Çatışma iyileştirebilir
Etrafınızda hiç kavga etmemekle hava atan birileri mi var? Onlara asla imrenmeyin, zira kavga, özgüveni ve yaratıcılığı artırıyor, kronik stresi azaltıyor, ilişkiyi güçlendiriyor. Hatta sevgiliyle edilen kavga, cinsel hayata iyi geliyor. Yeter ki adabını bilin... HT Pazar'dan Sema Ereren yazdı
Biz kadınlar “Kavga ediyorlar, kesin yakın zamanda ayrılırlar” diye önümüze geleni çekiştirmekten kendimizi alamayız. Kahinliğe soyunmak, ilişkiye ömür biçmek bence hemcinslerimin muhabbetlerinin en zevk verici kısmı... Ancak çoğu zaman tahminlerimiz tutmuyor. Çünkü asıl tehlike altındakiler, ilişkileri süt liman olan, “Bir elmanın iki yarısı” ya da “Birbirleri için yaratılmışlar” diye tabir ettiklerimiz. Konumuz sadece çiftler de değil, tüm beşeri ilişkiler. Uzmanlar kavganın iyileştirdiğini, kavga-gürültü olmadan, devamlı iyi geçinerek bir yere varılmadığına dikkat çekiyor. Elbette yumruk yumruğa olan, sandalyelerin havada uçuştuğu kavgadan söz etmiyoruz.
Faydalarından söz etmeden önce, çatışmanın sizin ya da karşınızdakiyle olan ilişkinizin güçsüz olduğunu göstermediğini söyleyen Dr. John M. Gottman’a kulak verelim. Gottman kavganın 3 stili olduğuna dikkat çekiyor.
1. Kişi rahat davranır, gerektiğinde taviz verir, karşısındakinin konforunu önemser. ‘İyi’ kavgacılar bu sınıfa giriyor.
2. Bu kişiler hemen anlaşılma peşindedir, karşısındaki her daim kendiyle hemfikir olsun ister. Sizi dinlemek gibi bir niyetleri yoktur ancak kavgadan da kaçınmazlar.
3. Asla problem çözme peşinde olmazlar. Kavgadan kaçınırlar. ‘Ölümcül’ olan çatışma stilidir. Siz siz olun 3’üncü kategoriye geçmeyin! Çünkü çatışmanın faydaları saymakla bitmiyor.
‘ONU RİNGE ÇIKARIN’
Gelelim şimdi de kavga etmenin iyi taraflarına... Çatışmak hiçbirimizin harika olmadığını anımsatması ve özgüveni artırması için önemli. Sinir anında en agresif halinizi göstermek ve karşınızdakinin de o halini görmek aranızdaki bağları önemli ölçüde güçlendiriyor. Her tartışma, karşınızdakini daha da iyi tanımanızı, sınırlarını, nerelerde esnek kalabildiğini görmenizi sağlıyor. ABD’li yazar Pamela Paul, gerçek değerlerin kavgayla açığa çıkabildiğine, çatışmadan kaçınılmaması gerektiğine dikkat çekiyor “Karşınızdakinin gerçek düşüncesini öğrenmek istiyorsanız onu ringe çıkarın ancak savaşmaya değer olanların kokusunu almayı bilin.”
Klinik psikolog Ramani Durvasula “Çatışma karşınızdakini önemsediğinizi gösterir” diyor. Çünkü bu Durvasula’ya göre, karşınızdakinin sizi umursadığını, kendini anlatma derdi olduğunun bir kanıtı. Tartışmayla beraber duygularınızı koyvermek tansiyonu düşürüyor, anksiyeteyi azaltıyor ve kaygılar son buluyor. Tarafların birbirlerine karşı olan güveni artıyor. Nitekim taraflar zorlukların üstesinden gelebildiklerini anlıyorlar.
Bu arada çatışma esnasındaki sinir de faydalı. ColumbiaÜniversitesi’nden klinik psikolog Scott Wilson, çatışmayla beraber sinirlendiğinizde karar verme mekanizmanızın iyileştiğine dikkat çekiyor. Çatışmanın yaratıcılığı arttırdığını söyleyen Amsterdam Üniversitesi’nden Doç. Dr. Mattjas Baas da “Enerjiniz tavan yapar, bu kışkırtıcıdır ve yaratıcı düşünceyi açığa çıkarır ancak uzun sürmeyebilir zira çatışma yorucu bir süreçtir” diyor. İlişkiler üzerine yazdığı kitabı dünyada 3 milyondan fazla satan Greg Godek “Kavganın ortasında çaresiz hissederiz. Aslında bu spor yapmak gibidir, kavgada da zayıf noktalarınızla mücadele edersiniz. Sonrasındaysa endorfin yani mutluluk hormonu salgılanır. İlişki de tıpkı spordaki zorlanma süreci gibi acı duyulur, ardından iyileşilir. Üzerinizde hissettiğiniz baskının ardından çözümlenme ve duygusal denge beraberinde gelir. Ancak asla küs yatmayın, ayakta kalın ve savaşın” diyor.
Michigan Üniversitesi’nden Ernest Harburg da çatışmanınzindeliği artırdığını, kontrol mekanizmasını geliştirdiğini ve iyimserliği artırdığını söylüyor. Dahası sık kavga edenlerde sabahları daha az kortizol yani stres hormonu salgılanıyor. Çünkü çatışmayla ilişkilerinizde zaman içinde kronik stres daha az aktif hale gelmeye başlıyor. Öte yandan yükselen tansiyon cinsel hayatınıza da iyi geliyor olabilir. Yani gelin ağız burun kırmamak şartıyla kavganın tadını çıkarın.
