2019 yılı vergi geliri hedefleri revize edildi
2019 sonunda vergi gelirleri, bütçe kanununda öngörülen hedefin 75 milyar lira altında kalacak. Tahmin edilen gerçekleşme rakamına göre vergi gelirleri 2020 yılında ise yüzde 17.2 oranında artacak. Birçok vergi kalemi, 2019 yılında öngörülen hedeflerin altında kalırken, tütün mamullerinden alınan özel tüketim vergisi (ÖTV), hedefin üzerinde gerçekleşti. Gelecek yıl da bu vergi kaleminden yüzde 27 gelir artışı bekleniyor. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın haberi
TBMM’ye sunulan 2020 bütçe kanunu teklifinde, 2019 yılı vergi geliri hedefleri de revize edildi. 2020 yılı vergi geliri hedefleri, revize edilen yeni rakamlara göre belirlendi. Ekonomideki daralma dolayısıyla 2019 bütçesinde öngörülen vergi geliri gerçekleşmeleri, bütçe kanunu ile öngörülen hedeflerin 75 milyar lira altında kaldı. Yüksek enflasyona rağmen, kanunda 853.8 milyar lira olarak öngörülen toplam vergi gelirlerinin, yıl sonunda 778.6 milyar lirada kalacağı tahmin ediliyor. 2020 yılında ise gerçekleşme tahminine göre yüzde 17.2’lik artışla 912.5 milyar liralık vergi geliri öngörülüyor.
OTOMOTİVDEKİ DURGUNLUK BÜTÇEYİ SARSTI
Motorlu taşıtlardan alınan özel tüketim vergisi’nden (ÖTV) 2019 yılında 24 milyar lira gelir elde edilmesi öngörülüyordu. Ancak, gerçekleşmenin 12.9 milyar lirada kalacağı tahmin edildi. Gerçekleşme, öngörülen rakamın yaklaşık yarısı düzeyinde kalacak. Gelecek yıl için motorlu taşıtlardan alınan ÖTV’de 19.1 milyar lira gelir öngörülüyor. Her ne kadar bu rakam, 2019 yılındaki gerçekleşme tahminine göre yüzde 48 artış anlamına geliyorsa da 2018 yılında 21 milyar lira olan rakamın altında yer alıyor.
Önemli gelir kalemleri arasındaki akaryakıttan alınan ÖTV’den 2019 yılında 68.7 milyar lira gelir öngörülmüştü. Aşırı fiyat artışını önlemek için uygulamaya konulan eşel mobil sisteminin de etkisiyle akaryakıttan alınan ÖTV gelirlerinin yıl sonunda 60.8 milyar lirada kalacağı tahmin edilirken, gelecek yıl için de yüzde 9.7’lik artışla 66.7 milyar liralık gelir öngörüldü.
Dayanıklı tüketim mallarından alınan ÖTV’de 2019 yılı gelir beklentisi 9.3 milyar liradan 5.2 milyar liraya revize edildi. Gelecek yıl ise yüzde 38 artışla 7.2 milyar lira gelir öngörüldü. 2018 yılında bu kalemden 6.3 milyar lira gelir elde edildiği dikkate alınırsa, gelecek yıl için öngörülen rakam 2018’e göre sadece yüzde 14 oranında artış anlamına geliyor.
TİRYAKİDEN BÜTÇEYE BÜYÜK DESTEK
2019 yılı bütçesinde tütün mamullerinden 45.7 milyar lira ÖTV geliri öngörülmüştü. Yapılan revizeye göre 2019 yılında tiryakilerden 51 milyar lira ÖTV geliri elde edilecek. Gelecek yıl ise yüzde 27 artışla 64.8 milyar lira gelir öngörülüyor. Diğer kalemlerden farklı olarak tütün mamullerindeki gelir artışının, bu yılki yüksek performansa rağmen yüzde 27 oranında yükseltilmesi, yeni vergi artışı olabileceği şeklinde değerlendirildi.
Alkollü içkilerden alınan ÖTV gelirleri, 2019 yılında beklenen rakam doğrultusunda 13.2 milyar lira olarak gerçekleşecek. Gelecek yıl ise akşamcılardan yüzde 13’lük artışla 17.2 milyar liralık vergi geliri bekleniyor.
Revize edilen rakamlara göre, 2019 yılı için bütçe kanununda öngörülen vergi geliri hedefleri, birkaç kalem dışında öngörülen rakamların altında kalacak. Sigara ve alkollü içkiler dışında daha çok kira ve menkul kıymet geliri elde edenlerin ödediği beyana dayanan gelir vergisi ve kurumlar vergisi gelirleri, yukarı doğru revize edildi. Diğer vergi gelirleri ise 2019 yılı için yapılan öngörülerin altında kalacak.
MERKEZ BANKASI’NDAN BÜYÜK DESTEK
2019 yılı bütçesinde bu yıl için 86 milyar lira olarak öngörülen bütçe açığı 125 milyar lira olarak revize edildi. Bütçe açığının daha fazla artmasını Merkez Bankası önledi. Bütçede 2019 yılında Hazine portföyü ve iştirak gelirleri olarak 22.9 milyar lira gelir öngörülürken, gerçekleşme 81 milyar liraya ulaştı. Gelecek yıl da bu kalemden 50.2 milyar lira gelir öngörüldü.
Söz konusu gelirin tamamına yakını Merkez Bankası kârından aktarılan temettü gelirleri ve ihtiyat akçesinden oluşuyor.
