Artık gökyüzünü ısıtmayacağız!
TÜBİTAK elektrik üretimi sırasında oluşan "atık ısılara" çare buldu
TÜBİTAK termik santrallerde elektrik üretimi sırasında gökyüzünün ısınmasına yol açan ''atık ısılara'' çare buldu. Türkiye Araştırma Alanı'na (TARAL) dahil edilen proje kapsamında, santrallerdeki atık ısıların konutların ısınma ve sıcak su ihtiyacında kullanması için geliştirilen teknoloji, Soma Termik Santralinde pilot uygulamayla hayata geçti. Avrupa'nın pek çok şehrinde kullanılan, ancak Türkiye'de ilk kez tamamen yerli kaynaklarla geliştirilen teknoloji, bu yılın sonuna kadar Soma genelinde kullanılacak. Böylece 22 bin 100 konutun ısınma ve sıcak su ihtiyacı karşılanacak. Projeyle yılda yaklaşık 1 milyar TL'lik ekonomik katkının yanı sıra, karbondioksit ve kükürt dioksit emisyonları da düşürülecek.
Türkiye'deki 14 termik santralde elektrik enerjisinin üretilmesi sırasında aynı zamanda çok büyük miktarlarda ısı enerjisi de ortaya çıkıyor ve bu ısı enerjisi gökyüzünün de ısınmasına yol açıyor. TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) Malzeme Enstitüsünde tamamlanan ve Yıldız Teknik Üniversitesi ile birlikte yürütülen ''Termik Santral Atık Isılarını Faydaya Dönüştürme Yöntemlerinin Araştırılması, Geliştirilmesi ve Binalarda Isıtma Uygulaması (TSAD)'' Projesi, TARAL desteği ile Elektrik Üretim Anonim Şirketinin (EÜAŞ) sahipliğinde yürütüldü. Proje sonucunda gökyüzünü ısıtan atık ısı enerjisi ile konutların ısınması ve sıcak su ihtiyaçlarının karşılanması mümkün olacak. Projenin Türkiye'nin 14 termik santralinde hayata geçirilmesiyle ekonomiye her yıl yaklaşık 1 milyar TL'lik katkı sağlanacağı belirtiliyor.
DÜŞÜK MALİYETLE ISINACAKLAR, SERİNLEYECEKLER
TÜBİTAK araştırmacıları, proje sonuçlarını ilk olarak Soma Termik Santralinde uyguladı. Soma'da bu yılın sonuna kadar tümüyle uygulamaya konulacak teknolojinin hazırlıkları hızla sürüyor. Buradaki termik santralden çıkan ve şu anda tamamen atık konumunda gökyüzünü ısıtan enerji ile bu ilçedeki 22 bin 100 konutun ısınma ve sıcak su ihtiyacı karşılanacak. Proje ile Türkiye'de yaygın olarak son derece düşük maliyetlerde ısıtma, soğutma ve klimatizasyon gerçekleşecek, özellikle seracılık uygulamalarının yaygın olarak bulunduğu Akdeniz ve Ege Bölgesindeki üreticilere büyük avantajlar getireceği belirtiliyor. Bu proje için, TÜBİTAK MAM Malzeme Enstitüsü bilim adamları, 54 ay içinde EÜAŞ'a bağlı 14 termik santralin tümünü ayrıntılı olarak incelediler ve Soma'daki santralde de pilot uygulama yaptılar. Tüm santrallerde halen gökyüzüne verilen atık ısı potansiyelini değerlendirmeye alan araştırmacılar, bu potansiyelin uygulamaya dönüştürüleceği il ve ilçeleri titizlikle saptadılar. Örnek bir uygulama alanı olarak santrallerin çevresindeki yerleşim birimleri seçilip, bunların ısınma ve sıcak su ihtiyaçları hesaplandı. Yapılan incelemeler ve hesaplamalar sayıya dönüştürüldüğünde, konut ısıtılması, klimatizasyonu ve sıcak su ihtiyacını karşılamada kullanılabilecek yıllık 15 Milyon MWth'lik bir potansiyelin olduğu ortaya çıktı. Bunun yılda yaklaşık 1 milyar TL'lik ekonomik katkının yanı sıra, karbondioksit ve kükürt dioksit emisyonlarını düşeceği için çok yüksek düzeyde çevre kirliliğinin önüne geçilmesi anlamına geldiği belirtiliyor. Bu proje kapsamında incelenen kamu santrallerine özel sektör santralleri de ilave edildiğinde ülke ekonomisine katkı sağlayacak dev bir potansiyel uygulamayı beklemektedir.
AVRUPA'DA NELER OLUYOR?
AB ülkeleri uzun zamandan beridir bizdekine benzer ''gökyüzünü ısıtma'' durumundan hızla termik santrallerden çıkan atık ısının ısıtma sistemlerinde uygulamasına geçiyor. Basel, Kopenhag, Helsinki, Viyana, Frankfurt, Malmö, Zürih, Moskova, Berlin, Münih, Paris ve Torino gibi birçok gelişmiş şehirde bölge ısıtma sistemleri başarı ile işletiliyor.
AA
