Türkiye'de 2030'da kanser tedavisi maliyeti üçe katlanabilir

Türk Radyasyon Onkolojisi Derneği (TROD) Başkanı Prof. Dr. Esra Kaytan Sağlam 4 Şubat Dünya Kanser Günü dolayısıyla AA muhabirine yaptığı açıklamada, kanserin maliyeti ve tedavisine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Türkiye'de her yıl 148 bin yeni kanser tanısı konulduğunu belirten Sağlam, yılda 90 binden fazla kişinin de buna bağlı hastalıklar nedeniyle hayatını kaybettiğini söyledi.

Sağlam, Türkiye'de kanser tedavisi maliyetinin yıllık ortalama 3 milyar doları bulduğuna dikkati çekerek, şöyle devam etti:

Türkiye'nin kanser için ayırdığı bütçe Avrupa ülkeleri arasında 6. sırada. Toplam kanser tedavisi harcaması açısından Türkiye'nin önünde İngiltere, İtalya, Almanya, Fransa ve İspanya bulunuyor. Buna karşın Türkiye'de tüm sağlık harcamalarının sadece yüzde 3'ü kanser için yapılırken, bu oran Fransa'da yüzde 6,6, İtalya'da yüzde 6,4, İngiltere'de yüzde 5,4. Türkiye'de kanser tedavisi maliyetlerinin 2030 yılında en az 3 katına çıkması bekleniyor. Dünya genelinde 2035'e kadar gereksinimi olan hastaların ışın tedavisine (radyoterapiye) erişebilmesi için gerekli altyapı ve insan gücü maliyeti yaklaşık 100 milyar dolar olarak hesaplanıyor. Bu yatırımla insan ömründe 26.9 milyon yıl kazanç elde edileceği ve bunun dünya ekonomisi için sağlayacağı iş gücü kazancının 365 milyar dolar olacağı tahmin ediliyor.

Kanser profiline ve nedenlerine bakıldığında, sigarayla ilişkili kanserlerin Batı ile kıyaslandığında Türkiye'de çok daha yüksek olduğunun saptandığını anlatan Sağlam, bunun ülkede en sık görülen kanser türleri arasında akciğer-bronş-yutak kanserinin ilk sırada yer almasıyla doğru orantılı olduğunu dile getirdi.

Sağlam, "Türkiye'de en çok görülen 5 kanser tipi erkekler için akciğer, prostat, kolorektal, mesane (idrar torbası) ve mide; kadınlarda meme, tiroid, kolorektal, rahim ve akciğer kanseridir." dedi.

Akciğer kanseri tanısı konulan hastaların fazlalığı ve tedavi maliyetinin yüksekliğinden dolayı, kanser tedavisi maliyetlerinde en yüksek payı bu türün aldığına işaret eden Sağlam, "Akciğer kanserinde tarama programlarının olmaması, hastaların öksürük gibi sık görülen şikayetleri önemsememeleri ileri evrelerde tanı konulmasına, hem daha yüksek maliyete hem de daha yüksek ölüm oranlarına sebep olmaktadır." diye konuştu.

Sağlam, ölüm nedeni istatistikleri incelendiğinde, kanserin tüm ölümlerin yaklaşık yüzde 20'sini oluşturduğunu belirtti. Erkeklerde gırtlak, soluk borusu ve akciğer kanserlerinin en yüksek sayıda ölüme yol açtığını ifade eden Sağlam, kadınlarda ise meme kanserinin ilk sırada yer aldığını bildirdi.

- "Cihaz donanımları acilen yenilenmeli"

Kanser tedavisinin, tıptaki pek çok uzmanlık alanını ilgilendirdiğini vurgulayan Sağlam, "Başarılı bir kanser tanı ve tedavi süreci ancak ilgili tüm tıp branşların yakın iş birliğiyle yürütülmektedir. Bu kapsamda özellikle ihtiyaç duyulan uzmanlık alanları radyasyon onkolojisi, tıbbi onkoloji, hematoloji, pediatrik onkoloji ve onkolojik cerrahi dallarıdır." ifadesini kullandı.

Sağlam, radyasyon güvenliği ve daha başarılı radyoterapi uygulamaları konusunda Sağlık Bakanlığına çeşitli önerilerde bulunulduğunu belirterek, şunları kaydetti:

"Bakanlığa stereotaktik radyocerrahi, brakiterapi, intraoperatif radyoterapi gibi özellikli ekipman ve tecrübe isteyen tedavi seçeneklerine ayrıca önem verilmesi ve bu konuyla ilgili altyapının oluşturulması önerilmiştir. Mevcut durumda cihaz donanımı özel sektörde üniversite hastanelerinin çok önüne geçmiş, hastalarımız daha iyi teknik donanım reklamıyla özel sektöre kaymaya başlamıştır. Özellikle eğitim kadrolarının geniş olduğu üç büyük şehrimizdeki üniversite hastanelerinin teknik-radyoterapi cihaz donanımları acilen yenilenmelidir."

- "Kanserle mücadelede başarı"

Norveç'in Oslo Üniversitesinde Sağlık Politikası ve Ekonomisi üzerine araştırmalar yapan Prof. Dr. Adnan Kısa da Türkiye’de yıllık kanser tedavisi harcamalarının yaklaşık 3 milyar dolar olduğunu söyledi.

Türkiye’de sağlık hizmeti üretim maliyetlerinin gelişmiş ülkelerden daha ucuz olmasının kanser tedavisinde ülkeye fiyat avantajı sağladığını anlatan Kısa, 2002’den sonra gerçekleştirilen sağlık reformları ile kanserlerin düzenli olarak kayıt altına alındığını belirtti. Kısa, şöyle devam etti:

"Sağlığın korunması ve geliştirilmesi için teşvik edici adımların atılması, kanser tarama programlarının genişletilmesi, toplumsal farkındalık çalışmalarının sayısının arttırılması, bazı aşıları ülkemize uygun imkanlarla getirilmesi, aile hekimliği sisteminin işleyişi, onkoloji uzmanlarının ve diğer sağlık personelinin sayısının arttırılması, kurumlar arası koordinasyonların sağlanması, başta sigara olmak üzere tüm risk faktörlerinin ortadan kaldırılmasına yönelik adımların atılması gibi sağlık müdahaleleri kanserle mücadelede başarı sağlamamıza katkı yapmıştır. 'Küresel Hastalık Yükü Çalışması'nın yayımlandığı The Lancet Dergisi Ekim 2017 sayısında araştırma sonucu ülkemizin birçok ülkeyi geride bırakarak genel sağlık düzeyi ölçütleri ve risk faktörleri ile mücadelede başarı sağladığını, uygulanan genel sağlık sigortasının sağlık hizmetine erişimi arttırdığını göstermiştir. Kronik hastalıklar ile sistemli bir şekilde mücadelede son 15 yıldır önemli adımlar atılmıştır."