Otomotiv sektörü kritik virajda

Bankacılık sektöründen sonra çok uluslu sanayi devleri de zor günler geçiriyor. Özellikle de otomotiv endüstrisi yardıma muhtaç konuma geldiler.

ABD'de otomotiv sektörünün kalbi Detroit'teki üç şirket dün Kongre'den 34 milyar dolar büyüklüğünde kredi ya da kredi hattı sağlanması talebinde bulundu. Bu şirketlerin kasım ayında istedikleri 25 milyar dolar kredi desteğinden sonuç çıkmamıştı.

Otomotiv şirketlerinin talebi, GM, Chrysler ve Ford'un kasım ayı satışlarının yüzde 40 gerilediği dünyanın en büyük otomotiv pazarındaki sıkıntının, gelecek yıl da süreceği beklentilerinin güçlenmesinin ardından geldi.

PEKİ DÜNYA DEVLERİ KURTULACAK MI?

Bu arada GM ve Chrysler, iflastan kaçınmak için acilen nakit akışına ihtiyacı bulunduğunu belirtti.

GM, faturalarını ödemek için bu ay sonuna kadar 4 milyar doları acil olmak üzere, 18 milyar dolar kredi talebinde bulundu. GM'nin Operasyon Direktörü Fritz Henderson, ''ilk 4 milyar dolar çok önemli. B planı yok'' dedi. GM, 8 milyar dolara gelecek yıl mart ayına kadar ihtiyaç duyduğunu ve 6 milyar dolarlık kredi hattının, ABD'de otomotiv satışlarının beklentilerin üzerinde düşmesi halinde 2012 yılına kadar sağlanması gerektiğini bildirdi.

ALT MARKALARI SATIYORLAR

GM, hükümetten alacağı kredi desteği karşılığında hazırladığı planla yeniden yapılanmaya gideceğini, sendika, bayiler ve kredi verenlerin maliyet azaltıcı sözleşmeleri kabul etmeleri için çaba göstereceğini açıkladı. İşçi çıkarmaya, bayi sayısını ve markaları azaltmaya hazırlandığını belirten GM, Saab markasını satmaya çalışacağını, Pontiac marka araç üretimini aşamalı olarak azaltacağını ve Saturn marka araç satan 400 bayiiyle, bu markanın üretimini durdurma konusunda konuşacağını kaydetti.

Hummer markasını satışa çıkaran, daha karlı durumdaki Chevrolet, Cadillac, Buick ve GMC markalarıyla yola devam edecek olan GM, 36 milyar dolarlık borcunu azaltmaya çalışacağını, Birleşik Otomotiv İşçileri Sendikası'nın (UAW) yönettiği sağlık harcamaları vakfına, katkıda bulunmayı planladığı 21 milyar dolar için yeni görüşmelerde bulunacağını bildirdi.

ÇOK SAYIDA KİŞİ İŞSİZ KALACAK

GM, ABD'deki çalışma gücünden 2012 yılına kadar 31,000 işçiyi çıkarmayı planladığını, 9 fabrikanın kapatılması ve işçilik maliyetlerinin düşürülmesi için, 2007 yılında yapılan sözleşmenin koşullarını UAW ile yeniden görüşme talebinde bulunacağını belirtti.

Chrysler firması da bu ayın sonuna kadar hükümetten 7 milyar dolar talep ederek, yardım olmazsa 2009 yılının başına kadar nakdinin tükenebileceğini bildirdi. Yatırım şirketi Cerberus'un Ağustos 2007'de satın aldığı Chrysler, ortaklık, stratejik ittifak ya da birleşme için çaba harcayacağını belirtti.

Ford şirketi de 9 milyar dolarlık stand-by kredisine ihtiyacı olduğunu, yeniden yapılandırma sonucunda 2011 yılına kadar karlılığa geçebileceğini bildirdi.

Ford, Kongre'ye sunduğu planda, şirketin 2009 yılı için bütün yöneticilere prim ödemesini durduracağını ve Kuzey Amerika'da maaşlı çalışanlarına gelecek yıl kıdem zammını vermeyeceğini belirtti. Ford, ayrıca hibrid elektrikli araçlar geliştirme planlarını hızlandıracağını bildirdi.

