve çözüm önerilerini değerlendirmek için 10 – 13 Ağustos 2020 tarihlerinde üyelerimizden rastgele 397'sine telefonla anket ve 1478 sağlık çalışanıyla da 'AHESEN - Sağlık Çalışanlarına yönelik şiddet ve çözüm yolları Anketi'ni online olarak gerçekleştirdik. Ankete katılanların yaş ortalaması 41,9, yıl ve meslekte ortalama çalışma süresi 16,9 yıl olarak saptandı."
"SAĞLIKTA ŞİDDET HER GEÇEN GÜN ARTIYOR"
Prof. Dr. Akpınar, şunları söyledi: "2009 yılı ve öncesi yüzde 21,2 olan sağlıkta şiddet oranları, 2020 yılının ilk yarısında yüzde 54,9 olarak kayıtlara geçti.
Çalışmalar sonucu sağlık çalışanlarının yüzde 94,3'ünün mesleğini icra ederken sözlü ya da fiziksel şiddete maruz kaldığı tespit edildi. Sağlık çalışanlarının maruz kaldığı bu şiddet oranı 2009 yılı ve öncesinde yüzde 21,2 iken, 2010 - 2014 yıllarında yüzde 39,5 ve 2015 - 2019 yıllarında yüzde 80,4 olarak ortaya konuldu.
2020 yılının ilk yarısında bu oran yüzde 54,9'a ulaştı ve sürekli artış gösteren sağlıkta şiddet olgularının vahametini gözler önüne sermiştir. Şiddete maruz kalan sağlık çalışanlarının uğradıkları şiddet sayısı ve oranları incelendiğinde ise; şiddete maruz kalan sağlık çalışanlarının yüzde 59,8'u 10 defa ve daha fazla, yüzde 21,6'sı ise 5-10 defa ortalamada gördüğünü ortaya koymuştur. Mesleklerini icra ederken sağlık çalışanlarına uygulanan 'Sözlü Şiddet' ise yüzde 62,7 iken hem sözlü hem fiziksel şiddete maruz kalanlar da yüzde 35,9'u bulmuştur.
Bütün bu yaşanan şiddet olaylarında sağlık çalışanların sadece yarısı (yüzde 50,4'ü) beyaz kod vererek yasal yardım talebinde bulunmuştur. Beyaz kod verip yasal yardım talep etmeme nedenleri ise, 'Tutanaklar tutuluyor, gidip ifade veriliyor, şikâyetçi olunuyor. Mahkeme süreci başlıyor ve hiçbir sonuç alınamıyor' düşüncesinde olan yüzde 64,7 oranındaki sağlık çalışanlarına ek olarak 'Beyaz kod verince bir şey çıkmaz' diye düşünen sağlık çalışanlarının oranı ise yüzde 46,9'dur.
Yasal olarak düzenleme yapılmasının kaçınılmaz olduğunu düşünen sağlık çalışanlarının 'Şiddet uygulayanın serbest bırakılması ile oluşan şartlar'ın olduğunu düşünenlerin oranı ise yüzde 87,9'dur. Bunlara ek olarak; 'Hasta ve/veya yakınlarının aşırı istekte bulunması ve memnuniyetsizliklerinin' yüzde 79,9 oranında sağlıkta şiddeti tetiklediğini, 'Meslektaşların etiğe/hukuka uymayan hasta taleplerini uygulamalarının ardından, hastaların bunu diğer sağlık çalışanlarından istemesi ve onların hukuksuz talepleri reddetmeleri' nedeniyle oluştuğunu düşünenlerin ise yüzde 78,7 olduğunu belirtmek gerekir.
Yaşanan ve her geçen gün arttığı görülen 'Sağlıkta şiddetin önlenmesi için' nelerin yapılması gerektiği sorusuna sağlık çalışanları:
- Şiddet sonrası sağlık çalışanı şikâyetçi olmasa bile olaya "kamu davası" niteliği kazandırılıp, mahkeme süreci kurumlar tarafından takip edilmeli %87,8
- "Sağlıkta Şiddet Yasası"nın uygulanması %84,3
- "Sağlıkta Şiddet Yasasının" TCK'ya eklenmesi %82,2
- Sendika-Dernek ve STK'ların daha etkin olmaları %65,8
- Ağır çalışma koşullarının düzenlenmesi %64,1
- ALO 184 şikâyet hattının kaldırılması %63,9 olarak görüşlerini belirtmişlerdir.
Aile hekimliği uygulaması, kayıtlı kişilerin koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetlerini tıbbi gereklilikle sunan yapılardır. Bu doğrultuda tüm aile hekimliği çalışanlarını bilimin yolundan ayrılmama kararlılığına davet ediyoruz. Ayrıca, bu süreci maalesef sekteye uğratan, sorunları çözüme ulaştıramayan ve mobbing ile şiddete davetiye sistemine dönüşenAlo 184 hattının, farklı bir işleyişle çalışmalarına devam etmesini Sağlık Bakanlığımızdan rica ve talep ediyoruz. Şiddet mücadelesi topyekün mücadeledir. İlk yapılması gereken etkin ve caydırıcı bir kanun çıkarmaktır. Siyasi parti ayrımı olmaksızın tüm vekillerimizin duyarlılık göstererek ivedilikle talebimize yanıt vermelerini bekliyoruz. Adalet mensubu ve kolluk kuvvetlerinden olası şiddet vakalarına anında müdahale ve etkin yaptırımların uygulanmasını bekliyoruz.
AHESEN olarak, her türlü şiddeti uygulayanın, şiddete zemin hazırlayanın ve şiddeti onaylayanın her zaman karşısında olacağız. Pandemi mücadelesinde yalnız kalan ve yorgun düşen sağlık çalışanlarının her zaman yanındayız."
