Açık hava basıncı ne ile ölçülür? Açık hava basıncı nedir ve nelere bağlıdır?
Fizik; doğa, madde ve enerji gibi konulara cevap veren önemli bir bilimdir. Öğrencilik yıllarında önemli bir ders olarak hayatımıza giren fizik bilimi, bugün günlük yaşantımız ya da mesleki hayatımızdaki yerini de korumaktadır. Dünyanın atmosferinde bazı gazlar hareket halindedir. Bu gazların hareket etmesi ise belli durumların yaşanmasına sebep olur.
Açık hava basıncı da bu durumlardan biri olup, belli bir kullanıcı kitlesinin merak ettiği konular arasındadır. Peki, açık hava basıncı nedir? Açık hava basıncı ne ile ölçülür ve nelere bağlıdır? Bu konuda geniş bir araştırma yapanlar için gerekli olan tüm bilgileri bir araya getirdik.
Açık Hava Basıncı Nedir?
Yaşadığımız gezegen bir atmosfere sahiptir. Yaklaşık 1000 km olan atmosferde ise bazı gazlar yer alır ve bu gazlar belli bir basınç uygular. Atmosferdeki gazların uyguladığı basınca açık hava basıncı denir. Ayrıca atmosfer basıncı olarak da bilinir. Gazların mevcut ağırlığı, bir kuvvet uygulamasına sebep olur. Açık hava basıncının az olduğu noktalar; alçak hava basıncı, yoğun olduğu noktalar ise yüksek hava basıncı olarak adlandırılır. Bu basınç üzerinde günlük ve yıllık değişiklikler meydana gelir.
Açık Hava Basıncı Ne ile Ölçülür?
Fizik biliminde sıklıkla kullanılan açık hava basıncı terimini kısaca anlattık. Peki, açık hava basıncı ne ile ölçülür? Bu sorunun cevabını merak eden ve araştıran pek çok internet kullanıcısı bulunmaktadır. Açık hava basıncını ölçen alet, barometredir. Buna göre barometrenin ölçtüğü değerler, milibar cinsi ile ifade edilir.
Açık Hava Basıncı Nelere Bağlıdır?
İtalyan asıllı bilim insanı Toriçelli, deniz seviyesinde bazı deneyler yapmıştır ve açık hava basıncında belli faktörlerin etkili olduğunu keşfetmiştir. Buna göre, “Açık hava basıncı nelere bağlıdır?” sorusu da cevap bulmuştur. Açık hava basıncına bağlı olan faktörler ise şöyledir:
Mevsim
Yer çekimi
Sıcaklık
Rüzgâr
Yükseklik
Bazı dinamik etkenler
Açık Hava Basıncı ile Çalışan Araçlar
Günümüzde açık hava basıncı ile çalışan araçlar bulunmaktadır. Vantilatör, sıcak hava balonu ve gezi balonu, sıcak hava basıncı ile çalışan araçlara birkaç örnek olarak verilebilir.
Açık Hava Basıncı Örnekleri
Balonun içine hava üflerken uygulanan basınç, açık hava basıncından yüksek olduğu için balon şişmeye başlar.
Meyve suyu ya da sütün pipet ile içilmesi, kutunun içindeki hava basıncını azaltır ve kutu yavaş yavaş büzülmeye başlar.
Pipet ile bir içeceğin içine üflenmesi, içeceğin içindeki hava basıncının yükselmesine sebep olur. Hava basıncının yükselmesi ile içeceğin içinde baloncuklar meydana gelir.
İçi boş bir kutunun içindeki hava tamamen boşaltıldığında, kutu büzüşmeye başlar ve içe doğru çökme yapar.
İçi su dolu bir bardağın ağzı, kâğıt ile kapatılır. Ardından bardak ters çevrilir. Bunun sonucunda bardaktaki su yere dökülmez çünkü bardaktaki suyun ağırlığı sebebiyle kâğıda basınç uygulanır. Bu basınç ile açık hava basıncı dengelenir.
Açık Hava Basıncı Sıcaklık İlişkisi
Sıcaklık, açık hava basıncını etkileyen önemli bir faktördür çünkü sıcaklık, günlük ve yıllık olarak değişim göstermektedir. Bu nedenle belli dönemlerde açık hava basıncı düşer ya da yükselir. Isınan hava, genleşerek yükselir. Akabinde gazların seyrelmesi, basıncın düşmesine sebep olur ve alçak hava basınç alanı meydana gelir. Diğer yandan havanın soğuması ile havadaki gaz molekülünde artış yaşanır. Bu durum ise yüksek basınç alanı oluşmasını sağlar.
