Çare yağmur suyu hasadı
Barajların dolu olması gereken kışın ortasında susuzluğu konuşmaya devam ediyoruz. Uzmanlar uyarıyor: Çare yağmur suyu hasadı. Esra Toptaş yazdı...
Kışın ortasındayız ancak yağışsız bir sezon geçiyor ve birçok şehir susuzluk tehlikesiyle karşı karşıya.
Kuraklığa karşı alınacak önlemlerin başında da yağmur suyu hasadı geliyor elbette. Su Politikaları Derneği Başkanı Dursun Yıldız, “Binalarda Yağmur Suyu Toplama ve Gri Su Sistemleri teşvik ve destekler ile yaygınlaşırsa etkili olur” diyor ve yağmur suyu hasadının önemini şöyle anlatıyor:
* Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının yaptığı düzenlemeyle büyük ölçekli özel ve kamu binalarında yağmur suyu hasadı ve gri su sistemleri 1 Ocak 2026’dan itibaren zorunlu hâle getirildi. Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği’nde 11 Mart’ta yapılan değişiklik kapsamında yağmur suyu sistemi, depo hacmi 7 metreküpün üzerindeki yapılarda, parsel alanı 2 bin metrekareyi aşan projelerde, çatı iz düşüm alanı 1000 metrekareden büyük özel yapılar ile kamu binalarında kurulacak. Bakanlık, bu zorunlulukla yıllık ortalama 6,2 milyon metreküp su tasarrufu sağlanacağını açıkladı. Arıtılan yağmur suyunun bahçe sulamasında ve tuvalet rezervuarlarında kullanılacağı belirtildi.
* Gri su sistemi, yatak kapasitesi 200’ü geçen konaklama tesislerinde, inşaat alanı 10 bin metrekareyi aşan AVM’lerde ve 30 bin metrekare üzerindeki kamu binalarında zorunlu kılındı. Duş, küvet ve lavabolardan elde edilen gri suyun arıtılarak yalnızca tuvalet rezervuarlarında kullanılacağı ifade edildi. Bu uygulamayla yıllık yaklaşık 4 milyon metreküp su tasarrufu elde edileceği bildirildi.
* Türkiye, iklim değişikliği etkilerinin artmakta olduğu bir bölgesel kuraklık ülkesi. Bu nedenle yağmur ve gri su sistemleri talebi düşürerek su kaynaklarının üzerindeki baskıyı azaltma konusunda önemli bir işlev üstlenecektir. Özellikle meteorolojik kriterleri sağlayan bölgelerde kentsel ölçekte çatı suyu hasadı yaygınlaştırıldığında şebekeden çekilen su azalacak, bu durum arıtma tesislerinin ve barajların yükünü hafifletecektir. Gri su sistemlerinin en önemli faydası binalara içme ve kullanma suyu sağlayan şebeke sisteminden tasarruf ederek temiz su sistemlerinin miktar olarak daha fazla korunmasını sağlamaktır. Bunun yanı sıra gri suyun kullanılmasıyla kentsel atıksu arıtma sistemlerinin üzerindeki yük de azaltılmış olmaktadır.
* Yağmur suyu hasadı ve gri su sistemlerinin yaygınlaşması mevcut suda talep yönetimine olumlu katkıda bulunacaktır. Bunun yanı sıra bu sistemlerin zorunlu hale gelmesi toplumun suya olan bakışının ve su kullanım alışkanlıklarının da olumlu yönde değişmesine katkıda bulunacaktır. Bu sistemlerin tutarlı bir şekilde uygulanması, su kaynaklarının azaldığına dair farkındalığın arttırılması ve su kaynaklarının korunmasında dair toplumsal bilincin geliştirilmesine da katkı sağlayacaktır.
* Ancak bu yönetmelik mevcut binalara otomatik ve genel bir zorunluluk getirmemektedir.
* Mevcut bir bina “yeni bina statüsüne yakın kapsamda” tadilat alıyorsa, belediye yağmur suyu ve gri su sistemi kurulmasını isteyebilecektir. Bu nedenle bu sistemlerin mevcut binalara uygulanması için çeşitli teşvik tedbirlerine, desteğe ve hibelere ihtiyaç vardır.