ÇATIŞMADAN KAÇAN ERKEN ÖLÜYOR
Eminim birileriyle tartışmaktan ödü kopanların sayısı epey fazla ancak çatışmadan kıl payı kurtulmanın vücudunuz için tehlike sinyallerinin çaldığı anlamına geldiğini bilmelisiniz. Çünkü kaosu önledikten 1 gün sonra, kavga etseydiniz aslında ortaya çıkmayacak olan psikolojik ve fizyolojik sonuçlar açığa çıkıyor. Bunu uzmanlar bastırılmış kızgınlığın ve açığa çıkamamış duyguların vücutta intikamı olarak değerlendiriyor.
Bunu bir yaşam biçimi haline getiren kadınların ölüm riskinin 4 kat artabileceğini iddia eden uzmanlar da var. Michigan Üniversitesi’nden Kira Birdittve ekibinin araştırmasında çatışmadan kaçınmanın günlük ruh ve beden sağlığını etkilediği ortaya koyuldu. Birditt “Çatışmadan kaçınan çiftlerde erken ölüm oranı daha yüksek, özellikle de kadınlarda” diyor ve ekliyor “Kavgadan kaçınanlar ertesi gün kendini daha beter hissederek uyanır, psikolojik sonuçları yanında durum mide bulantısı, vücudun çeşitli yerlerinde ani sancılar gibi fizyolojik sonuçlar meydana gelebilir.” Yani karşınızdakini seviyor, sağlığını önemsiyor, onu mutlu görmek istiyorsanız savaşın.
Bu arada çiftlerin ne sıklıkla kavga etmesinin doğru olduğu konusunda Manhattan’da ilişkiler üzerine uzmanlaşmış klinik psikolog Joseph Cilona “İdeal kavga sıklığının tek bir formulü yok. Aranızdaki bağa göre değişir” diyor. İlişki terapisti Dana Ward da “Bir amacı olduğu sürece sıklığı ne olursa olsun çatışma normal” diyor. Chicago’da aile terapisti olan David Klow ise asıl anormal olanın çatışmamak olduğunu ancak hiçbir günü kavga etmeden geçirmiyorsanız bunun da normal olmadığına dikkat çekiyor ve ekliyor: “Sadece sorgulamanız gereken çatışmayı nasıl noktaladığınız. Elbette fiziksel ya da psikolojik olarak vahşileşmediği sürece!”
7 ADIMDA NASIL 'İYİ' KAVGA EDİLİR?
Kavganın da bir adabı var. Uzmanları püf noktalarını açıklıyor. Her şeye bir savunma mekanizması geliştirmekten vazgeçin, stratejik olun.
1- Her tartışmayı kazanmaya çalışmayın. Karşınızdakinin söylediklerine inanmasanız bile bir süre konuşmasına müsade edin. Bu süreçte 3 kritik adım atmanız gerekiyor. Çatışmaya önce yumuşak bir tonla başlayın, ardından tansiyonu yükseltin, sonlara doğru yeniden yumuşayın.
2- Teksaslı terapist Amy Kipp, ‘yapıcı’ nitelikteki kavgada uzman olanların karşılarındaki nasıl yumuşatacağını iyi bildiklerini, karşısındakini susturma gayretinde olmadıklarını söylüyor. Kavga etseler de aynı takımda olduklarını unutmazlar.
3- Meseleyi şahsi yönden vurucu hale getirmeyin. Psikoterapist Vikki Stark “İyi kavga edenler karşısındakinin karakterlerine dil uzatmaz” diyor.
4- Tartışmayı durdurmaya çalışmayın, bırak kavga çıksın. Klinik psikolog Ramani Durvasula “Çatışma boyunca “aşırı sinirliyim” gibi cümlelerle duygu durumunuzu karşınızdakine özetlemelisiniz”
5- Konudan konuya geçmeyin, “Hazır yeri gelmişken” mantığıyla daldan dala atlamayın, mutlaka göz teması kurun.
6- Klinik psikolog Joseph Cilona, iyi kavgada geçmişe dönük meselelerin gündeme getirilmediğini söylüyor ve “Sadece günceli masaya yatırın” diyor.
7- Çatışma taraflar arasında güvenli bölge oluşturduğunu söyleyen ilişki terapisti Hedy Schleifer, danışanlarına cüzdanına çatışmaktan ürktükleri kişinin çocukluk fotoğrafını koymalarını tavsiye ediyor: “Çatışmaktan korkma ama kendini frenlemek, sakinleşmek için ucundan da olsa o küçük çocuğa bak. Kendine ortak çıkar için savaşıldığını anımsat, ‘kazan-kazan’ çatışması yap...”
ÇATIŞMADAN SONRA...
● Kavga değerlendirmesi yapın, mutlaka her kavgadan bir sonuç çıkarın.
● Kavga günlüğü tutun, hislerinizi yazın. Bu, daha sonra meselenin ne kadar önemsiz olduğunu, kat edilen yolu anlamanızı sağlayacak.
● Kavgaya tutuştuğunuz kişiyle bilinmeyen bir yeri keşfedin. Mesela kriz çözümünün ardından gitmediğiniz bir restorana gidin.
● Ona sıkıca sarılın. Unutmayın ki ansız kucaklaşmalar en iyi ilaç!
● Çatıştığınız eşiniz ya da sevgilinizse kendinize bir çatışma sonrası ritüeli bulun. Bu ikinizin sevdiği bir müzikte dans etmek olabilir.