İsveçli otomotiv üreticisi Volvo'yu elinden çıkarma niyetini yineleyen Ford, geçen yıldan bu yana Jaguar, Aston Martin, Land Rover ve Mazda'daki hisselerinin çoğunu satmıştı.

WASHİNGTON'A OTOMOBİLLE GİDECEK, 1 DOLARA ÇALIŞACAKLAR

Öte yandan geçen ay hükümetten kredi istemek için Washington'a özel uçaklarıyla gittikleri için büyük eleştiri alan ve ''fırça yiyen'' üç şirketin üst yöneticileri, perşembe ve cuma günü Kongre'de yapılacak oturumlara katılmak için bu kez otomobil kullanacak.

Ford üst yöneticisi Alan Mulally, GM'nin Başkanı Rick Wagoner ve Chrysler'ın üst yöneticisi Robert Nardelli , Detroit'ten Washington'a 840 kilometrelik yolu hibrid otomobillerle kat edecek.

Ford, şirketin 5 özel uçağını satacağını ve GM de özel uçak hizmetini durduracağını bildirdi.

Ford üst yöneticisi Mulally, hükümetten kredi almaları halinde yılda 1 dolara çalışacağını söyledi. Chrysler üst yöneticisi Nardelli'nin de şirketin hükümetten destek alması halinde 1 dolara çalışabileceği belirtildi.

GM Başkanı Wagoner de 2009 yılında 1 dolara çalışacağını ve bu yıl ya da gelecek yıl prim almayacağını ifade etti. Plana göre, GM'deki diğer yöneticilerin de ücretlerinde kesintiye gidilecek. GM, 39 milyar dolar zarar ettiği 2007 yılında, yöneticilerine 40 milyon dolardan fazla ödeme yapmakla eleştirilmişti.

ABD'li otomotiv şirketlerinin sorununun tek sebebinin finansal kriz olmadığı, Ford, GM ve Chrysler'ın ürünlerinin verimsiz ve işçilik maliyetlerinin birçok yabancı rakiplerine göre yüksek olduğu ifade ediliyor.

GM, Chrysler ve Ford, ABD'de yaklaşık 250 bin kişiye istihdam sağlarken, yan sanayi, bayiler, araç nakliye şirketleri ve araç kiralama şirketleri dahil edildiğinde istihdam edilenlerin sayısının 4 milyonu aştığı belirtiliyor.

SON 26 YILIN EN KÖTÜ DÖNEMİ

Sektörle ilgili veriler de otomotiv sektörünün içine düştüğü durumu gözler önüne seriyor. ABD'de otomobil satışları Kasım ayında yüzde 37 azalarak, son 26 yılın en düşük seviyesine kadar geriledi.

Kasım ayında ABD'de otomobil satışları 746 bin düştü. Mevsimsel etkilerden arındırıldığında otomobil satışları yıllık 10,2 milyon adete geriledi.

Neredeyse tüm büyük otomobil üreticileri yıllık bazda satışlarda yüzde 30'dan fazla düşüş yaşarken, en büyük darbeyi Detroitli otomobil üreticileri aldı. General Motors'ın ABD satışları yüzde 41, Chrysler'in ise yüzde 47 azaldı.

ABD'li otomobil üreticilerinin denizaşırı rakiplerinin durumları da farklı değil. Toyota'nın satışları yüzde 34, Nissan'ın yüzde 42 ve Honda'nın ise yüzde 32 düştü.

AVRUPA’DA DA SIKINTI BÜYÜK

Sadece ABD’de değil Avrupa’da sektör büyük sıkıntı yaşıyor. İsveç Sanayi Bakanı Maud Olofsson, hükümetinin, sahibi ABD'li şirketler olan Saab ve Volvo'yu desteklemeye hazır olduğunu, ancak bu iki şirketin sorunlu birimlerini satın almayı düşünmediğini bildirdi.

Olofsson, Ford ve General Motors'un, İsveç birimlerini elden çıkarmayı planladığını ifade etti.

