Andronova Kültürü Nedir, Nerede Gelişmiştir ve Hangi Uygarlığa Aittir? Andronova Kültürü Türk mü?
Milattan önce 2000 yılda Orta Asya topraklarında gelişen Andronova Kültürü, tarih öncesi döneme ışık tutan bir kültürel yapıdır. Arkeolojik kazılarda Kazakistan, Güney Sibirya, Altaylar ve Batı Türkistan'dan elde edilen kalıntılar bu kültürün hem göçebe hem de yerleşik yaşam tarzını gözler önüne serer. Süs eşyaları, mezar yapıları ve tunç silahlar ise toplumun sosyal yapısına ilişkin olarak ipuçları verir. Peki Andronova kültürü nerede gelişmiştir, hangi uygarlığa aittir? Kimilerine göre Hint-Avrupa kökenli olarak kabul edilen Andronova Kültürü, bazı uzmanlara göre ise Türklerin ataları ile bağlantılı olarak kabul görür. Andronova, yalnızca arkeolojik değil, aynı zamanda kültürel bir mirastır. İşte, Andronova kültürü özellikleri….
Andronova Kültürü, M.Ö. 2.000 ile 900 yılları arasında Orta Asya’nın bozkırlarında gelişen ve arkeolojik alanda ilgi görmeyi başaran oldukça önemli bir kültürdür. Batı Sibirya, Kazakistan, Orta Asya ve Altaylar’ın geniş bölgelerinde bulunan kalıntılar, Andronova Kültürünün geniş yayılım alanını gözler önüne serer. Yapılan arkeolojik kazılarda bulunan savaş aletleri, çanak çömlek ve mezar yapıları örnekleri ise, Andronova kültürünün zengin toplum yapıya sahip olduğunu kanıtlar. Andronova kültürü hangi uygarlığa aittir sorusu en çok araştırılan konular arasında yer alır. Erken dönemde Hint-Avrupa toplulukları ile ilgilendirilen bu kültürün Türk ataları ile bağlantılı olabileceğine ilişkin güçlü tezler bulunur. "Andronova kültürü Türk mü?" sorusu hala yanıt bulamamış bir tartışma konusudur. Fakat kültürün yerleşerek geliştiği coğrafya ve bazı etnografik özelliklerin, Türk tarihinin köklerine ışık tutuyor. İşte, Andronova kültürü tarihi…
ANDRONOVA KÜLTÜRÜ NEDİR?
İnsanlık tarihinin şekillendiği Orta Asya toprakları, pek çok kadim kültüre ev sahipliği yapmıştır. Bu kültürlerden biri olan Andronova Kültürü, adını Rusya’nın güneyindeki bir köyden alır. Yaklaşık olarak Milattan Önce 2 bin ve 900 yılları arasında varlık gösteren bu kültür, Tunç Çağı sonlarından Orta Asya’da gelişmiştir. Yarı göçebe ve göçebe bir hayat tarzını benimseyen bu kültür; hayvancılıkla geçinmiş, atı evcilleştirmiş ve madencilikte ileri düzeyde bilgi sahibi olmuşturlar.
ANDRONOVA KÜLTÜRÜ NEREDE GELİŞMİŞTİR?
Andronova Kültürü, oldukça geniş bir coğrafyada etkili olmuştur. Andronova kültürünün günümüzdeki izleri; Kırgızistan, Özbekistan’ın kuzeyi, Kuzey Afganistan, Güney Sibirya, Kazakistan hatta Ural Dağları ve Altaylara kadar oldukça geniş bir alana yayılmıştır. Geniş bir coğrafyaya gerçekleştirilen yayılım, bu halkın göçebe yaşam tarzı ile uzun mesafelerdeki ticaret bağlantılarını açıkça gösterir.
ANDRONOVA KÜLTÜRÜ KALINTILARI NEREDE?
Andronova Kültürüne ait kalıntılar; Altay Dağları, Kazak bozkırları ve özellikle İrtiş Nehri çevresi üzerinde yoğunlaşmıştır. Arkeologlar tarafından yapılan kazılarda; pişmiş toprak kaplar, süs eşyaları, tunçtan yapılan silahlar ve mezar yapıları gibi pek çok sayıda materyal bulunmuştur. Bu kültüre ait olan kalıntılar, toplumun hem savaşçı hem de zanaatkar yönlerini yansıtır.
ANDRONOVA KÜLTÜRÜ HANGİ UYGARLIĞA AİTTİR?
Andronova Kültürünün etnik kökenine ilişkin olarak, tarihçiler arasında muhtelif fikirler bulunur. Bazı araştırmacılara göre Andronova Kültürü, Hint-İran topluluklarına bağlı olarak görülürken, bazı tarihçilere göre ise bu toplum Türklerin atalarına bağlıdır. Arkeolojik ve genetik veriler, bu kültürün insanlarının Avrupa-Hint dillerini konuşan topluluklarla ilişkili olduğunu gösterir. Ancak bu durum, Andronova kültürünün Türklerle hiçbir bağlantısı olmadığı anlamını taşımaz.
ANDRONOVA KÜLTÜRÜ TÜRK MÜ?
Bu sorunun yanıtına dair farklı uzman görüşleri bulunur ancak bu soruya kısmen ‘Evet’ cevabını verebiliriz. Doğrudan Türk olarak tanımlanmayan Andronova halkı, Türklerin ataları ile aynı coğrafyada yaşamış ve iletişim kurmuş topluluklardan biri olarak görülür. Türklerin tarih sahnesine çıkışı Milattan Önce 6. Yüzyıllarda gerçekleşir fakat kökenleri Andronova gibi erken dönem kültürleri ile ilişkilendirilebilir.
Bazı Türk tarihçileri, Andronova kültürünün özellikle Altay kültürü ile bağlantısı olduğunu vurgular. Andronova Kültürünün Proto-Türkler ile ilişkili olduğu bazı tarihçiler tarafından savunulur.
Doğrudan Türk olarak görülmeyen Andronova halkı, Türk kültürünün oluşumuna katkıda bulunarak bu kültürel mirasın bir parçası olmayı başarmıştır.
ANDRONOVA KÜLTÜRÜNÜN ÖZELLİKLERİ
1. Göçebe Yaşam Tarzı
2. Gelişmiş Madencilik
3. Atın Evcilleştirilmesi
4. Mezar Kültürü
5. Sanat ve Süsleme