İsveçli bakan, ayrıca, İsveç hükümetinin, sahibi General Motors olan Opel konusunda nasıl bir yol izleyeceğini öğrenmek için Alman hükümeti ile temasa geçtiklerini de belirtti.

HONDA TÜRKİYE PLANLARINI ERTELEDİ

Bu arada, Japonya'nın ikinci büyük otomotiv şirketi Honda'nın, küresel krizin talebi azaltması nedeniyle Türkiye'deki üretim kapasitesi artış planını erteleyeceği belirtildi.

Japon medyasında çıkan haberlere göre, küresel talebin de azalması nedeniyle, Honda, gelecek yılın ortasına kadar gerçekleştirmeyi tasarladığı Türkiye'deki üretim kapasitesi artış planını piyasalar yeniden düzelinceye kadar donduracak.

Honda ayrıca, Hindistan'da, ilk fabrikasındaki kapasite kullanım oranının yüzde 60'a gerilemesi sonucunda, bu ülkedeki ikinci fabrikayı açma planını da ertelediği bildirildi.

Honda firması daha önce de Japonya, Avrupa ve ABD'deki üretimini kısacağını bildirmişti.

2009 İÇİN BEKLENTİLER KÖTÜMSER

Alman Otomotiv Endüstrisi Birliği, 2009'da otomobil satışlarının, iki Almanya'nın birleştiği 1990 yılından bu yana en kötü seyrini izlemesini beklediklerini bildirdi.

Birlikten yapılan açıklamada, 2008 yılında 3.1 milyon adet yeni arabanın ruhsat alacağının, buna karşılık gelecek yıl ruhsat alan otomobil sayısının 2.9 milyon adete düşeceğinin öngörüldüğü belirtildi.

Birlik Başkanı Matthias Wissmann, otomobil piyasasının aşağı doğru gittiğini, büyüklüğünün ise ''daha önce olmadığı kadar'' olduğunu söyledi.

Wissmann, krizin bütün ülkelerde otomobil üreticilerini vurduğunu, Daimler ve Volkswagen de dahil olmak üzere Alman üreticilerini de kapasitelerini buna uydurduğunu ifade ederek, bu sürecin çalışanları da etkileyeceğini kaydetti.

TÜRKİYE’DE DE KRİZ ÇANLARI ÇALIYOR

Son açıklanan veriler Türkiye’de durumun hiç de iç açıcı olmadığını gösteriyor. Kasım ayında binek ve hafif ticari araç toplam satışlarında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 58.5 oranında düşüş yaşandı.

Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) verilerine göre, 493 bin 836 adet olan Ocak-Kasım 2007 binek ve hafif ticari araç pazar toplamına göre Ocak-Kasım 2008'de satışlarda yüzde 8,5 düşüş yaşandı.

Yılın 11 aylık döneminde, toplam binek otomobil satışları geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 5,3 azaldı ve 280 bin 119 adet oldu. Toplam hafif ticari araç satışları ise aynı dönem için geçen yıla oranla yüzde 13,3 azalarak 171 bin 826 adet olarak gerçekleşti.

Türkiye otomotiv pazarında 2008 yılı Kasım ayı binek otomobil satışları 17 bin 201 adet, hafif ticari araç satışları 9 bin 52 adet olmak üzere toplamda 26 bin 253 adet oldu. Geçen yılın Kasım ayı binek otomobil satışlarına göre yüzde 56,6, hafif ticari araç satışlarına göre de yüzde 61,8 düşüş görüldü.

Kasım ayı binek ve hafif ticari araç toplam satışlarında ise geçen yılın aynı ayına göre yüzde 58,5 oranında düşüş oldu.

Ayrıca Kasım 2008 otomotiv pazarında bir önceki ay olan Ekim 2008'e göre binek otomobil satışlarında yüzde 13, hafif ticari araç satışlarında da, yüzde 31 düşüş görüldü. Toplamda ise yüzde 20 düşüş yaşandı.

ODD verilerine göre, Kasım ayında 1 adet Bentley, 2 adet Lamborghini, 1 adet Maserati satıldı.